مطالعه تطبیقی حقوق حدنگاری در فقه و حقوق ایران با حقوق انگلستان

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 5، دوره 11، شماره 41، فروردین 1399، صفحه 1-19   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شیوا محمدی¹؛ سعید خردمند^{* 2}

¹دانشجوی دکترای، حقوق خصوصی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

²استادیار، گروه حقوق خصوصی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

چکیده

تعیین حدود املاک، با هدف محافظت از حقوق ملکی شهروندان و همچنین حفظ اموال عمومی، ضرورت دارد. کشور ما به‌موجب قوانین مصوب 1393 و 1395 ملزم به حدنگاری از تمامی املاک بوده که متأسفانه تاکنون به‌صورت کامل اجرایی نشده است. این پژوهش با هدف مطالعه تطبیقی قوانین ایران و انگلستان در زمینه حدنگاری انجام ‌شده است. حقوق کامن­لای انگلستان به‌صورت نانوشته و تنها براساس مصوبات دولتی که بیش از نیم‌قرن از اجرای آن می‌گذرد، سازمان نقشه‌برداری را ملزم به کاداستر جامع از تمام املاک کشور، چه به ‌صورت عمومی، دولتی و خصوصی کرده و تنها با همکاری ارگان‌ها، به‌صورت دقیق نقشه‌برداری را انجام داده و پس از هر بار انتقال مالکیت مجدداً عمل نقشه‌برداری را انجام می­دهد. از این حیث که برای مردم مسئولیتی تعیین نشده، برخلاف مسئولیت شرعی و قانونی مردم کشور ما است که ملزم به حدنگاری املاک خود هستند. اما از نظر امکانات فنی و اجرایی، موفقیت انگلستان در حدنگاری کلیه املاک، تحسین‌برانگیز است. توصیه ‌شده که مسئولین کشور ما نیز در راستای اجرای صحیح قانون مصوب، گام‌های جدی بردارند.

کلیدواژه‌ها

حدنگاری؛ زمین‌خواری؛ حقوق مالکیت؛ عوامل اجرایی؛ ثبت اسناد

مراجع

قرآن کریم.

1. ابن حمزه (1387). الوسیله. قم: انتشارات دارالفکر، جلد اول.
2. امیدوار، کمال (1396). مقدمه­ای بر حدنگاری. یزد: دانشگاه یزد،
3. ایلاتی، فرشید (1392). ضرورت ایجاد کاداستر جامع و چندمنظوره توسط دولت. تهران: مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت ایران دوره یازدهم، شماره هفت.  
4. آیین‌نامه اجرایی قانون ثبت اسناد و املاک کشور
5. آیین‌نامه اجرایی قانون جامع حدنگار(کاداستر) کشور مصوب 22/1/1395
6. آیین‌نامه حدود و وظایف و تشکیلات تهیه نقشه املاک به صورت کاداستر و مقررات اجرایی آن موضوع تبصره 3 ماده 156 قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 15/10/1379
7. برنجکار، حمید (1378). ارزیابی اقتصادی طرح کاداستر در کشور. در: همایش نقشه‌برداری، ص 219 – 228.
8. تفکریان، محمود (1393). حقوق ثبت. تهران: انتشارات نگاه بینه، چاپ دهم.
9. حر عاملی، محمدحسین (1414ق). وسایل شیعه. قم: موسسه آل بیت، جلد ششم، چاپ دهم.
10. خویی، ابوالقاسم (1422ق). مصباح الاصول. قم: آل بیت، ج1.
11. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسن بن محمد (1377). المعجم الفاظ قرآن کریم. قم: دارالفکر، جلد اول.
12. سنهوری، عبدالرزاق (1417ق). مصادر الحق فقه و الاسلامی. قم: نشر صالحین، جلد اول.
13. شهری، غلامرضا (1384). حقوق ثبت ‌اسناد و املاک. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ شانزدهم.
14. طباطبایی، سید محمدکاظم (1419ق). العروه الوثقى. بیروت: موسسة الاعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ج1.
15. عاصی، محمدرضا (1391). نقشه‌برداری ثبتی. تهران: انتشارات سیمای دانش، جلد اول.
16. عبدالرحمان، محمود (2010م). معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه. بی‌جا: دارالکتب، ج2.
17. فخرالمحققین (760ق). ایـضـاح الـفـوأد فى شرح اشکالات القواعد.تهران:نشر اسماعیلیان،ج1.
18. فیاض، محمداسحاق (1382). اصول فقهی. قم: نشر قلم، جلد اول.
19. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1368.
20. قانون برنامه پنجم پنج­ساله توسعه جمهوری اسلامی ایران 1390-1394
21. قانون ثبت اسناد و املاک کشور
22. قانون جامع حدنگار(کاداستر) کشور مصوب 12/11/1393
23. قانون سازمان نقشه‌برداری مصوب 5/4/1345
24. مشهدی، علی (1395). حقوق کاداستر(کاداستر در نظام اطلاعاتی ثبت). تهران: انتشارات خرسندی.
25. مهرزاد، مهران (1393). کاداستر کلید توسعه پایدار در سیستم مدیریت زمین. مهندس مشاور، دوره 21، شماره 64، ص 60-72.
26. همدانی، رضا (1412ق). مصباح الفقیه. چاپ سنگی، ج اول، چاپ سوم.

 

27. Da Silva, A.O. & Fernandes, R.A.S. (2020). Smart governance based on multipurpose territorial cadastre and geographic information system: An analysis of geoinformation, transparency and collaborative participation for Brazilian capitals. Land Use Policy, 97, 104752.‏
28. Karabin, M. & et.al. (2020). Layer approach to ownership in 3D cadastre in the case of underground tunnels. Land use policy, 10 (4), P. 21-64.
29. Sladić, D. ; Radulović, A., & Govedarica, M. (2020). Development of process model for Serbian cadastre. Land Use Policy, 10 (47), P.312-345.‏
30. Vučić, N. ; Mađer, M. ; Vranić, S. & Roić, M. (2020). Initial 3D cadastre registration by cadastral resurvey in the Republic of Croatia. Land Use Policy, 14 (43), P.40-52.
31. Zysk, E. ; Dawidowicz, A. ; Nowak, M. ; Figurska, M. ; Źróbek, S. ; Źróbek, R. & Burandt, J. (2020). Organizational aspects of the concept of a green cadastre for rural areas. Land Use Policy, No.91.