بررسی خصوصیات فیزیکی و مکانیکی سنگ مخزنی سازند شوریجه در یکی از چاههای واقع در حوضه کپه داغ (شمال خاور ایران)

Geotechnical Geology

دوره 9، شماره 2، مرداد 2013، صفحه 87-99   

نوع مقاله: Original Research

نویسندگان

حسن باقری^{* 1}؛ سید هاشم طباطبایی رئیسی²؛ لیلا فضلی³؛ فرامرز دولتی اردهجانی⁴

¹گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند، تهران، ایران

²ادارة ژئوفیزیک، مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، تهران، ایران

³گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد واحد دماوند، تهران، ایران

⁴گروه مهندسی معدن، دانشکده معدن، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

سازند شوریجه یکی از سازندهای مخزنی گازی واقع در حوضه کپه داغ شمال خاور ایران میباشد که جزء سازندهای بسیار سخت از لحاظ حفاری است. شناخت خصوصیات فیزیکی و مکانیکی این سازند سبب برنامه ریزی دقیقتری برای انجام عملیات حفاری آن خواهد شد و می توان از صرف هزینههای بالای حفاری در برخورد با این سازند تا حدودی جلوگیری نمود. در این مطالعه با انجام آزمایشات مقاومت فشاری سه محوری، آزمایش تخلخل (با اشباع آب و گاز هلیم) و شاخص سایش سرشار (CAI) بر روی نمونههای مغزه گرفته شده از این سازند و همچنین تهیه مقاطع نازک از این نمونه ها و تعیین کانیشناسی و بافت آنها، خصوصیات فیزیکی و مکانیکی این سازند مورد مطالعه قرار گرفت که در نهایت مشخص شد این نمونه ها حاوی کانی کوارتز فراوان و دارای بافت ساب آرکوز میباشند. همچنین، مقاومت فشاری این نمونهها تحت آزمایش سه محوره در سه سطح تنش 5، 10 و 15 MPa بررسی و پارامترهای مقاومت برشی C و φ برای این نمونهها به ترتیب 3/15 مگاپاسکال و 79/53 درجه بدست آمد. بعلاوه، آزمایشات بیشتر نشان میدهد که این نمونهها از لحاظ سایشی با توجه به میزان کوارتز بالا، در محدوده سنگهای خیلی ساینده قرار دارند . نتایج حاصل از این پژوهش میتواند در طراحی روش مناسب حفاری سازند شوریجه مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

سرعت حفاری؛ مقاومت برشی؛ مقاومت فشاری سه محوری؛ سایش سرشار