ارزیابی آلودگی فلزات سنگین خاک های سطحی شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز- جنوب غرب ایران

Geotechnical Geology

دوره 10، شماره 1، خرداد 2014، صفحه 57-67   

نوع مقاله: Original Research

نویسندگان

قدرت الله رستمی پایدار¹؛ جعفر رهنماراد²؛ احد نظرپور^{* 2}

¹گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد واحد اهواز، اهواز، ایران

²گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد واحد زاهدان، زاهدان، ایران

چکیده

هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلودگی خاک به فلزات سنگین مس، سرب، روی، منگنز، آرسنیک و باریم در خاک های سطحی شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز می باشد. شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز دارای واحدهای صنعتی متفاوتی از قبیل شیمیایی، الکتریکی، نساجی، رنگ سازی و دیگر صنایع می باشد. در این پژوهش تعداد ۳۶ نمونه خاک از عمق ۵-۲۰ سانتی متری پس از خارج کردن آلودگی های سطحی برداشت شدند. غلطت فلزات سنگین با استفاده از روش پلاسمای جفتیده القایی(ICP-OES) تعیین شدند. نتایج نشان دادند که غلظت همه عناصر در منطقه مورد مطالعه بیشتر از مقدار زمینه است. مقادیر غلطت عناصر برای مس (۵/۹ تا ۸۹۱ با مقدار میانگین، ۳۹/۸۶ mg/kg)، سرب (۲۵ تا ۷۶۹۰ با مقدار میانگین، ۲۲۰ mg/kg)، روی (۵۹/۳۶ تا ۹۸۶۰ با مقدار میانگین، ۵۹۰ mg/kg)، منگنز (۲۵۰ تا ۷۹۵۰ با مقدار میانگین، ۱۷۴۰mg/kg)، آرسنیک (/۵/۱ تا ۵/۶۲ با مقدار میانگین، ۵۳/۹ mg/kg)، کرم (۱۵ تا ۱۲۳۰ با مقدار میانگین، ۱۲۳ mg/kg)، باریم (۶۵۰ تا ۹۵۰۰ با مقدار میانگین، ۴۸۹۰ mg/kg) می باشد. ارزیابی آلودگی خاک های منطقه بر اساس شاخص زمین انباشتگی، فاکتور غنی شدگی، فاکتور آلودگی،و درجه آلودگی صورت گرفت. ضریب جامع آلودگی نشان دهنده این است که نمونه های موجود نسبت به میانگین پوسته فوقانی سطح آلودگی بالاتری از فلزات سنگین دارند. نتایج آزمون همبستگی، تحلیل خوشه ایو فاکتوری نشان دهنده این است که فلزات سنگین دارای منشاء مشترک بوده و از فعالیت های صنعتی نشات گرفته اند.

کلیدواژه‌ها

فلزات سنگین؛ شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز؛ آلودگی؛ ایران