بررسی و تحلیل روابط ترامتنیت ژراژ ژنت در رمان «استانبول، خاطرات و شهر» اثر اورحان پاموک

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

دوره 14، شماره 54، شهریور 1399، صفحه 9-30   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

آمنه هاشمی¹؛ سیامک پناهی²

¹دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج

²استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر

چکیده

بینامتنیت رویکردی ادبی است که به منتقدان این امکان را می‌دهد تا به ‌شیوه‌ای علمی و نظام‌مند پیوندهای موجود در میان آثار ادبی را بررسی کنند. ژرار ژنت یکی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان این رویکرد است که در کاربردی‌کردن آن نقش اساسی دارد. این مقاله با هدف برقراری ارتباط میان نظریه ترامتنیت ژنت و رمان «استانبول، خاطرات و شهر» اثر اورحان پاموک شکل گرفته است و تلاش گردیده بر اساس تقسیم‌بندی‌های ترامتنیت ژنت فضای شهری و معماری استانبول در رمان مورد نظر تجزیه و تحلیل گردد. پژوهش انجام‌گرفته بر مبنای روش پژوهش قیاسی، به استناد داده‌های گردآوری شده توسط بررسی‌های اسنادی و تحلیل داده‌ها بر اساس تطبیق و مقایسه صورت گرفته است. در رمان مذکور اورحان پاموک توانسته است ریشه‌هایی از آثار هنری و متون ما قبل خود از قبیل متون ادبی و نثر و شعر و نقاشی را به طرق مختلف در متن خود جای داده و ارتباط و مناسبات تنگاتنگی را با نظریه ترامتنیت ژنت، علی الخصوص در حوزه بینامتنیت و بیش متنیت برقرار سازد.

کلیدواژه‌ها

ادبیات تطبیقی؛ استعاره؛ بیش متنیت؛ بینامتنیت؛ تراگونگی

مراجع

آلن، گراهام. 1380ش، بینامتنیت، ترجمه پیام یزدانجو، چاپ پنجم، تهران: نشر مرکز.

البرزی، پرویز. 1386ش، مبانی زبان‌شناسی متن، تهران: انتشارات امیرکبیر.

کنگرانی، منیژه و بهمن نامور مطلق. 1386ش، گونه‌شناسی روابط بینامتنی در شعر و نقاشی ایرانی؛ مجموعه مقالات هم اندیشی، تهران: فرهنگستان هنر.

مهدی زاده، سید محمد. 1389ش، نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، چاپ اول، تهران: نشر همشهری.

کتب غیر فارسی

Alves,A.(2010).Orhan Pamuk and the construction of Turkeys national memory in istanbul.Memories of a City.MATHESIS19.2010.169-180

Gilloch,G.Photographs and phantoms.orhan pamuks monochrome memories

Hisar A,Ş.(1968). Boğaziçi Yalıları:Geçmiş Zaman Köşkleri(The bosphorus villas:the pavillons of the past).Istanbul:Varlık Yayınları

Hisar A,Ş.(2006).Boğaziçi Mehtaplar(The bosphorus moonlights).istanbul:Yapı Kredi Yayınları

Kemal,Y.(1964). Aziz İstanbul(Dear Istanbul).istanbul: yahya kemal enstitüsü.

Kemal,Y.(1969). Kendi Gök Kubbemiz(our sky). istanbul eğitim basımevi

Mrinkovic,M.(2014).Orhan Pamuks Istanbul.Journal of literature and art studies.ISSN 2159-5836.October 2014.Vol.4.No.10.802-809

Sibel,E.(2011).The chronotope of Istanbul in orhan pamuks memoir Istanbul.Int.J.Middle East Stud.43 (2011),655-676

Vidal,Gore.(1995).Palimpsest:A Memoir.London.penguin.

 

مقالات

رحیمی اتانی، سمیرا و سیامک پناهی. 1395ش، «خوانشبینامتنیآثاربرناردچومیباتأکیدبرمفهومفضایبینابین»، دو فصلنامه علمی-ترویجی پژوهش هنر، سال ششم، شماره یازدهم.

رضایی، محمود. 1388ش، «نقد و تحلیل قصه‌ای از مرزبان نامه بر اساس رویکرد بینامتنیت»، نقـد ادبـی، سال اول، شماره 4، ص 32.

رئیسی، ایمان و سیما آذرگون. 1392ش، «تأثیر آفرینش فضای بینابین بر رفتارهای اجتماعی در طرح بازسازی مجموعه باغ موزه قصر(زندان قصر سابق)»، فصلنامه انگاره معمارانه، (3)، صص19-32.

طهماسبی، مهتاب. 1387ش، «درنگی بر بینامتنیت مجموعه این ابر در گلو مانده منصور بنی مجیدی: کشف لحظه های همسرایی»، آزما، صص 1- 19.

غیاثوند، مهدی. 1392ش، «سیمایتأویلدرآیینهبینامتنیتکریستوایی»، حکمت و فلسفه، شماره 35، صص114-97.

نامور مطلق، بهمن. 1386ش، «ترامتنیت مطالعه روابط یک متن با دیگر متن‌ها»، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره ٥٦، زمستان ١٣٨٦، صص٨٣-98.