مثله کردن اسراء توسط جریان‌های تکفیری؛ بدعت یا سنت، از دیدگاه فریقین

مطالعات فقهی و فلسفی

دوره 11، شماره 41، فروردین 1399، صفحه 1-16   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید حسن عابدیان¹؛ احمد مرادخانی²؛ سید محمدمهدی احمدی³؛ زینب محمدی^{* 4}

¹استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران

²استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد قم، قم، ایران

³استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم،ایران

⁴دانشجوی دکترا، گروه فقه و مبانی حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران

چکیده

مثله کردن، یکی از فجیع‌ترین و غیر انسانی‌ترین اقداماتی است که بعد و یا حتی قبل از کشتن اسیران توسط برخی گروه‌های تکفیری، انجام می‌شد. این در حالی است که آنها این عمل را مانند سایر اقدام‌های خود به دین نسبت داده و چهره منفوری از اسلام در نزد افکار عمومی ایجاد می‌کردند و اسلام را به عنوان یک دین خشن به جهانیان معرفی می‌نمودند. هدف پژوهش حاضر، بررسی حکم فقهی مثله کردن اسراء از دید گاه فریقین می‌باشد. این تحقیق، به روش توصیفی و تحلیلی و با مطالعه آیات و روایات و بارویکرد فقهی، نشان داد که دین مقدس اسلام، همواره بر احترام به مقام انسان و کرامت انسانی خواه در صلح یا در جنگ، سفارش کرده و برممنوعیت مثله کردن، شکنجه و هر شکل دیگری از رفتار  تحقیرآمیز در مقابل جایگاه والای انسان حکم نموده است، لذا چنین عملی را نه تنها تایید نکرده، بلکه آن را خلاف قوانین اسلامی می‌داند و حکم به بطلان آن می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

مثله کردن؛ اسیر؛ جریان تکفیری؛ بی‌حرمتی به میت

مراجع

1. ابن ابی شیبه، عبدالله بن محمد (1409ق). المصنف. ریاض: مکتبة الرشد، ج3.
2. ابن حجر عسقلانی، شهاب‌الدین احمد بن علی (1417ق). فتح الباری فی شرح البخاری. مدینه: مکتبة الغرباء، ج9.
3. ابن حجر عسقلانی، شهاب‌الدین احمد بن علی (بی‌تا). فتح الباری فی شرح البخاری.مدینه: مکتبة الغرباء،ج3.
4. ابن ماجه قزوینی، محمد بن یزید(بی‌تا).سنن ابن ماجه.تحقیق محمد فؤاد عبدالباقی.قاهره:داراحیاءالکتب العربیة، ج1.
5. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر، ج11.
6. امین، محسن (بی‌تا). کشف الارتیاب. قم: کتابخانه بزرگ اسلامی، ج1.
7. بخاری، محمدبن اسماعیل (1410ق). صحیح بخاری. بیروت: دارالفکر، ج7.
8. بناء، حسن (1388). مجموعه رسائل. تهران: انتشارات احسان.
9. جوادی آملی، عبدالله (بی‌تا). تفسیر تسنیم. قم: انتشارات اسراء، ج9.
10. حر عاملی، محمد بن حسن (1416ق). وسائل الشیعه. قم: موسسه آل البیت، ج15، 29.
11. حلی، حسن بن یوسف (1413ق). قواعد الاحکام. قم: موسسه نشر الاسلامی، ج4.
12. خرازی، سید محسن (1380). بحث  فی حکم التشریع. اهل البیت، شماره 25، ص 21 ـ 58.
13. خمینی، روح الله (1366). تحریر الوسیله. ترجمه علی اسلامی. قم: دفتر انتشارات اسلامی، ج5.
14. دلشاد تهرانی، مصطفی (1386). سیره نبوی ـ سیره اجتماعی. تهران: نشر دریا.
15. دهخدا، علی اکبر (1377). لغت‌نامه. تحقیق محمد معین. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
16. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفردات الفاظ قرآن. تهران: المکتبة الرضویة، چاپ سوم.
17. زبیدی، محمد بن محمد مرتضی (1360). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دارالفکر، ج18، 8، 3.
18. ستوده، حمید (1390). کالبدشکافی جنایی. فقه پزشکی، سال سوم، شماره 9، ص 221.
19. سجستانی، أبوداود سلیمان بن اشعث (1410ق). سنن ابن داود. بیروت: المکتبة العصریة، ج3.
20. سیوطی، جلال الدین (1416ق). الاتقان فی  علوم القرآن. لبنان: دارالفکر، ج1.
21. شوکانی، محمد بن علی (1419ق). ارشاد الفحول الی تحقیق الحق من علم الاصول.بیروت:دارالکتاب العربی.
22. طریحی، فخرالدین (1408ق). مجمع البحرین. تهران: چاپ احمد حسینی، ج6، 1.
23. طوسی،  محمد بن حسن (1364). تهذیب الاحکام. تهران: دارالکتب الاسلامیة، ج10.
24. طوسی، محمد بن حسن (1407ق). الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین.
25. عاملی، زین‌الدین بن علی (1413ق). مسالک الافهام. قم: المعارف الاسلامیه، ج12، 1.
26. عاملی، سید محسن امین (1403ق). اعیان الشیعه. تحقیق حسن امین. بیروت: دارالتعاریف للمطبوعات، ج1.
27. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه (1412ق). تفسیر نورالثقلین. قم: موسسه اسماعیلیان، ج3.
28. علم الهدی، شریف مرتضی (1405ق). وسائل. قم: دارالقرآن الکریم.
29. فراهیدی، خلیل بن احمد (بی‌تا). کتاب العین. قم: نشر هجرت، ج2.
30. قربان‌نیا، ناصر (1381). حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
31. مجلسی، محمدباقر (1404ق). بحار الانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج64، 74.
32. محمدی اشتهاردی، محمد (1372). نگاهی بر زندگی پیامبر اسلام(ص). قم: انتشارات ناصر.
33. معین، محمد (1363). فرهنگ معین. تهران: انتشارات امیرکبیر، ج3.
34. مکارم شیرازی، ناصر (1373). مسائل مستحدثه درس خارج فقه. قم: بی‌نا.
35. مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیة، ج11.
36. نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج21، 43.
37. نراقی، ملا احمد (1375). عواید الایام. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
38. نووی، ابوزکریا محی‌الدین (1416ق). تهذیب الاسماء و اللغات. بیروت: دار الفکر، ج3.
39. نیشابوری، مسلم بن حجاج (1412ق). صحیح مسلم. بیروت: دارالفکر، ج3.
40. هیئه الکبار العلماء (1423ق). ابحاث هیئة کبار العلماء بالمملکة العربیة السعودیة. عربستان سعودی:بی‌نا، ج7.