اثربازگشتی آزمون ورودی مدارس تیزهوشان بر برنامه درسی دوره ابتدایی: یک مطالعه پدیدارشناسی

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

دوره 6، شماره 24، اسفند 1396، صفحه 16-27   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی شاددل¹؛ حسین اسکندری^{* 2}؛ محبوبه سلیمان پورعمران³

¹کارشناس ارشد مدیریت آموزشی ، دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد

²دکترای آموزش ، استادیار ، دانشگاه بجنورد

³گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

چکیده

هدف: موضوع آسیب‌شناسی مدارس تیزهوشان همچنان در جامعه تعلیم و تربیت ایران مطرح بوده و به نتیجه مشخصی نرسیده است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربازگشتی آزمون ورودی مدارس تیزهوشان بر ابعاد مختلف نظام آموزشی دوره ابتدایی است؛ شامل: اهداف و سیاست‌های مدارس، محتوا و موضوعات درسی، روش‌های تدریس و فعالیت‌های آموزشی، سبک یادگیری و سنجش و ارزشیابی.
روش: پژوهش حاضر از نوع پدیدارشناسیِ توصیفی به شمار می‌رود. برای گردآوری داده‌ها با 55 نفر که از بین چهار گروه زیر انتخاب شدند، به طور نیمه‌ساختاریافته مصاحبه انجام گرفت: الف) مدیران و معاونان مدارس، ب) اساتید و صاحب‌نظران، ج) والدین و د) دانش‌آموزان راه‌یافته و راه‌نیافته به مدارس تیزهوشان. برای تحلیل و کدگذاری داده‌ها از روش کولایزی استفاده شد.
یافته‌ها: در مرحله نخست، از بین مصاحبه‌ها 287 نکته کلیدی استخراج شد. این نکات در قالب 80 مضمون اولیه، 15 مضمون میانی و 12 مضمون نهایی طبقه‌بندی و خلاصه شدند. برخی مضامین نهایی عبارتند از: تداخل هدف، داروینیسم تربیتی، تبعیض محتوایی، روش‌ها و فعالیت‌های آزمون محور، سبک یادگیری فردی، کمّی‌گرایی و نتیجه‌گرایی، نگاه ابزاری به معلمان.
نتیجه‌گیری: وجود مدارس تیزهوشان و نوع آزمون ورودی آن، آسیب‌های متعددی را برای برخی مدارس ابتدایی به همراه دارد. آن دسته از مدارس ابتدایی که تمرکزشان آماده‌سازی دانش‌آموزان برای پذیرش در آزمون مدارس تیزهوشان است، عملاً برخی از مهم‌ترین هدف‌های برنامه درسی رسمی و مؤلفه‌های تربیتی را به حاشیه رانده و یا در مواردی برخلاف آن عمل می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

مدارس تیزهوشان؛ مدارس ابتدایی؛ اثربازگشتی؛ برنامه درسی

مراجع