تأثیر آموزش مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری بر کنترل عواطف زنان دارای تعارض زناشویی

زن و مطالعات خانواده

دوره 13، شماره 49، آذر 1399، صفحه 29-45   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jwsf.2020.1873273.1380

نویسندگان

سمیه ابوالقاسمی¹؛ عباس ابوالقاسمی^{* 2}؛ موسی کافی ماسوله³؛ رضا سلطانی شال⁴

¹کارشناس ارشد ، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

²استاد ، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.( نویسنده مسئول ) [e-mail]

³استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

⁴استادیار ، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری بر کنترل عواطف زنان دارای تعارض زناشویی بود. بدین منظور یک طرح نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون پس‌آزمون و پیگیری با گروه آزمایش و کنترل اجرا گردید. جامعه آماری شامل کلیه زنان دارای تعارض زناشویی شهرستان نجف‌آباد بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس 24 نفر از زنان دارای تعارض زناشویی، انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 12 نفر) قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه تعارض زناشویی(السون، 2011) و مقیاس کنترل عواطف (ویلیام وچامبلس، 1997) بود. گروه آزمایش یک دوره آموزش مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری را در ده جلسه دریافت کردند. آزمودنی‌های هر دو گروه قبل از شروع آموزش و در پایان آموزش به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که آموزش حل مسئله و تصمیم‌گیری، به‌صورت معنادار بر بهبود عاطفه مثبت و کاهش اضطراب زنان دارای تعارض گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل مؤثر بوده است(001/0>P). در مجموع مشخص شد که آموزش مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری می‌تواند به‌ عنوان روشی جدید و مؤثر در بهبود کنترل عواطف زنان دارای تعارض زناشویی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

آموزش مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری؛ کنترل عاطفی؛ تعارض زناشویی

مراجع

ابراهیمی، مرضیه سادات؛ زارعی، سلمان؛ سلطانی نیا، شیوا. (1397). مقایسه حس انسجام و سبک‌های حل تعارض زناشویی زنان شاغل و خانه‌دار. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی. (35): 42-27

ابو المعالی، خدیجه. مجتبایی، مینا. رحیمی، ندا (1392). پیش‌بینی رضایت از زندگی زناشویی بر اساس مهارت‌های حل مسئله اجتماعی و هوش معنوی در افراد متأهل. مجله علوم رفتاری، 7(2): 8–7

احسان خواه هستی؛ حیدریان، معصومه. (1398). مقایسه‌ی اختلال ضعف روانی و شیوه‌های حل مسئله و نگرانی در بین پرستاران زن دارای اختلاف خانوادگی و عادی شهر کرمانشاه. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری.4(36): 101-12

بهاری، فرشاد؛ فاتحی زاده، مریم؛ احمدی، احمد؛ مولوی، حسین و بهرامی، فاطمه (1390). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباط همسران بر کاهش تعارض‌های زناشویی زوجه‌ای متعارض متقاضی طلاق. پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاور، 1(1):70-59

پارسا، پریسا؛ آهنگ پور، پرستو؛ شبیری، فاطمه؛سلطانیان، علیرضا؛ رحیمی، علیرضا (1396). تأثیر مشاوره گروهی مبتنی بر حل مسئله بر افسردگی پس از زایمان در مادران مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی درمانی همدان مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه.15(6): 448-440

پاکروان، اسماعیل؛حقایق، سید عباس؛ نشاط دوست، حمید طاهر؛ مولوی، حسین (1392)، اثربخشی روش آموزش حل مسئله بر رضایت زناشویی و نیمرخ روانی زوجین شهرستان بروجن. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. 0(4): 32-15

تقی زاده،زیبا؛ پوربختیار، مریم؛ دانش‌پرور، حمیدرضا؛ قاسم‌زاده، سوگند؛ مهران، عباس (1394)، مقایسه فراوانی خشونت خانگی و مهارت حل مسئله در زنان باردار خشونت دیده و خشونت ندیده شهر تهران مجله پزشکی قانونی ایران.21(2)

ثنایی، باقر و همکاران(1387) مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. انتشارات بعثت

خان محمدی مجندهی رقیه (۱۳۹۹). رابطه انسجام خانواده و توانایی حل مسئله با نگرش به رفتارهای بزهکارانه در نوجوانان دختر. رویش روان شناسی. ۹ (۱): 88-81

زمانی،نرگس؛ برهمند، علی؛ فرهادی، مهران (1396)، بررسی اثربخشی آموزش حل مسئله بر کاهش اضطراب دانشجویان پرستاری نشریه آموزش پرستاری. 6(3): ۶۱ -۵۶.

طهماسبیان، حجت اله؛ خزایی، حبیب اله؛ عارفی، مختار؛ سعیدی پور، مهشید؛ حسینی، سیدعلی (1393). هنجاریابی آزمون مقیاس کنترل عواطف. ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه. 18(6):354-349

فری، مایکل. (2007) شناخت درمانگری گروهی ترجمه مسعود جان بزرگی (1389). قم: انتشارات حوزه و دانشگاه.

کردی، معصومه؛ نصیری، سعیده؛ مدرس غروی، مرتضی؛ ابراهیم‌زاده، سعید (1391)، تأثیر آموزش مهارت‌های حل مسئله بر شدت افسردگی بر حسب آزمون بک در زنان در دوره‌ی پس از زایمان. 226(3): 35.

محمدی، الناز؛ شادبافی، محمد؛ پاکروح، لیلا؛ وفادار، شادی. (1399). اثربخشی درمان مبتنی‌بر آموزش حل مسئله بر نشانه‌های رفتاری برونی‌سازی‌شده. مجله مطالعات ناتوانی (علمی-پژوهشی)10: 22-22

مرادی، سکینه؛ ابوالقاسمی، عباس؛ یگانه، طیبه (1394) کارآمدی آموزش حل مسئله اجتماعی بر کنترل عاطفی دختران آزاردیده هیجانی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی. 10(40)

ممیزی، فاطمه (1390) مهارت‌های اجتماعی نقش آن در پیشگیری از مورد آزار قرار گرفتن نوجوانان شهر تهران، فصلنامه علمی پژوهشی ناجا. 1(1): 34-21

موسوی زاده، سیده آزاده؛ سهرابی، فرامرز؛ احدی، حسن (1391)، مقایسه اثربخشی آموزش ابراز وجود و مهارت‌های حل مسئله بر میزان رضایت زناشویی زنان دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی. مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان.10(2): 107-85

نظری، فرحناز؛ اعتمادی، عذرا؛ عابدی، احمد (1398). اثربخشی غنی سازی روابط زوجین به شیوه اولسون بر صمیمیت زناشویی زوجین. مجله تحقیقات علوم رفتاری.17(3): 456-448

ورمقانی، پری؛ علیپور، فردین؛ قائد امینی هارونی، غلامرضا؛ جوادی، محمدحسین (1398). اثربخشی مداخله مددکاری اجتماعی گروهی با رویکرد حل مسئله بر کاهش افکار خودکشی زنان در شهرستان قروه. فصلنامه علمی پژوهشی توانبخشی.20 (3): 297-286.

 

Albert, S. M. King, J. Dew, M. A. Begley, A. Anderson, S. Karp, J. … Reynolds, C. F. (2016). Design and Recruitment for a Randomized Controlled Trial of Problem Solving Therapy to Prevent Depression among Older Adults with Need for Supportive Services. The American Journal of Geriatric Psychiatry : Official Journal of the American Association for Geriatric Psychiatry, 24(1), 94–102. https://doi.org/10.1016/j.jagp.2015.11.003

Bailer, J. Witthöft, M. Erkic, M. & Mier, D. (2017). Emotion dysregulation in hypochondriasis and depression. Clinical Psychology & Psychotherapy, 24(6), 1254–1262. https://doi.org/10.1002/cpp.2089

Bobot, L. (2011). Functional and dysfunctional conflicts in retailer‐supplier relationships. International Journal of Retail & Distribution Management, 39(1), 25–50. https://doi.org/10.1108/09590551111104468

Bradley, J. M. & Hojjat, M. (2017). A model of resilience and marital satisfaction. The Journal of Social Psychology, 157(5), 588–601. https://doi.org/10.1080/00224545.2016.1254592

Chalmers, C. Leathem, J. Bennett, S. McNaughton, H. & Mahawish, K. (2017). The efficacy of problem solving therapy to reduce post stroke emotional distress in younger (18-65) stroke survivors. Disability and Rehabilitation, 1–10. https://doi.org/10.1080/09638288.2017.1408707

Cuijpers, P. de Wit, L. Kleiboer, A. Karyotaki, E. & Ebert, D. D. (2018). Problem-solving therapy for adult depression: An updated meta-analysis. European Psychiatry, 48, 27–37. https://doi.org/10.1016/j.eurpsy.2017.11.006

D’Acquisto, F. (2017). Affective immunology: where emotions and the immune response converge. Dialogues in Clinical Neuroscience, 19(1), 9–19.

Dörner, D. & Funke, J. (2017). Complex Problem Solving: What It Is and What It Is Not. Frontiers in Psychology, 8. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.01153

Ertekin Pinar, S. Yildirim, G. & Sayin, N. (2018). Investigating the psychological resilience, self-confidence and problem-solving skills of midwife candidates. Nurse Education Today, 64, 144–149. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2018.02.014

Gallegos, M. Murphy, S. Benner, A. Jacobvitz, D. & Hazen, N. (2017). Marital, Parental, and Whole-Family Predictors of Toddlers’ Emotion Regulation: The Role of Parental Emotional Withdrawal. Journal of Family Psychology, 31, 294–303. https://doi.org/10.1037/fam0000245

George, B. Erikson, T. & Parhankangas, A. (2016). Preventing dysfunctional conflict: examining the relationship between different types of managerial conflict in venture capital-backed firms. Venture Capital, 18(4), 279–296. https://doi.org/10.1080/13691066.2016.1224457

Gojani, M. G. Kordi, M. Asgharipour, N. Esmaeili, H. Amirian, M. & Eskandarnia, E. (2017). The effect of problem-solving skill training on mental health and the success of treatment of infertile women under intrauterine insemination treatment. Journal of Education and Health Promotion, 6. https://doi.org/10.4103/jehp.jehp_20_17

Holvast, F. Massoudi, B. Voshaar, R. C. O. & Verhaak, P. F. M. (2017). Non-pharmacological treatment for depressed older patients in primary care: A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE, 12(9). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0184666

Hsieh, I.J. & Chen, Y. Y. (2017). Determinants of aggressive behavior: Interactive effects of emotional regulation and inhibitory control. PLOS ONE, 12(4), e0175651. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0175651

Kim, M. J. Doh, H. S. Hong, J. S. & Choi, M. K. (2011). Social skills training and parent education programs for aggressive preschoolers and their parents in South Korea. Children and youth services review, 33(6), 838-845.‏

Lee, J. & Chee, I.S. (2016). PS241. Problem solving style, stress, anxiety and depression. International Journal of Neuropsychopharmacology, 19(Suppl 1), 88. https://doi.org/10.1093/ijnp/pyw043.241

Liu, S. Wang, Z. Lu, S. & Shi, J. (2018). Dyadic Analysis of Childhood Emotional Maltreatment and Marital Satisfaction During the Transition to Parenthood: The Mediating Effects of Emotion Regulation Strategies and Psychological Distress. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma, 0(0), 1–16.

Nezu, A. M. Nezu, C. M. & Lombardo, E. (2004). Cognitive-behavioral case formulation and treatment design a problem-solving approach. New York: Springer Publishing Company, Inc

Olson, D. (2011). FACES IV and the circumplex model: Validation study. Journal of Marital and Family Therapy,37(1), 64-80.

Opalach, C. Romaszko, J. Jaracz, M. Kuchta, R. Borkowska, A. & Buciński, A. (2016). Coping Styles and Alcohol Dependence among Homeless People. PLOS ONE, 11(9), e0162381.

Özgüç, S. & Tanrıverdi, D. (2017). Relations Between Depression Level and Conflict Resolution Styles, Marital Adjustments of Patients With Major Depression and Their Spouses. Archives of Psychiatric Nursing

Perlick, D. A. Sautter, F. J. Becker-Cretu, J. J. Schultz, D. Grier, S. C. Libin, A. V. … Glynn, S. M. (2017). The incorporation of emotion-regulation skills into couple- and family-based treatments for post-traumatic stress disorder. Military Medical Research, 4, 21. https://doi.org/10.1186/s40779-017-0130-9

Pfajfar, G. Shoham, A. Makovec Brenčič, M. Koufopoulos, D. Katsikeas, C. S. & Mitręga, M. (2017). Power source drivers and performance outcomes of functional and dysfunctional conflict in exporter–importer relationships. Industrial Marketing Management. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2017.03.005

Rahim, M. (2010). Functional and Dysfunctional Strategies for Managing Conflict. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.1612886

Sahin, U. & Adana, F. (2016). Problem solving, loneliness, depression levels and associated factors in high school adolescents. Pakistan Journal of Medical Sciences, 32(5), 1273–1278. https://doi.org/10.12669/pjms.325.10656

Samimi, Z. Hasani, J. & Moradi, A. (2016). The Effectiveness of Emotional Working Memory Training on Affective Control Ability in Adolescents with Post-Traumatic Stress Disorder. Scientific Journal Management System, 12(47), 320–307. Retrieved from http://jip.azad.ac.ir/article_522549.html

Schoen, E. (2018). Emotion regulation in the context of depression and unhealthy eating styles: A response to Paans et al. (2018). Journal of Psychosomatic Research, 110, 15. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2018.04.006

Shokrollahzadeh, M. Forouzesh, M. Bazrafshan, M. rafie, & Hosseini, H. (2017). The effect of cognitive behavioral couple therapy on marital conflicts and marital burnout. Family Pathology, Counseling and Enrichment Journal, 3(1), 115–131. Retrieved from http://fpcej.ir/article-1-148-en.html

Takahashi, A. Flanigan, M. E. McEwen, B. S. & Russo, S. J. (2018). Aggression, Social Stress, and the Immune System in Humans and Animal Models. Frontiers in Behavioral Neuroscience, 12. https://doi.org/10.3389/fnbeh.2018.00056

Takalu, M. T. M. Hosseini, S. A. & Khankeh, H. (2017). Effectiveness Solution-Focused Therapy Group, to Reduce Stress, Anxiety and Depression in Caregivers of Patients with Multiple Sclerosis. Modern Care Journal, 14(4). https://doi.org/10.5812/modernc.10696

Tani, F. Pascuzzi, D. & Raffagnino, R. (2015). Emotion regulation and quality of close relationship: The effects of emotion dysregulation processes on couple intimacy. BPA Applied Psychology Bulletin, 272, 3–15.

Tavakol, Z. Nasrabadi, A. N. Moghadam, Z. B. Salehiniya, H. & Rezaei, E. (2017). A Review of the Factors Associated with Marital Satisfaction. Galen Medical Journal, 6(3), 197–207.

Thomson, N. D. & Centifanti, L. C. M. (2018). Proactive and Reactive Aggression Subgroups in Typically Developing Children: The Role of Executive Functioning, Psychophysiology, and Psychopathy. Child Psychiatry and Human Development, 49(2), 197–208. https://doi.org/10.1007/s10578-017-0741-0

Troupe, F. Y. (2008). Marital Conflict: A Longitudinal Study. (requirements for the degree of Doctor of Philosophy), The Florida State University, Florida.

Williams, K. E. chambless, D. L & Ahrens, A. H.(1997). Are emotion frightening? Anextension of the fear consept. Behaviour Research and therapy. Vol. 35(4), 239–245.

Wises,R &Gary,G, (2006). The interwined relationship between depression andmarital distress: Elements therapy conductiveto effective treatment outcome. Journal of marriage and family therapy,20(1),50-62.

Woszidlo, A. & Segrin, C. (2013). Direct and Indirect Effects of Newlywed Couples’ Neuroticism and Stressful Events on Marital Satisfaction Through Mutual Problem Solving. Marriage & Family Review,49(6), 520-545.

Wrangham, R. W. (2018). Two types of aggression in human evolution. Proceedings of the National Academy of Sciences, 115(2), 245–253. https://doi.org/10.1073/pnas.1713611115

Zhang, A. Park, S. Sullivan, J. E. & Jing, S. (2018). The Effectiveness of Problem-Solving Therapy for Primary Care Patients’ Depressive and/or Anxiety Disorders: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of the American Board of Family Medicine: JABFM, 31(1), 139–150. https://doi.org/10.3122/jabfm.2018.01.170270

Zhang, A. Park, S. Sullivan, J. E. & Jing, S. (2018). The Effectiveness of Problem-Solving Therapy for Primary Care Patients’ Depressive and/or Anxiety Disorders: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of the American Board of Family Medicine: JABFM, 31(1), 139–150. https://doi.org/10.3122/jabfm.2018.01.170270

Zinchenko, A. Obermeier, C. Kanske, P. Schröger, E. Villringer, A. & Kotz, S. A. (2017). The Influence of Negative Emotion on Cognitive and Emotional Control Remains Intact in Aging. Frontiers in Aging Neuroscience, 9, 349. https://doi.org/10.3389/fnagi.2017.00349