نقش میانجی سکوت سازمانی در رابطه بین طردشدگی در محل کار و خلاقیت کارکنان (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه لرستان)

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 8، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 38، آذر 1399، صفحه 209-240   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

رضا سپهوند¹؛ محسن عارف نژاد²؛ فریبرز فتحی چگنی^{* 3}؛ مهدیه سپهوند⁴

¹استاد، دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

²استادیار، دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه لرستان ، خرم آباد، ایران .

³دانشجوی دکتری،دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

⁴دانشجوی کارشناسی ارشد،دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

زمینه: خلاقیت کارکنان و استفاده از نظرات آنها از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر پیشرفت سازمان ها بوده و به عنوان پادزهر رخوت و سستی در سازمان عمل می کنند. در این بین عوامل مختلفی خلاقیت کارکنان را تحت تأثیر قرار می دهند که طردشدگی در محل کار و سکوت سازمانی از جمله آنها می باشند.
هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش میانجی سکوت سازمانی در رابطه بین طردشدگی در محل کار و خلاقیت کارکنان در دانشگاه لرستان بود.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف، پژوهشی کاربردی است که در زمره پژوهش های توصیفی-پیمایشی قرار می گیرد، از نظر فلسفه پژوهشی قیاسی است که بر مبنای پارادایم اثبات گرایی انجام شده و از نظر شاخص زمانی از پژوهش های مقطعی به شمار می آید. جامعه آماری پژوهش 440 نفر از کارکنان دانشگاه لرستان بوده که براساس جدول مورگان از میان آنها نمونه ای به حجم 205 نفر به روش تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه طردشدگی در محل کار فریز و همکاران (2008)، خلاقیت تورنس (1979) و سکوت سازمانی ون داین و همکاران (2003) استفاده گردیده که پایایی آنها به وسیله ی آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که طردشدگی در محل کار با سکوت سازمانی رابطه مثبت و با خلاقیت کارکنان رابطه منفی دارد.
نتیجه گیری: نتایج کلی پژوهش نشان می دهد که طردشدگی در محل کار هم به صورت مستقیم و هم از طریق سکوت سازمانی با خلاقیت کارکنان رابطه منفی دارد.

کلیدواژه‌ها

طردشدگی در محل کار؛ سکوت سازمانی؛ خلاقیت؛ دانشگاه لرستان

مراجع

ابراهیم آبادی، ریحانه؛ طاهرپور، فاطمه؛ عسگری، علی (1398). نقش حمایت خانواده و دانشگاه در خلاقیت و ریسک پذیری دانشجویان ارشد و دکتری دانشگاه بیرجند با میانجی‌گری امید. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی, 9(2)، 103-132.

ابراهیمی بلوط زاده، عباس. (1389). بررسی تأثیر درک سیاست‌های سازمانی و حمایت‌های سازمانی در بروز رفتارهای انحرافی در بین کارکنان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد

ارشدی، نسرین؛ پیریایی، صالحه؛ زارع، راضیه (1391). نقش تعدیل کننده صفات شخصیتی در رابطه بین ادراک طردشدگی در محیط کار و رفتارهای انحرافی محیط کار. مجله علوم رفتاری، 6(3)، 221-230.

افخمی اردکانی، مهدی؛  رجب پور، ابراهیم,؛ هاشمی، مهدی (1394). ارائه مدلی به منظور تبیین سکوت سازمانی با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری. مطالعات رفتار سازمانی, 4و3 (پیاپی 14), 144-121.

ایرجی راد، ارسلان؛ لطفی خاتون آباد، فاطمه (1398). نقش توانمندسازی در رابطه بین رفتار نوآورانه و خلاقیت کارکنان .ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی, 9(1)، 1-22.

آقاجانی، طهمورث؛ شوقی، بهزاد (1393). بررسی تأثیر سبک رهبری مدیران بر خلاقیت کارکنان (مورد مطالعه: صنایع فلزی شهرصنعتی کاوه). فصلنامه مدیریت توسعه و تحول, 1393(17)، 43-51.

ثابتی، مریم؛ همایون سپهر، محمد؛ احمدی، فخرالدین (1393). نقش آموزش عالی در توسعه ملی. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(4)، 59-69.

جعفرلو، غلام؛ شریفی، نسترن؛ شریفی، حسن پاشا (1398). ارائه مدلی جهت پیش بینی خلاقیت بر اساس سخت رویی، خود کارآمدی، کمال گرایی، تحصیلات والدین، سوابق کارهای خلاقانه افراد خانواده و خویشاوندان نزدیک با میانجی انگیزش پیشرفت در دانش آموزان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 9(1)، 153-184.

جهانشاهی، علی؛ مینائی، حسین (1396). تبیین نقش عوامل مدیریتی در توانمندسازی کارکنان نیروهای مسلح. فصلنامه مطالعات دفاعی راهبردی، 15(67)، 55-76.

حریری، نجلا؛ روتن، سیده زهرا و جان محمدی، مریم. (1392). سنجش رابطۀ حمایت سازمانی ادراک‌شده و بی‌تفاوتی سازمانی در کتابداران مطالعۀ موردی: کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی تابعۀ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مستقر در شهر تهران. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی, 47(4), 397-414.

حسن مرادی،نرگس؛ شیخ الاسلامی، نادر؛ عباسی خواه، حرمت سادات.(1393). شناسایی عوامل درون فردی تاثیرگذار بر سکوت سازمانی در ستاد دانشگاه علوم پزشکی ایران. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی دانشگاه شهید بهشتی، دوره ششم، شماره21، زمستان 1393، 65-53.

خلعتبری، جواد؛ سهیلی پور، فاطمه زهرا (1396). بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با خلاقیت دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهرستان اصفهان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی, 7(2)، 167-188.

خواجه پور، نسیم؛ بشلیده، کیومرث؛ بهارلو، مصطفی(1396). رابطه طردشدگی در محیط کار با عملکرد شغلی، رفتار شهروندی سازمانی و قصد ترک شغل؛ نقش میانجی‌گر خشنودی شغلی. مجله دست آوردهای روان شناختی، 24(2)، 137-160.

شریعت باقری، محمد مهدی؛ شمسایی، آزاده (1398). رابطه سبک مدیریت کلاس معلمان و خلاقیت دانش آموزان بامیانجی گری بهزیستی روان شناختی دانش آموزان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 9(2)، 227-262.

صادقی، احمد؛ رستگاری مهر، بابک؛ محمدی، مسعود؛ قربانی کلخواجه، ساسان؛ منصوریان، مرتضی؛ حسینی، سیدحمید (1394). عوامل موثر بر خلاقیت و نوآوری کارکنان از دیدگاه پرسنل شاغل در بیمارستان شهید هاشمی نژاد تهران. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، 7(1)، 81-91.

فیروزی, سحر؛ دادگر، ندا و دلیرژ، فاطمه (1395). بررسی تأثیر سکوت سازمانی بر رفتارهای خلاقانه کارکنان (مطالعه موردی کارکنان مرکز تحقیقات و آموزش جهاد کشاورزی استان اردبیل)،  اولین همایش بین المللی پژوهش‌های نوین در مطالعات مدیریت، شیراز، موسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی،

قنبری، سیروس؛ بهشتی راد، رقیه (1395). بررسی تأثیر سکوت سازمانی بر کاهش کار تیمی و عملکرد سازمانی بر اساس کارت امتیازی متوازن (BSC) (مطالعه موردی: کارکنان دانشگاه رازی کرمانشاه). جامعه شناسی کاربردی، 27(4)، 47-60.

مقیمی خراسانی، علیه (1394). رابطۀ اخلاق کار و خلاقیت کارکنان.اخلاق در علوم و فنّاوری، 10(3)، 85-92.

ملک پور افشار، عزت اله (1387). پرورش خلاقیت و نوآوری (ویژه معلمان، مربیان و اولیاء). تهران: انتشارات زمزمه‌هدایت.

میرفضلی کلاچایه, سیدامین و سیدجواد مرتضوی امیری، ۱۳۹۷، سکوت سازمانی: مانعی بر سر راه خلاقیت و نوآوری سازمانی، اولین همایش ملی کارآفرینی، چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس.

نوروزی، علیرضا؛ عباسی، عنایت؛ نعیمی، امیر (1393). تحلیل عاملی خلاقیت کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام.راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 1(2)، 96-108.

نوه ابراهیم، عبدالرحیم؛ یوسفی، فرزانه (1395). عوامل موثر بر سکوت سازمانی، مانع ایجاد کارآفرینی سازمانی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 7(2)، 133-156.

هاشمی، سیدحامد؛ پورامین زاد، سعیده. (1390). چالش‌های فراروی توسعه منابع انسانی و راهکاری برای رفع آن. کار و جامعه، شماره 136، 4-21.

 

Amabile, T. M. (1988). A model of creativity and innovation in organizations. Research in Organizational Behaviour, 10(1), 123e167.

Amabile, T. M., & Pratt, M. G. (2016). The dynamic componential model of creativity and innovation in organizations: Making progress, making meaning. Research in Organizational Behavior, 36, 157 183.

     Amabile, T. M., Conti, R., Coon, H., Lazenby, J., & Herron, M. (1996). Assessing the work environment for creativity. Academy of Management Journal, 39(5), 1154–1184.

Balliet, D., and Ferris, D. L. (2013). Ostracism and prosocial behavior: a social dilemma perspective. Organ. Behav. Hum. Decis. Process. 120, 298–308.

Beer, M. and Eisenstat, R. (2000), “The silent killers of strategy implementation and learning”, Sloan Management Review, Vol. 41, pp. 29-40.

Bouradas, D., & Maria, V. (2005). Organizational silence: A new challenge for human resource management. Athens University of Economics and Business, pp, 1-19.

Dedahanov, A. T., Lee, D. H., Rhee, J. (2016). Silence as a mediator between organizational factors and stress. Journal of Managerial Psychology, 31(8), 1251-1264.

Ferris, D., Brown, D., Berry, J., & Lian, H. (2008). The development and validation of the Workplace Ostracism Scale. Journal of Applied Psychology, 93 (6), 1348-1366.

Gambarotto, F., & Cammozzo, A (2010) Dreams of silence: Employee voice and innovation in a public sector community of practice, Innovation: Management, Policy & Practice, 12:2, 166-179

Gkorezis, P., Panagiotou, M., & Theodorou. M. (2016). Workplace ostracism and employee silence in nursing: the mediating role of organizational identification. Journal of advanced nursing, 72(10), 2381 2388.

Glazer, S., & Kruse, B. (2008). The Role of organizational commitment in occupational stress models. International Journal of stress management, 15(4), 329-344.

Hayes A. F., Scharkow, M. (2013). The relative trustworthiness of popular inferential approaches to testing indirect effect in statistical mediation analysis: Does method really matter? Psychological Science, 24(10), 1918-1927.

Hitlan, R. T., Kelly, K. M., Schepman, S., Schneider, K. T., Zárate, M. A. (2006). Language Exclusion and the Consequences of Perceived Ostracism in the Workplace. Theory, Research, and Practice, 10(1), 56-70.

Ivarsson, L., & Larsson, P. (2011). Personal Internet usage at work: A source of recovery. Journal of Workplace Rights, 16 (1), 63-81.

Jahanzeb, S., & Fatima, T. (2017). How workplace ostracism influences interpersonal deviance: The mediating role of defensive silence and emotional exhaustion. Journal of Business and Psychology, 32(6), 1–13.

Jones, E. E., & Kelly, J. R. (2013). The psychological costs of knowledge specialization in groups: Unique expertise leaves you out of the loop. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 121, 174–182.

 

Kian Yei Okay. (2018). Workplace ostracism and cyber loafing: a moderated–mediation model. Internet Research, 28 (4), 1122-1141.

Kwan, H. K., Zhang, X., Liu, J., and Lee, C. (2018). Workplace ostracism and employee creativity: an integrative approach incorporating pragmatic and engagement roles. J. Appl. Psychol. 103, 1358–1366.

Leung, A., Wu, L., Chen, Y., & Young, M. (2011). The impact of workplace ostracism in service organizations. International Journal of Hospitality Management, 30 (4), 836-844.

Liu, H.L., & Xia, H.S. (2016). Workplace ostracism: A review and directions for future research. Journal of Human Resource & Sustainability Studies, 4(3), 197-201.

Mahboobi, T & Toreh, N (2008). Pathology of creativity and innovation of university. Islamic University Journal, 12(1): 75-125.

Milliken, F. J. and Lam, N. (2009), “Making the decision to speak up or not: Implications for organizational learning”, in Greenberg, J., Edwards, M. and Brinsfeld, C. (Eds), Voice and Silence in Organizations, Emerald Group Publishing Limited, Bingley, UK, pp. 245-274

Morrison, E., & Milliken, F. (2000). Organisational silence: A barrier to change and development in pluralistic world. Academy of Management Review, 25(4), 706-725.

Nikalaou, I., Vakola, M. and Bourantas, D. (2011), “The role of silence on employees’ attitudes “the day after” a merger”, Personnel Review, Vol. 40, pp. 723-741.

Pinder, C. C. and Harlos, K. P. (2001), “Employee silence: Quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice”, in Rowland, K.M. and Ferris, G.R. (Eds), Research in Personnel and Human Resources Management, JAI Press, New York, pp. 16-33.

Richer, S.F., Blanchard, C.M., & Vallerand, R.J. (2002). A Motivational Model of Work Turnover. Journal of Applied Social Psychology, 32(10), 2089-2113.

Robinson, S. L., O'Reilly, J., & Wang, W. (2013). Invisible at Work: An Integrated Model of Workplace Ostracism. Journal of Management, 39(1), 203-231.

Scott, K. L., Restubog, S. L. D., & Zagenczyk, T. J. (2013). A social exchange-based model of the antecedents of workplace exclusion. Journal of Applied Psychology, 98, 37–48.

Seibert, S. E., Kraimer, M. L., & Liden, R. C. (2001). A social capital theory of career success. Academy of Management Journal, 44, 219–237.

Seibert, S. E., Wang, G., & Courtright, S. H. (2011). Antecedents and consequences of psychological and team empowerment in organizations: a meta-analytic review.The Journal of Applied Psychology, 96(5), 981-1003.

Sun, L.-Y., Zhang, Z., Qi, J., and Chen. Z. (2012). Empowerment and creativity: A cross-level investigation: The Leadership Quarterly, 23(1), 55-65.

Taylor, S. E. (1991). Asymmetrical effects of positive and negative events: the mobilization minimization hypothesis. Psychological Bulletin, 110(1), 67-85.

Tu, M., Cheng, Z., Liu, W. (2019). Spotlight on the Effect of Workplace Ostracism on Creativity: A Social Cognitive Perspective. Frontiers in Psychology, 10:1215, 1-9.

Tulubas T., & Celep C. (2012). Effect of perceived procedural justice on faculty members’ silence: the mediating role of trust in supervisor. Procedia - Social and Behavioral Sciences 47, 1221-1231.

Van Beest, I., & Williams, K. D. (2006). When inclusion costs and ostracism pays, ostracism still hurts. Journal of Personality and Social Psychology, 91(5), 918–928

Van Dyne, L., Ang, S., & Botero, I.C. (2003).Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40 (6), 1359-1392.

Williams, K. D. (2001). Ostracism: The Power of Silence. Emotions and Social Behavior. New York, NY: Guilford Press.

Wu, L., Yim, F., Kwan, H., & Zhang, X. (2012). Coping with workplace ostracism: The roles of ingratiation and political skill in employee psychological distress. Journal of Management Studies, 49(1), 178-199.

Wu, W., Qu, Y., Zhang, Y., Hao, S., Tang, F., Zhao, N., & Si, H. (2019). Needs frustration makes me silent: Workplace ostracism and newcomers’ voice behavior. Journal of Management & Organization, 25(5), 635-652.

Xu, A. J., Loi, R., & Lam, L. W. (2015). The bad boss takes it all: How abusive supervision and leader member exchange interact to influence employee silence. The Leadership Quarterly, 26(5), 763-774.

Zehir, C., & Erdogan, E. (2011). The association between organizational silence and ethica leadership through employee performance. Procedia Social and Behavioral Sciences 24, 1389-1404.

Zhang, X. and Bartol, K.M. (2010) Linking Empowering Leadership and Employee Creativity: The Influence of Psy- chological Empowerment, Intrinsic Motivation, and Creative Process Engagement. Academy of Management Journal, 53(1), 107-128.

Zhang, X., & Kwan, K. (2015). Workplace Ostracism and Employee Performance Outcomes: The Pragmatic and Psychological Effects.  Academy of Management Annual Meeting Proceedings, 2015(1):15787-15787

Zhao H., Penga Z. & Sheard G. (2013). Workplace ostracism and hospitality employees counterproductive work behaviors: the joint moderating effects of proactive personality and political skill. International Journal of Hospitality Management 33, 219– 227.

Zhao, H., & Xia, Q. (2017). An examination of the curvilinear relationship between workplace ostracism and knowledge hoarding. Management Decision, 55(2), 331-346.