بررسی پتانسیل سازندها در ترشیری ایران مرکزی برای احداث مخازن زیرزمینی گاز طبیعی

Geotechnical Geology

دوره 8، شماره 1، خرداد 2012، صفحه 35-50   

نوع مقاله: Original Research

نویسندگان

خلیل رضایی^{* 1}؛ نیما نظام وفا¹؛ ندا نوروزی²؛ سروش نظام وفا³

¹گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران

³کارشناس شرکت ملی نفت ایران، مناطق نفت خیز جنوب

چکیده

با توجه به تقاضای فراوان برای سوخت مناسب و ک مآلاینده به عنوان سوخت جایگزین نفت و روند روز افزون مصرف گاز طبیعی، ضرورت ذخیره سازی زیرزمینی گاز طبیعی دو چندان شده است (مقرون به صرفه و ایمنتر نسبت به روشهای استفاده از تانکهای سطحی و خط لوله). این مسئله خود یکی از اصلی ترین دلایل جهت مدیریت تولید و مصرف و در عین حال کنترل و در اختیار گرفتن بازار انرژی م یباشد. در این مطالعه، سعی شد تا با نگاهی ویژه ساختمان و زمین شناسی گنبدهای نمکی ترشیری ایران مرکزی (چهار گوش سمنان - کوه گوگرد) که می تواند جهت سایت های ذخیره سازی زیرزمینی گاز طبیعی یو جی اس (Underground Natural Gas Storage, UGS) مناسب باشد، بررسی و معرفی شوند. این گنبدهای نمکی عموماً دارای هست های از ژیپس توده ای و خالص به سن ائوسن- الیگوسن می باشند و بیانگر انباشت در محیط دریایی هستند که توسط نمک های جوانتر میوسن (بخش های تبخیری سازند قرمز فوقانی) پوشیده شده است. نمک های جوان میوسن، نشان دهنده ی محیط پلایا- دریاچه ای هستند. گنبدهای نمکی ایران مرکزی بر اساس داده های موجود زمین شناسی و تصاویر ماهواره ای، می تواند به عنوان یکی از گزینه های مناسب جهت ذخیره سازی زیرزمینی گاز طبیعی باشند. تأیید این موضوع، نیازمند مطالعات تکمیلی از قبیل عملیات حفاری و برداشت داد ههای ژئوفیزیکی دو بعدی و سه بعدی می باشد.

کلیدواژه‌ها

ذخیره سازی زیرزمینی؛ سوخت کم آلاینده گنبد نمکی؛ محیط دریایی