واپایش مولفه های رشد هوشمند شهری در رویکرد توسعه پایدار شهری با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره(مطالعه موردی شهر اردبیل)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 17، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 48، مهر 1399، صفحه 370-384   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی کاربردی

نویسندگان

یوسف درویشی^{* 1}؛ مرضیه موغلی²

¹استادیار گروه جغرافیا ، دانشگاه پیام نور ایران.

²دانشیار و عضوهیات علمی ، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران.

چکیده

با ورود به هزاره سوم میلادی، شهرها در اثر رشد جمعیت و شهرنشینی، با چالش‌های گسترده‌ای ناشی از رشدی فراتر از ظرفیت-های پاسخگو مواجه شده اند که نمود عینی آن را در مسائلی چون فقر شهری، کمبود زیرساخت‌ها، اسکان غیررسمی، رشد آلودگی-ها، کاهش کیفیت زندگی و در مجموع، رشد ناپایداری‌ها می‌توان مشاهده نمود. در چنین وضعیتی، یافتن راهکارهای جدید و کم هزینه در جهت دستیابی به پایداری، بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. بر‌این اساس، پژوهش حاضر استدلال می‌کند که هوشمندسازی، با بهره گیری از شاخص‌هایی همچون حکمروایی هوشمند، محیط زیست هوشمند، اقتصاد هوشمند، تحرک هوشمند، زندگی هوشمند و مردم هوشمند، رویکرد موثری در جهت نیل به پایداری (در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی) محسوب می‌گردد.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است که با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره‌ نخست مناطق شهری برای شاخص‌های رشد هوشمند شهری رتبه‌بندی و میزان نابرابر‌ی‌ها مشخص‌شده، سپس از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی به سطح‌بندی مناطق شهری آن پرداخته‌شده است. بر اساس نتایج حاصل از کاربست مدل ویکور، این مناطق هرکدام رتبه‌های متفاوتی را به دست آورده‌اند، به‌طوری‌که مناطق چهار‌گانه این شهر ازلحاظ میزان برخورداری از شاخص‌های منتخب توسعه این‌گونه می‌باشد‌‌‌ که ازلحاظ برخورداری از شاخص‌های موردبررسی، منطقه یک دارای بیشترین میزان برخورداری و منطقه دو دارای کمترین میزان برخورداری می‌باشد. این امر نشانگر نابرابری و تفاوت چشمگیر در برخی از شاخص رشد در مناطق شهر اردبیل می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

رشد هوشمند شهری؛ توسعه پایدار؛ مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره؛ شهر اردبیل

مراجع

References

1. Papli Yazdi, Mohammad. Hossein and Mehdi Saghaei (2002), Tradition, Modernity, Reading an Article: Geography consists of human interaction, technology, management and environment. Quarterly Journal of Geographical Research, Vol[In persian]

2. Rowlin, B. (2005), Being aware, the criterion of moral value, in: Bio-environmental ethics, translation: Fatemeh Valiani, Volume 1, Editor: Louis P. Poiman, Tehran: Development Publishing, 432.

3. Abedi Sarvestani, Ahmad and Mansour Shah Vali (2009), The Role of Agricultural Promotion in Promoting Bio-Environmental Ethics of Farmers, Journal of Ethics in Science and Technology, Vol. 4, No. 1, pp. 120-130. [In persian]

4. Abedi Sarvestani, Ahmad and Mansour Shah Vali (2008), The Necessity and Characteristics of Research in Bio-Environmental Ethics, Quarterly Journal of Ethics in Science and Technology, Vol. 3, No. 3 and 4, pp. 56. [In persian]

5. Abedi Sarvestani, Ahmad (2008), Explaining the theory of bio-environmental ethics of students and professors of Shiraz University with the theory of procedures, doctoral dissertation, supervisor, Dr. Mansour Shah Vali, Department of Agricultural Extension and Education, Shiraz University. [In persian]

6. Abedi Sarvestani, Ahmad, Mansour Shah Vali and Seyed Mostafa Mohaghegh Damad (2007), The Nature and Perspectives of Bio-Environmental Ethics with Emphasis on the Islamic Perspective, Journal of Ethics in Science and Technology, Vol. [In persian]

7. Mardia, K, Kent, J, Baby, J, Translation: Mohammad Mehdi Tabatabai (1997), Multivariate Analysis. Tehran: University Publishing Center[In persian]

8. Abaidoo, S. (1997); Human-Nature Interaction and the Modern Agricultural Regime: Agricultural Practices and Environmental Ethics. PhD Dissertation, Dept. of Sociology, University of Saskatchewan, Canada.

9. Abedi-Sarvestani, A. and Shahvali, M. (2008a); Ecology and ethics: Some relationships for nature conservation. Journal of Applied Sciences, 8(4): 715-718.

10. Abedi-Sarvestani, A. and Shahvali, M. (2008b); Environmental ethics: Toward an Islamic perspective. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences, 3(1): 609-617.

11. Burton, M. (1972); Semantic dimensions of occupation names. In: R. N. Shepard, A. K. Rommey and S. B. Nerlove (editors), Multidimensional Scaling: Theory and Applications in the Behavioral Sciences (Vol.1). (pp.55-71). New York: Seminar Press.

12. Carroll, J. D and Chang, J. J. (1970); Analysis of individual differences in multidimensional scaling via an N-way generalization of "Eckart-Young" decomposition. Psychometrica, 35: 283-319.

13. Carroll, J. D. (1972); Individual differences and multidimensional scaling. In: R. N. Shepard, A. K. Rommey and S. B. Nerlove (editors), Multidimensional Scaling: Theory and Applications in the Behavioral Sciences (Vol.1). (pp.105-155). New York: Seminar Press.

14. Collins, A. J. (1980); Introduction to Multivariate Analysis. New York: Chapman and Hall.

15. Correa, A. D; Diaz, J. Suarez, E. and Hernandez, B. (1993); Multidimensional scaling reliability in similarity judgments about environmental sentences. Quality & Quantity, 27: 201-209.

16. De Pau la, G. O. and Cavalcant, R. N. (2000); Ethics: Essence for sustainability. Journal of Cleaner Production, 8: 109-117.

17. Donald, I. and Cooper, S. (2001); A facet approach to extending the normative component of the theory of reasoned action. British Journal of Social Psychology, 40: 599-624.

18. Dunlap, R. E. and Van Liere, K. D. (1978); A proposed measuring instrument and preliminary results: The new environmental paradigm. Journal of Environmental Education, 9: 10-19.

19. Garson, G. D. (2007); Multidimensional Scaling. Available at: http://www2.chass.ncsu.edu, Accessed: 15 October. 2007.

20. Hatcher, T. (2004); Environmental ethics as an alternative for evaluation theory in for-profit business contexts. Evaluation and Program Planning, 27: 357-363.

21. Hernandez, B. Suarez, E. Martinez-Torvisco, J. and Hess, S. (2000); The study of environmental beliefs by facet analysis, research in the Canary Islands, Spain. Environment and Behavior, 32(5): 612-636.

22. Kortenkamp, K. V. and Moore, C. F. (2001); Ecocentrism and anthropocentrism: Moral reasoning about ecological commons dilemmas. Journal of Environmental Psychology, 21: 261-272.

23. Kroemker D. and Mosler, H. J. (2002); Human vulnerability- factors influencing the implementation of prevention and protection measures: an agent based approach. In: K. Steininger and H. Weck-Hannemann (editors), Global Environmental Change in Alpine Regions: Recognition, Impact, Adaptation and Mitigation. (pp.93-112). Cheltenham: Edward Elgar.

24. Leutner, D. and Weinsier, P. D. (1991); The structure of student interest in computers and information technology: An application of facet theory and multidimensional scaling. Multivariate Behavioral Research, 26(4): 709-736.

25. Lundrigan, S. and Canter, D. (2001); A multivariate analysis of serial murderers’ disposal site location choice. Journal of Environmental Psychology, 21: 423-432.

26. Malhotra, N. K. (1987); Validity and structural reliability of multidimensional scaling. Journal of Marketing Research, 24: 164–173.

27. Maslovaty, N. and Kuzi, E. (2002); Promoting motivational goals through alternative or traditional assessment. Studies in Educational Evaluation, 28: 199-222.

28. Maslovaty, N. Marshall, A. E. and Alkin, M. C. (2001); Teachers' perceptions structured through facet theory: Smallest space analysis versus factor analysis. Educational and Psychological Measurement, 61(1): 71-84.

29. Oughton, D. (2003); Protection of the environment from ionizing radiation: Ethical issues. Journal of Environmental Radioactivity, 66: 3-18.

30. Rodgers, J. L. (1991); Matrix and stimulus sample sizes in the weighted MDS model: Empirical metric recovery functions. Applied Psychological Measurement, 15(1): 71-77.

31. Schultz, P.W and Zelezny, L. (1999); Values as predictors of environmental attitudes:Evidence for consistency across 14 countries. Journal of Environmental Psychology, 19: 255- 265.

32. Schultz, P. W; Gouveia, V. V. Cameron, L. D. Tankha, G. Schmuck, P. and Franek, M. (2005); Values and their relationship to environmental concern and conservation behavior. Journal of Cross-Cultural Psychology, 36(4): 457-475.

33. Shye, S. Elizur, D. and Hoffman, M. (1994); Introduction to Facet Theory. London: Sage.

34. Shye, S. (1998); Modern facet theory: Content design and measurement in behavioral research. European Journal of Psychological Assessment, 14(2): 160-171.

35. Silva, D. L. (2001); The Buddhist attitude towards nature. In: Pojman L. P. (editor), Environmental Ethics: Readings in Theory and Application (pp. 256-260). London: Thompson and Learning.

36. Simon-Brown, V. (2004); Intelligent consumption: Addressing consumer responsibilities for natural resources and beyond. Journal of Extension, 42(5). Available at: http://www.joe.org/joe/2004august/a1.shtml.

37. Siu, O. L. and Leung, T. W. (1999); A comparative study on value of money among university students in China and Hong Kong: A facet approach. Education Journal, 27(2): 1- 20.

38. Stern, P. and Dietz, T. (1994); The value basis of environmental concern. Journal of Social Issues, 56: 121-145.

39. Summers, J. and Mackay, D. B. (1976); On the validity and reliability of direct similarity judgments. Journal of Marketing Research, 13: 289-295.

40. Thompson, S. and Barton, M. (1994); Ecocentric and anthropocentric attitudes toward the environment. Journal of Environmental Psychology, 14: 199–210