ارزیابی عملکرد مدیریت اکوتوریسم با تأکید بر بافت های اکولوژیک شهری ( مطالعه موردی منطقه 9 شهرداری اصفهان )

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

دوره 9، شماره 35 - شماره پیاپی 15، شهریور 1399، صفحه 33-46   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سمیه حمصیان اتفاق¹؛ حسین کلانتری خلیل آباد^{* 2}؛ محمد میره ای³

¹گروه شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران

²گروه شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران، گروه معماری و منظر شهری، جهاد دانشگاهی، تهران، ایران

³گروه شهرسازی ،دانشگاه آزاد تهران مرکزی،تهران ،ایران ،مدعو ،گروه جغرافیا ،پردیس فارابی ،تهران ،ایران

چکیده

بافت‌های اکولوژیک شهری به سبب ضوابط و مقررات موجود اعمال شده توسط ارگان‌های مختلف و عدم کنترل بهینه توسط هر کدام از این‌سازمانها و از طرف دیگر کاربری‌های تعریف شده در نقشه‌های طرح تفضیلی شهری با توجه به سرانه‌های در نظر گرفته شده نیازمند مدیریت متحد اکولوژیک بوده که کنترل و نظارت بهینه بر کل این پهنه‌ها داشته باشد. مدیریت اکولوژیک شهری یکی از انواع حوزه‌های مختلف مدیریت شهری و از مهم‌ترین عوامل تاثیر گذار بر پایداری بافت‌های اکولوژیک شهری است. هدف این رساله ارائه مدلی برای ارزیابی عملکرد مدیریت اکوتوریسم با تأکید بر مدیریت بافت اکولوژی شهر در منطقه 9 شهرداری اصفهان، می‌باشد. به این منظور از روش گرانددتئوری، استفاده شده است. با کمک مطالعات کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی و پیاده‌سازی روش گرانددتئوری، 3 بعد و 10 مقوله و 35 زیرمقوله، استخراج شده است. ابعاد اصلی شامل مدیریت بافت شهری با مقوله‌های، قانونگذاری، برنامه‌ریزی، مدیریت منابع و کنرل و نظارت؛ بافت اکولوژی با مقوله‌های، حفاظت و توسعه و بهسازی، اکوتوریسم با مقوله‌های، اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و فرهنگی، هستند. نتایج این پژوهش نشان‌دهنده این است که، وضعیت فعلی مدیریت بافت اکولوژی منطقه 9 شهرداری اصفهان مطلوب نیست ولی با انجام اقداماتی می‌توان، وضعیت را بهبود بخشید. براساس نتایج حاصل از انجام این پژوهش می‌توان گفت، ضعف در قوانین، عدم‌برنامه‌ریزی مناسب و توجه نکردن به کاربری‌های اصولی، سبب شده که وضعیت اکولوژیکی منطقه در حال حاضر در شرایط مطلوب نباشد.

کلیدواژه‌ها

مدیریت اکوتوریسم؛ بافت اکولوژیک؛ روش گرندد تئوری

مراجع

• بزم‌آرا بلشتی، مژگان، توکلی، مرتضی و جعفرزاده، کاوه، 1396، ارزیابی پهنه‌های مناسب توسعه اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده مطالعه موردی: منطقه حفاظت‌شده خاییز، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 21، شماره 3.
• توکلی‌نیا، جمیله، متوکلان، علی، صرافی، مظفر و بوربوری، فائزه، 1397، ارزیابی تناسب مکانی برای توسعه اکوتوریسم در منطقه رود بار و قصران و لواسانات با استفاده از روش OWA با کمیت سنج‌های فازی، مجله‌ی برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری سال هفتم، شماره ی 26، 95-68.
• حسنقلی‌پور، حکیمه، قلی پور، آرین، محمدی قاضی محله ، مهدی و روشندل اربطانی، طاهر ، 1389، الزامات، ضرورت‌ها و مکانیزم‌های تجاری سازی دانش در دانشکده‌های مدیریت، مدیریت بازرگانی، دوره 2، شماره 6، 60-41.
• عرب‌اسدی، حسین و رستمی، معصومه، 1395، ارزیابی توان اکولوژیک شهر میامی به منظور توسعه پایدار شهری با استفاده از روش­AHP، فصلنامه انسان و محیط زیست، شماره 37.
• محمودزاده، ابراهیم، رحمتی، نفیسه و رفیعیان‌راد، سیدمرتضی، 1391، مدلی برای تصمیم‌گیری خرید مشتریان محصولات فناورى برتر پژوهشی در نمایشگر قلب شرکت صاایران، نشریه علمى – پژوهشى مدیریت نوآورى، سال اول، شماره 1، 75-61.
• نصرآزادانی، فاطمه، 1393، بازطراحی و ارتقای کیفیت محیطی محلات شهری با رویکرد محله سبز (نمونه موردی: محله کارلادان اصفهان)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، رشته طراحی شهری.
• Brandt, J.S.Buckley, R.C. 2018, A global systematic review of empirical evidence .of ecotourism impacts on forests in biodiversity hotspots, Current Opinion in Environmental Sustainability, Volume 32, Pp.112-118.
• Gigović, L., Pamučar, D., Lukić, D., & Marković, S., 2016, GIS-Fuzzy DEMATEL MCDA model for the evaluation of the sites for ecotourism development: A case study of “Dunavski ključ” region, Serbia, Land Use Policy, 58, 348-365 .
• Hussin, R., Cooke, F. M., Kunjuraman, V., Mahdzar, M., Ling, S. M., Nair, M. B., & Shuib, A ., 2015, Community-based ecotourism (CBET) activities in Abai Village, Lower Kinabatangan area of Sabah, east Malaysia. InProceedings of the International Conference on Natural Resources, Tourism and Services Management, Sabah, Malaysia, University Putra Malaysia, 169-175.
• Janusz, G. K. & Bajdor, P., 2013, Towards to Sustainable Tourism Framework, Activities and Dimensions. Procedia Economics and Finance, 6, 523- 529.
• Osmana, T., Shawb, D., Kenawya, E., 2018, Examining the extent to which stakeholder collaboration during ecotourism planning processes could be applied within an Egyptian context,Land Use Policy, 78, Pp. 126–137.
• Walden-Schreiner,C., FaiLeung, Y., and Tateosian,L., 2018, Digital footprints; incorporating crowd sourced geographic information for protected area management" .Applied Geography, Volume 90, Pp. 44-54.