ارزیابی حساسیت آبهای زیرزمینی به آلودگی در دشت خاتون آباد با استفاده از سامانه ی اطلاعات جغرافیایی

Geotechnical Geology

دوره 5، شماره 4، اسفند 2009، صفحه 285-291   

نوع مقاله: Original Research

نویسندگان

رضا درخشانی^{* 1}؛ محمود علیپور²

¹گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

²شرکت ملی صنایع مس ایران

چکیده

دشت خاتون آباد در استان کرمان در جنوب شرقی کشور ایران واقع شده است. با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه، هیچگونه رودخانه ی دائمی در منطقه وجود ندارد و همچون سایر نقاط استان کرمان کاملاً به آبهای زیرزمینی وابسته می باشد. بهدلیل وجود کارخانهی ذوب مس خاتون آباد و همچنین کارخانهی مولیبدن در این دشت و اهمیت آبخوان مذبور در تأمین آب مورد نیاز صنعت، کشاورزی و شرب، در این برّرسی با استفاده از مدل دراستیک (DRASTIC)، میزان آسیب پذیری آبخوان دشت خاتون آباد به آلودگی مورد برّرسی قرار گرفته است. بدین منظور سامانهی اطّلاعات جغرافیایی (GIS) جهت تهیه ی نقشه ی آسیب پذیری آبخوان خاتون آباد مورد استفاده قرار گرفت. براساس نتایج 54/8 درصد از منطقه دارای آسیب پذیری بالا، 55/63 درصد آسیب پذیری متوسط و 91/27 درصد از منطقه دارای آسیب پذیری کم می باشد. منطقه با آسیب پذیری بالا در بالادست جریان آبهای زیرزمینی منطقه قرار دارد و در صورت ورود آلودگی به این بخش از آبخوان، احتمال پخش آن در کلّ آبخوان وجود خواهد داشت. با توجه به اینکه صنایع واقع در منطقه (ذوب مس خاتون آباد و کارخانه مولیبدن)، در بخش با آسیب پذیری بالا قرار گرفته اند، پایش آب زیرزمینی و همچنین خاک منطقه از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. براساس آنالیز حساسیت، آسیب پذیری منطقه بیشترین حساسیت را نسبت به لایهی غیر اشباع (I) دارد، بعد از آن نسبت به لایه ی تغذیه ی کل (R) بیشترین حساسیت را دارا می باشد. همچنین کمترین حساسیت مربوط به جنس لایهی خاک می باشد.

کلیدواژه‌ها

آنالیز حساسیت؛ دراستیک؛ رودخانه؛ آبخوان؛ کرمان