مطالعه ی زمین ریخت شناسی حوضه ی آبریز سد بینالود

Geotechnical Geology

دوره 5، شماره 4، اسفند 2009، صفحه 258-265   

نوع مقاله: Original Research

نویسندگان

مهدی رضا پورسلطانی^{* 1}؛ سید محمدجواد موسوی²؛ سیف الله اعلمی²

¹گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

²گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

حوضهی آبریز بینالود در مرکز استان خراسان رضوی واقع گردیده است. این منطقه در حد فاصل زونهای زمینشناسی بینالود در شمال و ایران مرکزی در جنوب واقع شده و تحت تأثیر عوامل تکتونیکی و فرسایشی قرار گرفته است. بهطور عمومی گسلهای مؤثّر بر منطقه، از نوع اصلی و فرعی با روند شمال غرب -جنوب شرق میباشند. منطقهی مورد مطالعه از نظر زمین ریختشناسی به دلیل نوع واحدهای سنگی حاکم و رخدادهای تکتونیکی، به طور عمده به شکل دشت میباشد. وجود واحدهای سنگی افیولیتی، باعث گردیده است که رودخانههای اصلی بهصورت سابسکوئنت تشکیل گردند. همچنین، بهدلیل وجود خصوصیات سنگشناسی، طرح زهکشی، عمدتاً از نوع دندریتی است. حوضهی آبریز بینالود شامل دو حوضهی اصلی بازه حور و کال سیاه بوده که هر کدام دارای پدیدههای زمین ریختشناسی مختلفی میباشند. پدیدههای مختلف زمین ریختشناسی شناسایی شده در حوضهی بازه حور و زیر حوضهی آن (قرهچه)، شامل زمینلغزش، بدلند، فرسایش شیاری، واریزه و خندق میباشند. بیشترین رسوب را خندقها و فرسایش شیاری تولید میکنند، در صورتیکه در حوضهی کال سیاه حرکتهای تودهای و لغزشی نیز تشکیل شدهاند. بیشتر رسوبات توسط حرکتهای تودهای و لغزشی تولید میشو ند. در این منطقه، مطالعات زمین ریختشناسی میتواند به شناسایی مناطق رسوب زا و نحوهی حمل آن کمک نماید.

کلیدواژه‌ها

زمین ریختشناسی؛ بینالود؛ کالسیاه؛ بازه حور؛ قرهچه؛ افیولیت