مدلهای منطق فازی و سنجش از دور جهت پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه ی آبخیز لاجیم

Geotechnical Geology

دوره 5، شماره 4، اسفند 2009، صفحه 318-325   

نوع مقاله: Original Research

نویسندگان

علی اکبر متکان¹؛ جلال سمیعا^{* 2}؛ سید حسین پورعلی¹؛ مهرداد صفایی³

¹گروه سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

²گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، ذدانشگاه پیام نور بابل، بابل، ایران

³مرکز تحقیقات کشاورزی استان مازندران، ساری، ایران

چکیده

شناسایی، پیشگیری و کنترل خسارات انسانی- اجتماعی و اقتصادی ایجاد شده توسط خطرات طبیعی مانند زمینلغزشها، از اهداف اساسی مؤسسات تحقیقاتی و اجرایی است. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی مناطق امن و خطرناک وقوع زمینلغزش و مدلسازی این پدیده با استفاده از شبکه ی استنتاج فازی و تکنیکهای سنجش از دور و GIS در حوضه ی آبخیز لاجیم در مازندران و البرز مرکزی است. پارامترهای مورد استفاده برای پهنه بندی خطر زمین لغزش در این تحقیق، زمین شناسی، خاکشناسی، ارتفاع، جهت شیب، شیب، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، فاصله از گسل، پوشش گیاهی و کاربری اراضی است. وزن پارامترهای مؤثّر جهت استخراج توابع عضویت فازی، از روش فراوانی نسبی وقوع زمینلغزش با استفاده از نقشهی فهرست زمین لغزشهای موجود در هر کلاس محاسبه شده است. نتایج نشان میدهد که کاربری اراضی دارای بیشترین وزن است و لذا بهعنوان مهمترین عامل0 فازی و مدل میانگین وزنی مرتب شدهی فازی دارای / انتخاب شده است. از میان مدلهای مختلف منطق فازی استفاده شده در این تحقیق، مدل گامای 7 کمترین تغییرپذیری و انحراف از معیار در مدلسازی نسبت به سایر مدلها میباشند. در نتیجه این دو مدل برای تهیه ی نقشه ی پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش انتخاب شدند.

کلیدواژه‌ها

شبکه ی استنتاج فازی؛ گامای فازی؛ میانگین وزنی مرتب شده ی فازی؛ انحراف معیار