بازنمایی بسترهای تسهیل‌کننده تصمیم‌گیری فرماندهان در عملیات والفجر8 (تحقیقی کیفی پیرامون سیاست تصمیم‌گیری فرماندهان لشکر 41 ثارالله)

سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

دوره 7، شماره 25، مهر 1399، صفحه 115-136   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/sej.2020.1902976.1250

نویسندگان

محمدرضا محمودمولایی^{* 1}؛ سنجر سلاجقه²؛ علیرضا منظری توکلی³

¹مربی، دانشگاه امام حسین(ع)، کرمان، ایران

²دانشیار، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، کرمان، ایران.

³دانشیار، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، کرمان، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی و فهم بسترهای تسهیل‌کننده تصمیم‌گیری فرماندهان لشکر 41 ثارالله در عملیات والفجر 8 بود. در این راستا، با ده نفر از فرماندهان این لشکر مصاحبه انجام شد و تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌شناسی کیفی نظریه‌ی زمینه‌ای انجام گرفته است. شش مقوله‌ی اصلی و یک مقوله هسته از خلال کدگذاری داده‌ها استخراج شدند. تفکّر نظامی و استراتژیک فرماندهان، طرح مانور و عملیات، عملیات شناسایی، مدار اطلاعات رزم، صورت‌بندی دیالکتیک مشورت، برآیند تصمیم‌گیری و سنتز تصمیم‌گیری بومی به مثابه رخداد پیروزی از مقوله‌های استخراجی به شمار می‌آیند. نتایج نشان داد، تصمیم‌گیری فرماندهان تحت تأثیر بسترهای تسهیل‌کننده‌ای چون تجارب خیبر و بدر، تفکّر برد، اطلاعات دقیق، تجزیه و تحلیل ایده‌ها، استفاده از تجربه‌ی نظامی فرماندهان در جهت دستیابی به یک پیروزی قاطعانه بود.

کلیدواژه‌ها

مدیریت جنگ؛ فرماندهان نظامی؛ عملیات والفجر 8؛ نظریه‌ی زمینه‌ای؛ لشکر 41 ثارالله؛ عملیات جنگی

مراجع

اردستانی، حسین (1390). تنبیه متجاوز. تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس.

اسکندری، مجتبی؛ محمدی، ابوالفضل (1393). سبک رهبری فرماندهان نظامی از دیدگاه امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه. مدیریت اسلامی، سال 22، شماره 1: 9-40.

اسماعیلی‌زاده، عباس؛ محدثی‌فر، مهرناز (1392). توکل و تأثیر آن بر متغیرهای رفتاری تصمیم‌گیری مدیران از منظر قرآن. مشکوت، شماره 118: 25-94.

باقری‌کنی، مصباح‌الهدی؛ آذر، عادل؛ معاونت‌جو، محمدجواد (1394). طراحی الگوی مدیریت تعالی رزمندگان دفاع مقدس. مدیریت اسلامی، سال 22، شماره 1: 9-46.

تسلیمی‌کار، بهروز؛ سپاسی، کیوان (1394). الگوی اتخاذ راه‌کار مناسب و تصمیم‌گیری بهینه فرماندهان نظامی. علوم و فنون نظامی، سال10، شماره30: 119-139.

حیدری، غلامحسین (1381). نگرش نوین به نظریات سازمان و مدیریت در جهان امروز. تهران: انتشارات فراشناختی اندیشه.

خسروآبادی، حمیدرضا؛ رضایی‌منش، بهروز (1394). طراحی الگوی تصمیم‌گیری اخلاقی مدیران مبتنی بر آموزه‌های نهج‌البلاغه. پژوهش‌های نهج‌البلاغه، دوره 3، شماره 11: 67-93.

خودسیانی، مصطفی؛ مرادپیری، هادی؛ خان احمدی، اسماعیل (1391). بررسی نقش رهبری و فرماندهی نظامی در دفاع مقدس و جنگ آینده از منظر فرماندهان عالی جنگ. سیاست دفاعی، شماره 81 : 69-108.

دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، آذر (1383). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت. تهران: انتشارات صفار- اشراقی.

درودیان، محمد (1391). تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق، جنگ؛ بازیابی ثبات، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ج2، چاپ چهارم.

رازینی، روح‌الله؛ عزیزی، مهدی (1394). طراحی الگوی تصمیم‌گیری با رویکرد اسلامی. مدیریت اسلامی، دوره 23، شماره 1: 93-74.

صادقی مال‌امیری، منصور؛ نیکوکار، غلامحسین؛ علائی، حسین؛ محمدنژاد، سیدمحمدعلی (1393). طراحی و تبیین الگوی تصمیم‌گیری راهبردی فرماندهان سپاه در دفاع مقدس. سیاست دفاعی، سال 22، شماره 87: 93-91.

عبادی، حمید (1390). دکترین پشتیبانی اطلاعات برای عملیات مشترک. تهران: مرکز آموزش شهید صیاد شیرازی.

علائی، حسین (1391). روند جنگ ایران و عراق. تهران: مرکز مطالعات و اسناد و تحقیقات دفاع مقدس.

فتحی، حسن؛ موسی‌زاده، صدیقه (1390). دیالکتیک هگل، سنتزی از دیاکلتیک کانت در برابر دیالکتیک افلاطون. تاریخ فلسفه، سال دوم، شماره 1: 50.

فراست‌خواه، مقصود (1395). روش تحقیق در علوم اجتماعی (با تاکید بر نظریه هر پایه) گراندد تئوری. تهران: نشر آگاه.

فرج‌وند، اسفندیار (1396). از هم‌افزایی تا هم‌آفرینی. مدیریت سازمان‌های دولتی، شماره 1: 62-51.

گلچین کوهی، محمد؛ کشاورز، لقمان؛ رضایی، مرتضی (1398). الگوی تصمیم‌گیری مبتنی بر ارزش‌های راهبردی اسلامی. مدیریت اسلامی، سال 27، شماره 4: 77-103.

گودرزی، غلامرضا؛ باقری‌کنی، مصباح‌الهدی؛ خیرآبادی، حمید (1389). طراحی مدل تصمیم‌گیری راهبردی فرماندهان دوران دفاع مقدس با تاکید بر عملیات‌های موفق سال دوم جنگ تحمیلی. مطالعات دفاعی (استراتژی)، سال 10، شماره40: 98-95.

معصوم، حسین (1384 ). مفهوم دیالکتیک در فلسفه افلاطون. اندیشه‌های فلسفی، سال1، شماره3: 2.

میرزایی، عباس (1396). اطلس نبردهای لشکر 41 ثارالله. کرمان: نشر گرا.

نیازی، یحیی (1391). برخی ویژگی‌های تصمیمات فرماندهان سپاه پاسداران دفاع مقدس. مطالعات دفاع مقدس، سال 11، شماره 41: 59-68.

Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research. London: Sage Publications, Third Edition.

Corbin, J. & Strauss, A. (1998). Basics of Qualitative Research. London: Sage Publications.

Creswell, J.W. (1994). Research Design. London: Sage.

Neuman, L. (2006) Social Research Methods: Quantitative and Qualitative Approaches. London: Allyn and Bacon, Third Edition.

Patton, M. (2001). Qualitative Research and Evaluation Methods. London: Sage Publication.