تحلیل ظرفیت های توسعه خلاق بافت های شهری با رویکرد گردشگری بومی و پایدار(مورد مطالعه: شهر شوش)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 12، دوره 17، شماره 3 - شماره پیاپی 60، آذر 1401، صفحه 723-739   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سمیرا مرادی مفرد¹؛ سعید امانپور^{* 2}؛ سعید ملکی³؛ محسن احدنژاد⁴

¹دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

³استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

⁴دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

امروزه بافت های شهری به منظور دستیابی به توسعه به تلفیقی از نگاه هنرمندانه و نگاه اقتصادی نیازمند هستند. توجه به تفاوت شهری های مختلف و در نتیجه قابلیت ها، استعدادها و محدودیت های مختلف آنها، برنامه ریزان شهری را به شناخت دقیق ویژگی های فرهنگی-اقتصادی منطقه و در نتیجه تصمیم گیری با کمک شهروندان سوق می دهد. بنابراین امروزه رویکرد توسعه خلاق که استعدادهای محلی را با شیوه های نوآورانه تقویت و شکوفا می کند، توجه زیادی را در سطوح مختلف تصمیم گیری به خود جلب کرده است.هدف تحقیق حاضر، شناخت نقش گردشگری بر بهبود ظرفیت های توسعه خلاق بافت های شهری می‌باشد. از نظر نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت و روش؛ توصیفی- تحلیلی می باشد. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای-میدانی و روش تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات هم به‌ صورت آمار توصیفی و استنباطی و هم از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر سرپرست خانوارهای شهری شوش می باشد. نتایج تحقیق نشان دهنده تاثیرگذاری مثبت گردشگری پایدار بر روی توسعه خلاق شهری و نقش آن در بهبود شرایط و کیفیت زندگی ساکنان محلی می باشد. با توجه به مدل سازی انجام شده در یافته های تحقیق می توان به این امر دست یافت که سهم پایداری اقتصادی و پایداری کالبدی(توسعه زیرساخت و وجود امکانات) به عنوان ابعاد گردشگری پایدار شهری بالاتر از دو شاخص دیگر(پایداری اجتماعی و زیست محیطی)است و به عنوان ساختاری که قوی ترین ارتباط را در بهبود و ایجاد شرایط مناسب بروز زمینه های خلاق مناطق مورد مطالعه دارند.

کلیدواژه‌ها

توسعه خلاق؛ بافت شهری؛ گردشگری پایدار؛ معادلات ساختاری؛ شهر شوش

مراجع

علی شای، عظیم و عموزاده، مریم (1393)، بوم­گردی و جاذبه­های گردشگری شوش. اولین همایش ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار، دانشگاه تهران، 9 بهمن، ص 10-1.

بابایی فرد، اسدالله؛ پاشا، یاسمین و آتش افروز، سمیرا. (1394). تعصب نساجی شهری، فرصتی برای توسعه گردشگری (نگاهی به وضعیت و توانمندی­های زباله­های خسته کاشان). همایش ملی بافت فرسوده شهری. تاریخ چالش­ها و راه حل­ها، 9 و 10 اردیبهشت، دانشگاه کاشان، 16-1.

فانی، زهره؛ علیزاده تولی محمد و زحمتکش، زینب .(1393). تأثیرات گردشگری بر توسعه پایدار شهری از نظر ساکنان: جزیره قشم. مجله مدیریت مطالعات گردشگری، 9(28)،  72-39.

حاتمی­نژاد، حسین و شریفی، امیر .(1394). بررسی نقش توسعه گردشگری شهری بر توسعه پایدار شهری مطالعه موردی: سنندج، مجله گردشگری شهری، 2(1)، 74-61.

کشفی، محمد و حسین، اینانلو. (1396). بررسی خلاقیت شهری در بافت تاریخی شهر با هدف توسعه گردشگری (مطالعه موردی: محله سپاه قزوین). چهارمین همایش ملی معماری و شهرسازی پایدار، از ایده تا واقعیت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، 30 اردیبهشت، 1 اردیبهشت، 1-15

رضاییان قراگوزلو؛ علی و قادری، اسماعیل و میرعباسی، رمضان. (1391). شهرسازی خلاق، تهران: انتشارات آذرخش.

شاطریان، محسن؛ غلامی، یونس و میرمحمدی، محمد. (1396). ارزیابی شاخص­های توسعه پایدار گردشگری شهری مطالعه موردی: شهرکاشان. مجله تحقیقات علوم زمین کاربردی، 7(46)، 214-195.

لندری، چارلز و هیامز، جاناتان. (1394). شاخص شهر خلاق: سنجش نشانه­های زندگی خلاق شهر، مترجم اسفندیار حیدری پور و فرهنگ مظفر. تهران: انتشارات پارک یادبود باغ ناز.

درستکار، احسان؛ حبیب، فرح و ماجدی، حمید. (1395). امکان سنجی ایجاد منطقه خلاق با نظریه گردشگری صنعتی مطالعه موردی: شهر یزد. جغرافیا و توسعه، 45، 40- 19.

Buser, M., Bonura, C., Fannin, M., & Boyer, K. (2013). Cultural activism and the politics of place-making, City: Analysis of urban trends. Culture, Theory, Policy, Action, 17(5), 606-627.

Cajee, L. (2014). Eco-Cultural Tourism: A Tool for Environmental, Cultural and Economic Sustainability (A Case Study of Darap Village, West Sikkim), SHS, Web of Conferences 12, published by EDP Sciences, (1- 9).

Campbell, P. (2011). You say creative, and I say creative. Journal of Policy Research
in Tourism, Leisure and Events, 3, 18–30.

Campopiano, G., Minola, T., & Sainaghi, R. (2016). Students climbing the entrepreneurial ladder: Family social capital and environment-related motives in hospitality and tourism. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(6), 1115–1136.

Duncombe, S. (2007). Dream: Re-imagining progressive politics in an age of fantasy. London: The New Press.

Eglins-Eglitis, A., & Lusena-Ezera, I. (2016). from industrial city to the creative city: development policy challenges and Liepaja case. Procedia Economics and Finance, 39(2016) 122 – 130.

Francisco Javier Blancas, Macarena Lozano-Oyola, Mercedes González, Rafael Caballero .(2018). A dynamic sustainable tourism evaluation using multiple benchmarks. Journal of Cleaner Production, Volume 174, 10 February 2018, Pages 1190-1203.

Ham, S., & Han, H. (2013). Role of perceived fit with hotel's green practices in the formation of customer loyalty: Impact of environmental concerns. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 18(7), 731-748.

Harrebye, S. (2011). Global civil society and international summits: New labels for different types of activism at the COP15. Journal of Civil Society, 7(4), 407-426.

He, Shenjing. (2016). the creative spatio-temporal fix: Creative and cultural industries development in Shanghai, China, Geoforum, 349(2016) 1–10.

Ivan Nasution. (2015). Urban Appropriation: Creativity in Marginalization, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 184, 4-12.

Jeou-Shyan Horng, Chang-Yen Tsai, Yu-Chun Chung .(2016). Measuring practitioners’ creativity in the Taiwanese tourism and hospitality industry. Thinking Skills and Creativity, 19, 269-278.

Jingyi, L., & Chung-Shing,  Ch .(2018). Local cultural vicissitudes in regional tourism development: A case of Zhuhai. Tourism Management Perspectives, 25, 80–92.

Jingjing Liu, Peter Nijkamp, Xuanxuan Huang, & Derong Lin .(2017). urban livability and tourism development in China: Analysis of sustainable development by means of spatial panel data. Habitat International xxx (2017) 1-9.

Landau, F. (2015). Tagging the city: Berlin’s independent scene rising for a city tax for the arts. In G. Barton, & C. Courage (Eds.), Edge condition, Vol. 5, 118-121).

García, M., Eizaguirre, S., & Pradel, M. (2015). Social innovation and creativity in cities: A socially inclusive governance approach in two peripheral spaces of Barcelona. City, Culture and Society. http://dx.doi.org/10.1016/j.ccs.2015.07.001.

Tilaki, M. J. M., Abdullah, A., Bahauddin, A., & Marzbali, M. H. (2014). The necessity of increasing livability for George Town world heritage Site: An analytical review. Modern Applied Science, 8(1), 1-23.

Van Schipstal, I. L. M., & Nicholls, W. J. (2014). Rights to the Neoliberal City: The case of urban land squatting in ‘Creative’ Berlin. Territory, Politics, Governance, 2(2), 173-193.

Vanolo, A. (2015). The image of the creative city, eight years later: Turin, urban branding and the economic crisis taboo. Cities 46, 1–7.

Vanolo, A. (2008). the image if the creative city: Some reflection on urban branding in Turin, Cities, 25, 370-382.

Weng Marc Lim. (2016). Creativity and sustainability in hospitality and tourism. Tourism Management Perspectives, 18, 161–167.

Wise, N. (2016). Outlining triple bottom line contexts in urban tourism regeneration. Cities, 53, 30-34.

Roos Maryunani, Salfitrie & Raafaldini Mirzanti, Isti. (2015). The Development of Entrepreneurship in Creative Industries with Reference to Bandung as a Creative City, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 169, 387-394.

Sam Liu, Chih-Hsing. (2017). Remodelling progress in tourism and hospitality students’ creativity through social capital and transformational leadership. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, 21(1), 69-82.

Savini, F., & Dembski, S., (2016). Manufacturing the creative city: symbols and politics of Amsterdam North. Cities, 55, 139–147.

Namkung, Y., & Jang, S. S. (2013). Effects of restaurant green practices on brand equity formation: Do green practices really matter? International Journal of Hospitality Management, 33, 85–95.

Novy, J., & Colomb, C. (2013). Struggling for the right to the (Creative) City in Berlin and Hamburg: New urban social movements, new ‘Spaces of Hope’? International Journal of Urban and Regional Research, 37(5), 1816-1838.

Liepaja City Council. (2015). Liepaja Sustainable Development Strategy 2030. Retrieved from http://www.liepaja.lv/upload/attistibas_strategija/liepaja_2030_23_01_2015.

Lim, Weng Marc. (2016). Creativity and sustainability in hospitality and tourism. Tourism Management Perspectives 18, 161–167.

Marques, Lénia and Borba, Carla. (2017). Co-creating the city: Digital technology and creative tourism. Tourism Management Perspectives,  24, 86-93.

Martì-Costa, M., & Pradel, M. (2012). The knowledge city against urban creativity? Artists’ workshops and urban regeneration in Barcelona. European Urban and Regional Studies, 19(1), 92-108.

Richards, G. (2013). Creativity and tourism in the city. Annals of Tourism Research, 38(4), 1225–1253.

Lefebvre, V. M., Sorenson, D., Henchion, M., & Gellynck, X. (2016). Social capital and knowledge sharing performance of learning networks. International Journal of Information Management, 36(4), 570–579.

Kim, S., Yoon, J., & Shin, J. (2015). Sustainable business-and-industry foodservice: Consumers' perception and willingness to pay a premium in South Korea. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 27(4).

Romeiro, P. (2016). Manobras no Porto’ project (Porto): What can creative activism do for Policies and urban place (-making) and the other way around, City, Culture and Society, 1-8.