اثربخشی روان درمانی مثبت نگر بر بهزیستی ذهنی زنان مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 11، شماره 41، شهریور 1399، صفحه 63-78   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا نظری باغنی¹؛ بهروز براتی مقدم²؛ محمد داورنیا³؛ رضا داورنیا^{* 4}

¹دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی شخصیت، واحد آزاد شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزاد شهر، ایران

²کارشناس ارشد مشاوره شغلی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

³دانشجوی کارشناسی دبیری الهیات و معارف اسلامی، پردیس آیت الله خامنه-ای، دانشگاه فرهنگیان، گرگان، ایران

⁴گروه مشاوره، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روان درمانی مثبت نگر بر بهزیستی ذهنی زنان مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک انجام شد. روش: پژوهش حاضر از از نوع نیمه تجربی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. تمامی زنان مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک عضو انجمن حمایت از بیماران مبتلا به لوپوس شهر تهران در نیمه دوم سال 1397، جامعه آماری این مطالعه را تشکیل دادند. نمونه 40 بیمار بودند که به شیوه هدفمند انتخاب شدند و با تخصیص تصادفی در دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. سنجش میزان بهزیستی ذهنی بیماران با استفاده از پرسشنامه بهزیستی ذهنی مولوی و همکاران (1389) در مراحل پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. جلسات روان درمانی مثبت نگر برای آزمودنی­های گروه آزمایش در 8 جلسه 120 دقیقه ای اجرا شد، در حالی که گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. برای تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری (ANCOVA) با بهره گیری از نرم افزار SPSS24  استفاده شد. یافته­ها: نتایج  پژوهش اثربخشی روان درمانی مثبت نگر در بهبود بهزیستی ذهنی بیماران گروه تحت مداخله را مورد تایید قرار داد
(44/50= F ، 01/0 p < (.نتیجه گیری: با توجه به این نتایج، به نظر می­رسد روان درمانی مثبت نگر احتمالا گزینه مداخله­ای مناسبی جهت ارتقای سلامت روان بیماران مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک باشد.

کلیدواژه‌ها

روان درمانی مثبت نگر؛ بهزیستی ذهنی؛ لوپوس اریتماتوز سیستمیک؛ زنان

مراجع

افروز، غلامعلی؛ دلیر، مجتبی و صادقی، مریم (1396). اثربخشی روان درمانی مثبت گرا بر تصویر بدنی، امید به زندگی و شادکامی در زنان با تجربه جراحی پستان. فصلنامه علمی پژوهشی روان شناسی سلامت، 6(4)، 180-195.

اعیادی، نادر؛ درگاهی، شهریار؛ قمری گیوی، حسین و عباسی، مسلم (1395). نقش استرس شغلی پرستاری در پیش بینی بهزیستی ذهنی، استرس زناشویی و همدلی پرستاران. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، 9(2)،67-79.

آقاجانی، محمد جواد؛ موسوی، سیده سمیه و اسدی مجره، سامره (1397). تأثیر روان درمانی مثبت گرا بر بهزیستی روانی و سخت رویی روان شناختی مادران کودکان با نیازهای ویژه. فصلنامه سلامت روان کودک،  ۵ (۳) 22-33.

پورفرج عمران، مجید و رضازاده، حلیمه (1397). اثربخشی روان درمانی مثبت نگر بر شادکامی و امید به زندگی بیماران سرطانی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 9 (33)، 119-136.

حجازی، الهه؛ صادقی، ناهید و شیرزادی فرد، میثم. (1392). رابطه ی باورهای اساسی و ادراک از روابط والدینی با بهزیستی ذهنی دانش آموزان. مجله روان شناسی مدرسه، 2(4)، 43-61.

شریفی، گشاو؛ آذرنییاد، آرش؛ خلیلی، شیوا؛ سیفی، سید جواد و حمیدی، امید (1395). رابطه ارزش­های شخصی شوارتز با بهزیستی ذهنی در بین بیماران مبتلا به سرطان سینه. مجله روان شناسی بالینی، 8(4)، 63-74.

شریفی کیا؛ طاهره؛ طحان، محمد و عسگری، زهرا (1395). اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌نگر بر احساس شادکامی و امید در بیماران مبتلا به ویتیلیگو (پیسی). فصلنامه دستاوردهای روان شناسی بالینی، 2(3)، 77-98.

دشت بزرگی، زهرا و شمشیرگران، مرضیه (1397). اثربخشی آموزش مثبت نگری بر کفایت اجتماعی و سرسختی سلامت در پرستاران. پژوهش نامه روان شناسی مثبت، 4(2)، 13-24.

میردریکوند، فضل الله؛ گودرزی، میترا؛ قاسمی، ندا و غلامرضایی، سیمین (1397). اثربخشی روان درمانی مثبت بر انعطاف ناپذیری روان شناختی و خودکارآمدی درد زنان مبتلا به درد مزمن. بیهوشی و درد، 9(4)، 1-14.

مولوی، حسین؛ ترکان، هاجر؛ سلطانی، ایرج و پالاهنگ، حسن (1389). هنجاریابی و سنجش روایی و پایایی پرسشنامه بهزیستی ذهنی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 16(3)، 231-23.

Bricou, O., Taieb, O., Baubet, T., Gal, B., Guillevin, L., & Moro, M.R. (2006). Stress and coping strategies in systemic lupus erythematosus: a review. Neuroimmunomodulation, 13(5-6), 283-293.

Bachen, E.A., Chesney, M.A., & Criswell, L.A. (2009). Prevalence of mood and anxiety disorders in women with systemic lupus erythematosus. Arthritis and Rheumatology, 61(6), 822-829.

Cotter, E.W., &  Fouad, N.A. (2011). The relationship between subjective well-being and vocational personality type. Journal of Career Assessment, 19(1), 51-60.

Cooper, G., Parks, C., Treadwell, E., Clair, E., Gilkeson, G., Cohen, P.L., et al. (2002). Differences by race, sex and age in the clinical and immunologic features of recently diagnosed systemic lupus erythematosus patients in the southeastern United States. Lupus, 11,161-167.

Chakhssi,  F. Kraiss,  J.T., Sommers-Spijkerman,  M., & Bohlmeijer,  E.T. (2018). The effect of positive psychology interventions on well-being and distress in clinical samples with psychiatric or somatic disorders: a systematic review and meta-analysis. BMC Psychiatry, 18(1), 211-221.

Chaves, C., Lopez-Gomez, I.,  Hervas, G., & Vazquez, C. (2017). A comparative study on the efficacy of a positive psychology intervention and a cognitive behavioral therapy for clinical depression. Cognitive Therapy and Research, 41(3), 417-433.

Chancellor, J.,  Layous, K., & Lyubomirsky, S. (2015). Recalling Positive Events at Work Makes Employees Feel Happier, Move More, but Interact Less: A 6-Week Randomized Controlled Intervention at a Japanese Workplace. Journal of Happiness Studies, 16, 871-887.

Davatchi, F., Jamshidi, A.R., Banihashemi, A.T., Gholami, J., Forouzanfar, M.H., Akhlaghi, M et al. (2008). WHO-ILAR COPCORD Study (Stage 1, Urban Study) in Iran. The Journal of Rheumatology, 35(7), 141-162.

Duckworth, A. L., Steen, T. A., & Seligman, M. E. P. (2005). Positive psychology in clinical practice. Annual Review of Clinical Psychology, 1, 629-651.

Diener, E., Suh, E.M., Lucas, R.E., & Smith, H.L.(1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125, 276-302.

Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56(3), 218-226.

Furst,  D.E., Clarke, A.E., Fernandes, A.W., Bancroft, T., Greth, W., & Iorga, S.R.  (2013). Incidence and prevalence of adult systemic lupus erythematosus in a large US managed-care population. Lupus, 22(1), 99-105.

Gomes, V., Krings, F., Bangerter, A., & Grob, A.(2009). The influence of personality and life events on subjective well-being from alife span perspective. Journal of Research in Personality, 43, 345-354.

Gander, F.,  Proyer,  R.T., Ruch, W., & Wyss, T. (2012). Strength-based positive interventions: Further evidence for their potential in enhancing well-being and alleviating depression. Journal of Happiness Studies, 4, 174-185.

Guo, Y.F., Zhang,  X., Plummer,  V., Lam,  L., Cross, W.,  & Zhang,  J.P. (2017). Positive psychotherapy for depression and self-efficacy in undergraduate nursing students: A randomized, controlled trial. International Journal of Mental Health Nursing, 26(4), 375-383.

Kuykendall, L., & Tay, L. (2015). Employee subjective well-being and physiological functioning: An integrative model. Health Psychology Open, 4, 1-11.

Kuster, F., Orth, U., & Meier, L.L. (2012). Rumination mediates the prospective effect of low SelfEsteem on depression: a five-wave longitudinal study. Personality and Social Psychology Bulletin, 38(6), 747–759.

Karreman, A., & Vingerhoest, A.J. (2012). Attachment and well-being: The mediating role of emotion regulation and resilience. Personality and Individual Differences, 53, 821-826.

Lucas, R.E., & Diner, E. (2008). Personality and subjective well-being. ”, in O.P. John, R.W. Robins and L.A. Pervin (eds.), Handbook of of personality (Guilford Press, New York & London), pp. 795- 819.

Lyubomirsky, S., & Layous, K. (2013). How do simple positive activities increase well-being? Current Directions in Psychological Science, 22(1), 57–62.

Lü, W., Wang, Z., & Liu, Y. (2013). A pilot study on changes of cardiac vagal tone in individuals with low trait positive affect: the effect of positive psychotherapy. International Journal of Psychophysiology, 88(2), 213-217.

Lambert, N. M., Fincham, F. D., & Stillman, T. F. (2012). Gratitude and depressive symptoms: The role of positive reframing and positive emotion. Cognition and Emotion, 26, 602-614.

Littman-Ovadia, H., & Nir, D. (2014). Looking forward to tomorrow: The buffering effect of a daily optimism intervention.  The Journal of Positive Psychology, 9(2), 122-136.

 

Lü, W., Wang, Z., & Liu, Y. (2013). A pilot study on changes of cardiac vagal tone in individuals with low trait positive affect: the effect of positive psychotherapy. International Journal of Psychophysiology, 88(2), 213-217.

Mohan, C., & Putterman, C. (2015). Genetics and pathogenesis of systemic lupus erythematosus and lupus nephritis. Nature Reviews Nephrology, 11, 329-341.

Nikrahan, G.R., Suarez, L., Asgari, K., Beach, S.R., Celano,C.M., . Abedi, M.R., Etesampour,  A., Abbas, R., & Huffman, J.C. (2016). Positive psychology interventions for patients with heart disease: A preliminary randomized trial. Psychosomatics, 57(4), 348-358.

Ochoa, C., Casellas-Grau, A., Vives, J.,  Font, A., & Borràs, J.M. (2017). Positive psychotherapy for distressed cancer survivors: Posttraumatic growth facilitation reduces posttraumatic stress. Positive psychotherapy for distressed cancer survivors: Posttraumatic growth facilitation reduces posttraumatic stress. International Journal of Clinical and Health Psychology, 17(1), 1-96.

Peterson, T.L., Chatters, L.M., Taylor,  R.J., & Nguyen, A.W.(2014). Subjective well-being of older African Americans with DSM IV psychiatric disorders. Journal of Happiness Studies, 15(5), 1179-1196.

Reich, A., Marcinow, K., & Bialynicki-Birula, R. (2011). The lupus band test in systemic lupus erythematosus patients. Therapeutics and Clinical Risk Management, 7, 27-32.

Rashid, T., & Seligman, M. E. P. (2013). Positive psychotherapy: A treatment manual. New York: Oxford University Press.

Steel, P., Schmidt, J., & Shultz, J. (2008). Refining the relationship between personality and subjective well-being. Psychological Bulletin, 134, 138– 161.

Seligman, M. E. P., Rashid, T., & Parks, A. C. (2006). Positive psychotherapy.American Psychologist, 61(8), 774-778,781-786.

Seligman, M. E. P. (2002). Authentic happiness. New York: Free Press; 2002.

Seligman, M. E. P., Steen, T. A., Park, N. & Peterson, C. (2005). Positive
psychology progress, empirical validation of interventions. American Psychologist, 60(5), 410-421.

Suldo, S.M., Savage, J.A., & Mercer, S.H. (2013). Increasing middle school students’ life satisfaction: Efficacy of a positive psychology group intervention. Journal of Happiness Studies, 15(1), 19-42.

Sutton, G.W.(2007). Positive psychology: The scientific and practical explorations of human strengths. Journal of Psychology and Christianity, 26(4), 370-377.

Seligman, M. E. P., Rashid, T., & Parks, A. C. (2006). Positive psychotherapy.American Psychologist, 61(8), 774-778,781-786.

Vina, E.R., Green, S.L., Trives, T., Kwoh, C.K., &  Utset, T.O. (2013). Correlates of Sleep Abnormalities in Systemic Lupus A Cross-sectional Survey in an Urban, Academic Center. Journal of Clinical Rheumatology, 19(1), 7-13.