بررسی نقش زیبایی‌شناختی درتأثیرگذاری اشعار صوفیانه ابن فارض و شیخ محمود شبستری

عرفان اسلامی

مقاله 12، دوره 17، شماره 65، مهر 1399، صفحه 195-216   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

فاطمه گوشه نشین^*

استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران. [e-mail]

چکیده

برای رسیدن به یک بینش درست و شناخت کامل از سرایندگان، می‌توان از دریچه‌ زیباشناسی بهعمق افکار، عوالم درونی و احساسی سرایندگان دست پیدا کرد و از این طریق به زوایای ذهن آنها وارد شد و با درک و بصیرت بیشتری در اشعارشان تأمّل کرد. اشعار شیخ محمود شبستری از عرفای بزرگ قرن هشتم از جمله آثار برجسته‌ ادب فارسی است که جایگاه ویژه‌ای در پاسخگویی به ابهامات معرفتی و عرفانی دارد. از طرفی دیگر ابن فارض مصری نیز از شاعران عرب عصر عباسی است که در سرودن اشعار عرفانی بی‌مانند است. در این جستار ادبی، اشعار عرفانی ابن فارض و شیخ محمود شبستری از منظر زیبایی‌شناختی در چند شاخه‌ وحدت، کمال و جمال، تناسب، انسجام واژگانی، عاطفه و خیال مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که هر دو شاعر با اسلوبی منحصربفرد با توجّه به اصول تعادل و توازن، وحدت، حدّ معین، نظم و ترتیب و تصویرپردازی‌های هنری در استعارات و تشبیهات اشعاری زیبا سروده­اند که رعایت این امور باعث تاثیرگذای بیشتر اشعار عرفانی آنان بر مخاطب گردیده است.

کلیدواژه‌ها

عرفان؛ ادب تطبیقی؛ زیبایی‌شناسی؛ شبستری؛ ابن فارض

مراجع