شبیه‌سازی انسان در عرفان و ادیان غیراسلامی و آثار حقوقی آن

عرفان اسلامی

مقاله 13، دوره 17، شماره 65، مهر 1399، صفحه 217-243   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مصطفی عامری سیاهوئی^{* 1}؛ فاروق طولی²؛ محمد نجاتی³

¹استادیار گروه معارف اسلامی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران. نویسنده مسئول: [e-mail]

²استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی،دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس،ایران.

³دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی،دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس،ایران.

چکیده

شبیه­سازی به عنوان تکنولوژی نوظهور، کانون توجه دولتمردان، پزشکان، حقوقدانان، فقها و سایر محافل علمی قرار گرفته است. در جریان شبیه­سازی که انتقال هسته سلول جسمی به تخمک بدون هسته است، موجودی مطابق با صاحب سلول جسدی به وجود می­آید و این پدیده علاوه بر اینکه دریچه­ای نو به روی جامعه بشری در خصوص خصایص درمانی­اش باز می­کند، نگرانی­هایی را پیش­روی جامعه بشری قرار می‌دهدبا این حال نظری قاطع درباره جواز یا حرمت آن توسط فقها بیان نشده است.
عالمانیهودیدرزمینه­ شبیه­سازیدرمانیسهدیدگاه متفاوتحرمت،جواز و وجوبرااختیارنموده­اند. و آیینمسیحیت بااستنادبهاصولیچونحفاظتاز کرامتانسانی،شبیه­سازیرا ممنوعاعلامنموده­اند.
از طرفی توجه متفکرین عالم، بویژه عالمان دین و اخلاق را به خود مشغول کرده است و از نظر بسیاری از مخالفان، شبیه­سازی انسان حداقل با بعضی از آموزه­های اصلی دین ناسازگار است و اِعمال این تکنیک در عرصه انسانی، به لحاظ اعتقادی با ایمان و عقاید اسلامی منافات دارد. پاره­ای از اخلاق گرایان و عارفان بودایی نیز در این زمینه با حمایت مشروط از اعمال این گونه فناوری اظهار می­دارند؛ تا آنجا که این شیوه به نفع زوج­هایی باشد که آرزوی داشتن فرزند را دارند و درد و محنتی را به همراه نداشته باشد قابل اعمال است و در مقابل این اندیشه، پاره­ای دیگر از عرفای بودایی براین عقیده­اند که تولید مثل انسان از این رهگذر، باعث می­گردد بنیان و شالوده آدمی تحلیل رود.
درایننوشتارسعی شده شبیه­سازی انسان در عرفان و ادیان غیراسلامی مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به مباحث قید شده درباره شبیه­سازی می­توان نسب طفل شبیه سازی شده را مشروع دانست و همانند فرزند طبیعی حقوق حضانت، ولایت، نفقه، توارث، وصیت و... را بر آن جاری کرد.

کلیدواژه‌ها

شبیه سازی انسان؛ عرفان؛ ادیان؛ نطفه؛ نسب

مراجع