نقد و تحلیل وجوه روایتی شیرین و خسرو امیر خسرو دهلوی بر پایة دیدگاه تودوروف

مطالعات زبان و ادبیات غنایی

دوره 10، شماره 35، مرداد 1399، صفحه 89-100   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

پوران یوسفی پور کرمانی^*

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد انار، دانشگاه آزاد اسلامی، انار، ایران

چکیده

از مهمترین نظریه های ادبی، نظریه ی ساختارگرایی (structuralism) است که به بررسی و تحلیل ساختارهای عام در نظام های معناداری همچون زبان، ادبیات، داستان، اسطوره و .... می‌پردازد. تحلیل ساختاری داستان و روایت از زیباترین تحلیل های ادبی در نقد ادبی معاصر به شمار می آید. شیرین و خسرو جزو متون کهنی محسوب میشود که در رده ی روایت های اسطوره ای به حساب می آید. زیبایی هنری شعر امیرخسرو دهلوی در شیرین و خسرو بر کسی پوشیده نیست، تحلیل و تجزیه‏ی عناصر و داستان‌های این اثر حماسی بزمی، بسیاری از جلوه‌های زیبایی شناسانه‏ی این حماسه را به ما نشان می‌دهد. از دیدگاه ساختار گرایی، آنچه در بررسی و شناخت یک اثر ادبی اهمیت دارد و باید مورد توجه باشد خود متن و مناسبات درونی آن است. شیرین و خسرو در شمار آن دسته از آثار روایی و داستانی است که می‌توان بسیاری از عناصر داستانی نوین را در قصه‌های آن جستجو کرد. هنر داستان پردازی، توانایی‌های زبانی، شگردهای روایی و قدرت صحنه پردازی امیرخسرو دهلوی این اثر را چنان قوتی بخشیده است که آن را از زوایای گوناگون قابل تحلیل و بررسی ساخته است. در این مقاله سعی بر آن است وجوه روایتی شیرین و خسرو از دیدگاه تودوروف بررسی شود. در این مقاله سعی بر آن است وجوه روایتی شیرین و خسرو از دیدگاه تودوروف بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

تحلیل؛ ساختار؛ روایت؛ شیرین و خسرو.وجه

مراجع

1. احمدی، بابک (1375)، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز، چاپ هفتم.
2. اخوت، احمد (1371)، دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.
3. اسکولز، رابرت (1379)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران: آگاه، چاپ دوم.
4. امیر خسرو، خسرو بن محمود (1362)، خمسه، تصحیح امیر احمد اشرفی، تهران: شقایق.
5. ایگلتون، تری (1368)، پیش‌درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجم، عباس مخبر، تهران: مرکز.
6. ایوتادیه، ژان (1378)، نقد ادبی در قرن بیستم، ترجمۀ مهشید نونهالی، تهران: نیلوفر.
7. برتنس، هانس (1387)، مبانی نظریۀ ادبی. ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی، چاپ دوم.
8. تودوروف، تزوتان (1382)، بوطیقای ساختارگرا، ترجمۀ محمد نبوی، تهران: آگه، چاپ دوم.
9. ------------ (1379)، منطق گفتگویی میخائیل باختین، ترجمۀ داریوش کریمی، تهران: مرکز.
10. سجودی، فرزان (1384)، نشانه شناسی و ادبیات، تهران: فرهنگ کاوش.
11. ----------  (1383)، نشانه‌شناسی کاربردی، تهران: قصه.

Lyons, John)1990 (Language and linguistic, Cambridge uni, Press