راهکارهای ایجاد تعادل قراردادی

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 13، دوره 11، شماره 41، مهر 1397، صفحه 347-372   

نویسندگان

امید محمدی نیا¹؛ غلامرضا رضائی راد^{* 2}

¹مدرس دانشگاه و پژوهشگر دکتری تخصصی فقه و حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

²قاضی دادگستری و کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران (نویسنده مسئول)[e-mail]

چکیده

ضرورت­های اجتماعی و اقتصادی در جوامع پیچیده امروزی باعث گردیده تا قواعد حقوق قراردادها دچار تغییراتی گردد. از جمله آن، از بین رفتن تعادل قراردادی است. چرا که وجود طبقات نابرابر در جامعه با قدرت چانه زنی برتر و همچنین داشتن قدرت اقتصادی و دانش تخصصی، موقعیت قراردادی طرفین را به شدت تحت تاثیر قرار داده و قراردادی که ایجاد می گردد به صورت ناعادلانه و غیرمنصفانه است و حقوق طرف ضعیف قرارداد تضییع می شود. در این مقاله، ما مفهوم تعادل قراردادی و راهکارهایی که می تواند از عدم تعادل قرارداد جلوگیری کند را مطالعه می کنیم و به این نتیجه می رسیم که علی رغم مقتضای اصل آزادی قراردادی، قراردادها به صورت نابرابر منعقد می گردد و دولت وظیفه دارد با وضع قوانین خاص و امری و یا اعمال شروطی خاص و همچنین ضمانت اجرای مناسب برای مقابله با شروط غیرمنصفانه و ناعادلانه، همچون قابل فسخ بودن قرارداد و ابطال شروط، ضمن حفظ تعادل قراردادی، از طرف ضعیف قرارداد حمایت کند.

کلیدواژه‌ها

تعادل؛ قرارداد؛ شروط؛ غیرمنصفانه؛ آزادی قراردادی