بررسی اثر تغییر اقلیم بر مراحل فنولوژی و عملکرد انگور بی دانه سفید (مطالعه موردی: ایستگاه هواشناسی کشاورزی گلمکان)

جغرافیای طبیعی

مقاله 3، دوره 13، شماره 49، مهر 1399، صفحه 35-54   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

احمد علیزاده^{* 1}؛ ایمان بابائیان²؛ حمید نوری³؛ محمد علی نجاتیان⁴

¹دانشجوی دکتری آب وهواشناسی کشاورزی، گروه پژوهشی علوم محیطی انگور، پژوهشکده انگور و کشمش، دانشگاه ملایر، ایران

²استادیار، گروه پژوهشی مدل‌سازی و پیش‌آگاهی اقلیمی، پژوهشکده اقلیم شناسی مشهد، سازمان هواشناسی کشور، ایران

³دکتری اقلیم شناسی، دانشکده منابع طبیعی ومحیط زیست، دانشگاه ملایر/ایران

⁴، بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،قزوین،

چکیده

مطالعه با هدف ارزیابی پتانسیل تاثیرات تغییر اقلیم بر مراحل فنولوژی و عملکرد انگور صورت گرفته است. ابتدا مقادیر روزانه دما (حداقل ، حداکثر) و بارش روزانه براساس مدلHADCM3 در دوره پایه و آینده براساس سناریوهای واداشت تابشRCP8.5, RCP4.5 برای اقلیم آتی دوره (2020-2050) استخراج و با روش ﻋﺎﻣــﻞ ﺗﻐﻴﻴــﺮ3، ریزمقیاس شده است. سپس از داده های ایستگاه و خروجی های ریزمقیاس نمایی و به کارگرفتن شبکه عصبی پویا مراحل فنولوژی و پرسپترون عملکرد در نرم افزاز مطلب A 2018 ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزی شدند. خروجی مدل اقلیمی اﻓـﺰاﯾﺶ دﻣـﺎ و ﮐـﺎﻫﺶ ﺑﺎرﻧـﺪﮔﯽ درآینده را نشان می‏دهد. افزایش دﻣﺎی حداکثر در RCP4.5 وRCP8.5 به ترتیب 7/2 و2/3 درجه سانتی گراد و در دﻣﺎی حداقل به ترتیب8/1 و 9/2 درجه سانتی گراد برآورد گردیده است. نتایج نشان دادند که ﺑﺎرش سالانه در سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5.به ترتیب 30 و 49 درصد نسبت به دوره پایه کاهش خواهد یافت. مراحل فنولوژی شامل شکفتن جوانه ها تا رسیدن میوه تحت هر دو سناریو و در کلیه مراحل فنولوژی در دوره آینده نسبت به دوره پایه در زمان جلوتری تکمیل خواهند شد، به طوری که RCP4.5 15 روز وRCP8.5 تا 24 روز جلوتر رخ خواهند داد. شبیه سازی عملکرد انگور تحت سناریوی RCP4.5وRCP8.5 به ترتیب حداقل عملکرد 04/2 ، 7/2 حداکثر عملکرد 3/2 ،3 و میانگین عملکرد 54/0، 86/0 تن در هکتار کاهش خواهند یافت. نتایج نشان می دهد با تغییر در زمان رخ داد طول دوره رشد موجب تغییر در کلیه مراحل فنولوژی و همچنین کاهش عملکرد انگور در آینده در منطقه قرار خواهند گرفت.

کلیدواژه‌ها

Hadcm3؛ انگور؛ عملکرد؛ فنولوژی؛ گلمکان

مراجع

احمدی، ح.(1396). بررسی اثرات تغییر اقلیم بر روی درخت سیب در ایران، پایان‌نامه دکتری، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، گروه آب و هواشناسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار.

2- احمدی، ح. فلاح قالهری، غ. باعقیده، م.و امیری، م.ا.(1397) بررسی اثرات تغییر اقلیم بر الگوی انباشت گرمایی مناطق کشت درخت سیب در ایران، نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 5(2):54-35.

3- اکبر زاده، م و میر حاجی، س.ت. (1381) بررسی فنولوژی چندگونه مهم مرتعی در منطقه پلور. مجله تحقیقات مراتع و بیابانی ایران، 9.

4- اشرف، ب. موسوی بایگی، م. غلامعلی کمالی، غ. ع؛ و داوری، ک. (1390). پیش‌بینی تغییرات فصلی پارامترهای اقلیمی در 20 سال آتی با استفاده از ریزمقیاس نمایی آماری داده‌های مدل HadCM3 (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی). مجله آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)25 (4):940-952.

5 - امینی، ر.(1392). امکان‌سنجی اقلیمی کشت انگور در شمال شرق کشور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته اقلیم‌شناسی در برنامه‌ریزی محیطی، استاد راهنما کرمی، م. دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

6- بیات ورکشی، م. محمدی، ک؛ و نوری، ح. (1397). بررسی اثر الگوی بزرگ مقیاس گردش جوی- اقیانوسی بر عملکرد انگور. مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس ملی صنعت انگور و کشمش ایران،4 و 5 مهر 1397، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.

7- پایمرد، ص. بیناییان اول، م؛ و صادق آبادی، ر. (1395). بررسی تأثیر تغییرات آب و هوا بر مراحل فنولوژی و عملکرد گندم در شرایط آب و هوایی خراسان رضوی. مجموعه مقالات دومین کنگره ملی آبیاری و زهکشی ایران،13-14 مرداد، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران.

8- تقی لو، حیدر و عدالت، علی (1387). باغبانی(مو کاری)، انتشارات آوای نور، تهران، ایران.

9- حیدری بنی، م. یزدان پناه، ح. محنت کش، ع. ا. ( 1397). بررسی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد و مراحل فنولوژیکی کلزا (مطالعه موردی: استان چهارمحال و بختیاری). پژوهش‌های جغرافیای طبیعی.50(2):373-389.

10- دهقانی، ط؛ و علیقلی، س. (1394). ارزیابی تغییرات اقلیمی بر روی گیاه انگور با استفاده از مدل لارس (نمونه موردی شهرستان اردبیل). همایش بین‌المللی پژوهش‌های کاربردی در کشاورزی، شرکت تعاونی علم گستران پیشتاز ایرانیان، ملارد، تهران، ایران.

11- رحیم زاده، ف (1390). روش‌های آماری در مطالعات هواشناسی و اقلیم‌شناسی. چاپ اول، انتشارات سید باقر حسینی، تهران، ایران.

12- رحیم‌پور، پ (1396). تأثیر تغییرات آب و هوا در مرحله گلدهی درختان سیب، انگور و هلو در مشکین شهر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. رشته جغرافیا گرایش آب و هواشناسی کاربردی، استاد راهنما سبحانی، ب. دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

13- شجاعی، ط. فلاح قالهری، غ. کاشکی، ع.(1399). بررسی اثرات تغییر اقلیم بر زمان رخداد آستانه زیستی و مرحله گل‌دهی درخت انگور در ایران. پژوهش‌هایجغرافیای طبیعی،25(1):129-145.

14- فلاح قالهری، غ. احمدی، ح. ( 1396) بررسی روند تغییرات نیازهای سرمایی و طول مراحل فنولوژیک درخت سیب (مطالعه موردی: منطقه کرج). نشریه هواشناسی کشاورزی،5(1):57-70.

15- محمدی، ح. ر. رمرودی، م. بنایان، م. اصغری پور. م.ر. فنایی، ح. ر. (1397). اثر تغییر اقلیم بر طول دوره رشد و مراحل فنولوژیک رشد گندم در منطقه زابل. مجله اکو فیزیولوژی گیاهی.10(34).

16- مشکوه، ر. مهرجو، س و بخشنده، م.(1391). بررسی تأثیر تغییر اقلیم و ریز گردهای نمکی بر عملکرد باغات انگور در منطقه آذربایجان. مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی انگور و کشمش، 29 شهریور، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.

17- مهر آذر، آ. مساح بوانی، ع. ر. مشعل، م. رحیمی خوب، ح. (1397) بررسی اثرات تغییر اقلیم بر بخش کشاورزی دشت هشتگرد با تأکید بر عدم قطعیت مدل‌های AOGCM گزارش ارزیابی پنجم IPCC. علوم و مهندسی آبیاری.41 (3) صص 45-59.

 

18- Alikadic, A. Pertot, I. Eccel, E. Dolci, C. Zarbo, C. Caffarra, A. And Furlanello, C. (2019). The Impact Of Climate Change On Grapevine Phenology And The Influence Of Altitude: A Regional Study, Agricultural And Forest Meteorology, 271: 73-82.

19- Bannayan, M. And Hoogenboom, G. (2008). Weather Analogue: A Tool For Real-Time Prediction Of Daily Weather Data Realizations Based On A Modified K-Nearest Neighbor Approach. Environmental Modelling And Software, 23(6), 703-713.

20- Cornelius, C. Estrella, N. And Menzel, A. (2010).Continuous Monitoring Of Seasonal Phonological Development By BBCH Code, International Conference On Phnology: Plant Ecology And Diversity, 7^th - 9^th April 2010, Scottish Agriculatural College, Edinburgh.

21- Gordon, C. Cooper, C. Senior, C.A. Banks, H. Gregory, J.M. Johns, T.C. Mitchell, J.F.B. And Wood, R.A. (2000). The Simulation Of SST, Sea Ice Extents And Ocean Heat Transports In A Version Of The Hadley Centre Coupled Model Without Flux Adjustments. Clim, Dyn. 16, Pp.147–168.

22- Grab, S. And Craparo, A. (2011). Advance Of Apple And Pear Tree Full Bloom Dates In Response To Climate Change In The Southwestern Cape, South Africa: 1973–2009.Gricultural And Forest Meteorology, 151:406-413.

23- Hidalgo Galvez, M.D. García Mozo, H. Oteros, J. Mestre, A. Botey, R. And Galán, C. (2018).Phenological Behaviour Of Early Spring Flowering Trees In Spain In Response To Recent Climate Changes, Theoretical And Applied Climatology, 132(1-2): 263-273.

24- IPPC, (1999), General Guidelines On The Use Of Scenario Data For Climate Impact And Adaptation Assessment, Task Group On Data And Scenario Support For Impact And Climate Assessment (TGICA).

25- IPCC, (2007),Climate Change 2007: Impacts Adaptation And Vulnerability, Contribution Of Working Group II To The Fourth Assessment Report Of The Intergovernmental Panel On Climate Change.Edited By M.Parry Et Al.Cambridge University Press,UK.

26- Jones, J.W.Hoogenboom, G. Porter, C.H.Boote, K.J. Batchelor, W.D. Hunt, L.A. Wilkens, P.W. Singh, U. Gijsman, A. J. And Ritchie, J.T. (2003). The DSSAT Cropping System Model. European Journal OfAgronomy, 18(3), 235-265.

27- Lorenzo, M.N. Taboada, J.J. Lorenzo, J. Fand Ramos, A. M. (2012). Influence Of Climate On Grape Production And Wine Quality In The Rı´As Baixas, Northwestern Spain. Springer-Verlag Berlin Heidelberg December 2012.

28- Mosedale, JR. Wilson, RJ. And Maclean, IMD. (2015). Climate Change And Crop Exposure To AdverseWeather: Changes To Frost Risk And Grapevine Flowering Conditions, PlosONE 10(10). E0141218. Doi:10.1371/Journal.Pone.0141218.

29- Parry, M. Rosenzweig, C. Inglesias, A. Livermore, M. Gischer, G. (2004). Effects Of Climate ChangeOn Global Food Production Under SRES Emissions And Socio-Economic Scenarios. Global AndEnvironmental Change, 14(1), 53-67.

30- Ramirez, F. And Kallarackal, J. (2015). Responces Of Fruit Trees To The Global Climate Change, Springer Cham Heidelberg New York, Dordrecht London. ISBN. 978-3-319-14199-2.

31- Ramos, M.C. (2017). Projection Of Phenology Response To Climate Change In Rainfed Vineyards In Northeast Spain, Agricultural And Forest Meteorology, 247: 104-115.

32- Roberts, E.H. & Summerfield, R.J. (2007). Measurement And Prediction Of Flowering In Annual Crops. In: Atherton, J.G. (Ed.), Manipulation Of Flowering. Butterworth, London, England, Pp.17–50.

33- Ruiter, A. (2012).Delta Change Approach For CMIP5 Gems. (Trainee Report) Royal Netherlands Meteorological Institute, 336.

34- Sackin, D & Thyllen, S. F (2009). MIT Lincoln Lab. Neural Networks, Robot, New York.

35- Stat Soft, D. R (2006). Neural Network Towards Business Forecasting, Journal Of Engineering, 2 (4): 24-30.

36- Sharma, J. Upadhyay, A. K. Sawant, S. Sharma, A.K. Jogaiah, S. Yadav, S.Y.And Ramteke, S.D. (2013). Effect Of Climate Change On Grape And Its Value-Added Products, (Pp.67-80) Singh, H. P. Sri Nivasrao, N. K. Shiva, K. S. 33- Shankar, K.S. Climate-Resilient Horticulture: Adaptation And Mitigation Strategies. Publisher: Springer India.

37- Wilby, R.L. And Harris, I. (2006). A Frame Woke For Assessing Uncertainties In Climate Change Impact: Low -Flow Scenarios For The River Thames, UK. Water Resources Research. First Published Feb 28, 2006, From

Https://Agupubs.Onlinelibrary.Wiley.Com/Doi/Epdf/10.1029/2005WR004065.

38- Wang, B. Liu, D.L. Asseng, S. Macadam, I. And Yu, Q. (2015). Impact Of Climate Change On Wheat Floering Time In Sastern Australia. Agriculture And Forest Meteorology, 210: 11-21.

39- Wang, H. Ge. Q. Dai, J. And Tao, Z. (2015). Geographical Pattern In First Bloom Variability And Its Relation To Temperature Sensitivity In The USA And China. Int J Biometeorology, 59: 961-969.