اثربخشی برنامه آموزشی تحول مثبت نوجوانی بر شاخص های تحول مثبت در نوجوانان

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

دوره 17، شماره 65، مهر 1399، صفحه 15-25   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

ناهید حسین‌آباد¹؛ محمود نجفی^{* 2}؛ علی محمد رضایی³

¹دانشجوی دکتری روان‌شناسی دانشگاه سمنان

²دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی دانشگاه سمنان

³دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی دانشگاه سمنان

چکیده

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی برنامه تحول مثبت نوجوانی بر شاخص‎های تحول مثبت بود. بدین منظور در یک طرح شبه‌تجربی با روش پیش‌آزمون‌ـ پس‌آزمون با گروه گواه و همراه با پیگیری، 48 دانش‎آموز دختر به‌صورت نمونه‎برداری تصادفی چندمرحله‎ای در دو گروه آزمایش (23 نفر) و گواه (25 نفر) از دانش‌آموزان دختر مشغول به تحصیل در پایه نهم دبیرستان‎های دوره اول متوسطه دولتی شهر اراک در سال تحصیلی 97-1396 انتخاب شدند. برنامه آموزشی تحول مثبت نوجوانی طی 24 جلسه یک‌ساعته برای گروه آزمایش اجرا شد. سپس هر دو گروه قبل و بعد از آموزش، همچنین دو ماه پس از پایان برنامه، به‌منظور پیگیری به پرسشنامه تحول مثبت نوجوانی (آرنولد، نات و مینهولد، 2014) پاسخ دادند. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که در کوتاه‌مدت و بلندمدت، برنامه تحول مثبت نوجوانی بر شاخص‎های تحول مثبت (صلاحیت، اطمینان، ارتباط، منش، مراقبت و همکاری) در دانش‎آموزان مؤثر است. نتایج پژوهش نشان داد برنامه تحول مثبت نوجوانی می‎تواند برنامه عملی مناسبی برای افزایش شاخص‎های تحول مثبت و ورود نوجوانان به بزرگسالی مطلوب باشد.

کلیدواژه‌ها

برنامه تحول مثبت نوجوانی؛ روان‎شناسی مثبت؛ نوجوانان؛ شاخص‎های تحول مثبت

مراجع

سلیمانی، ز. و حجازی، ا. (1397). ادراک جوانان از مفهوم بزرگسالی: آیا بین دو جنس تفاوت وجود دارد؟ فصلنامه روانشناسی تحولی:
روانشناسان ایرانی، 15(57)، 16 -3.

مرادی، خ.، اسدزاده، ح.، کرمی، ا. و نجفی، م. (1397). ویژگیهای روانسنجی سیاهه تحول مثبت نوجوانان. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 14(55)، 327 -315.

Arnold, M.E., Nott, B. D., & Meinhold, J. L. (2014). The Positive Youth Development Inventory. Oregon State University.

Benson, P. L., Scales, P. C., Hamilton, S. F., Sesma Jr, A., Hong, K. L., & Roehlkepartain, E. C. (2006). Positive youth development so far: Core hypotheses and their implications for policy and practice. Search Institute Insights & Evidence, .1-13 ,)1(3

Bloomquist, K. (2010). Participation in Positive Youth Development Programs and 4-H: Assessing the Impact on Self-Image in Young People. Master of Science Thesis, University of Nebraska.

Brandtstädter, J. (2006). Adaptive Resources in Later Life: Tenacious Goal Pursuit and Flexible Goal

King, P. E., Dowling, E. M., Mueller, R. A., White, K., Schultz, W., Osborn, P., Dickerson, E., Bobek, D. L., Lerner, R. M., Benson, P. L., & Scales, P. C. (2005). Thriving in adolescence the voices of youth-serving practitioners, parents, and early and late adolescents. The Journal of Early Adolescence, 25(1), 94-112.

Catalano, R. F., Berglund, M. L., Ryan, J. A. M., Lonczak, H. S., Hawkins, J. D. (2004). Positive Youth Development in the United States: Research Findings on Evaluations of Positive Youth Development Programs. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 591(1), 98-124.

Retrieved from: https://cpb- us-e1.wpmucdn.com/blogs.cornell.edu/dist/2/ 6676/

files/2015/11/pyd_pyd101curriculum-1ukhw8c.pdf.

Flay, B. R., & Allred, C. G. (2010). The Positive Action program: Improving academics, behavior and character by teaching comprehensive skills for successful learning and living. In T. Lovat & R. Tommey (Eds.), International handbook on values education and student well-being (pp. 471- 501). Dordrecht, Netherlands: Springer.

Lerner, R. M., Agans, J. P., Arbeit, M. R., Chase, P. A., Weiner, M. B., Schmid, K. L., & Warren, A. E. A. (2013). Resilience and positive youth development: A relational developmental systems model. In Handbook of resilience in children (pp. 293-308). : Springer.

Lerner, R. M., Lerner, J. V., Almerigi, J. B., Theokas, C., Phelps, E., Gestsdottir, S., & Smith, L. M. (2005). Positive Youth Development, Participation in community youth development programs, and community contributions of fifth- grade adolescents findings from the first wave of the 4-H study of Positive Youth Development. The Journal of Early Adolescence, 25(1), 17-71.

. Studying positive youth development in different nations: Theoretical and methodological issues. In J. J. Lansford & P. Banati (Eds.), Handbook on adolescent development research and its impact on global policy (pp. 68-83). New York, NY:

Oxford University Press.
Lerner, R. M., Lerner, J. V., Lewin-Bizan, S., Bowers,

E. P., Boyd, M. J., Mueller, M. K, & Napolitano, C. M. (2011). Positive youth development: Processes, programs, and problematics. Journal of

.1622
Gilman, R., & Huebner, S. (2003). A review of life

satisfaction research with children and adolescents. School Psychology Quarterly, 18, .192-205

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی ـ سال هفدهم/ شمارة 65/ پاییز 1399

اثربخشی برنامه آموزشی تحول مثبت نوجوانی بر شاخصهای تحول مثبت در نوجوانان

.432

Phillips, R. S. (1999). Intervention with siblings of children with developmental disabilities from economically disadvantaged families. Families in Society, 80(6), 569-577.

Pilkauskaite-Valickiene, R. (2015). The role of character, confidence, and connection on contribution and subjective well-being., Procedia-Social and Behavioral Sciences, 197, .270 -265

Prinz, R. J., Blechman, E. A., & Dumas, J. E. (1994). An evaluation of peer coping-skills training for childhood aggression. Journal of Clinical Child Psychology, 23(2), 193-203.

Ryff, C. D., Love, G. D., Essex, M. J., & Singer, B. (1998). Resilience in adulthood and later life. In Handbook of aging and mental health (pp. 69-96). Boston, MA: Springer.

Schmid, K. L., Phelps, E., & Lerner, R. M. (2011). Constructing positive futures: Modeling the relationship between adolescents’ hopeful futureexpectations and intentional self regulation in predicting positive youth development. Journal of Adolescence, 34(6), 1127-1135.

Schotanus-Dijkstra, M., Pieterse, M. E., Drossaert, C. H., Walburg, J. A., & Bohlmeijer, E. T. (2019). Possible mechanisms in a multicomponent email guided positive psychology intervention to improve mental well-being, anxiety and depression: A multiple mediation model. The Journal of Positive Psychology, 14(2), 141-155.

Seligman, M. E. P. (2019). Positive Psychology: A Personal History. Annual Review of Clinical Psychology, 15, 1-23.

Shek, D. T. L. & Yu, L. (2011). A review of validated youth prevention and positive youth development programs in Asia. International Journal of Adolescents Medicine and Health, 23(4), 317-324.

Shek, D. T., & Wu, F. K. (2016). The Project PATHS in Hong Kong: Work done and lessons learned in a decade. Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology, 29(1), S3-S11.

Spoth, R. L., Redmond, C., & Shin, C. (2000). Reducing

Youth Development, 6(3), 40-64.
Lerner, R. M., Wang, J., Hershberg, R. M.,

Buckingham, M. H., Harris, E. M., Tirrell, J. M., ... & Lerner, J. V. (2017). Positive youth development among minority youth: A relational developmental systems model. In N. J. Cabrera & B. Leyendecker (Eds.), Handbook on positive youth development of minority children and youth(pp. 5-17). Cham: Springer.

Lewis, K. M., Vuchinich, S., Ji, P., DuBois, D. L., Acock, A., Bavarian, N., & Flay, B. R. (2016). Effects of the Positive Action program on indicators of positive youth development among urban youth. Applied Developmental Science, .16-28 ,)1(20

Martin, R. A. & Alacaci, C.(2014). Positive youth development in Turkey: a critical review of research on the social and emotional learning needs of Turkish adolescents, 2000-2012, Research Papers in Education, 30(3), 327-346.

McDonough, M. H., Ullrich-French, S., & McDavid, M. L. (2018). Helping kids connect: Participant and staff perspectives on facilitating social relationships in a physical activity-based positive youth development program for youth from low- income families. Sport, Exercise, and Performance Psychology, 7(1), 13-29.

Mohammadi, M. R., Arman, S., Khoshhal Dastjerdi, J., Salmanian, M., Ahmadi, N., Ghanizadeh, A., ... & Motavallian, A.(2013). Psychological problems in Iranian adolescents: Application of the self- report form of strengths and difficulties questionnaire. Iran Journal Psychiatry, 8(4), 152- .159

Murry, V. M., Berkel, C., Simons, R. L., Simons, L. G., & Gibbons, F. X. (2014). A twelve-year longitudinal analysis of positive youth development among rural African American males. Journal of Research on Adolescence, .512-525 ,)3(24

Nafpaktitis, M., & Perlmutter, B. F. (1998). School- based early mental health intervention with at-risk students. School Psychology Review, 27(3), 420-

Developmental Psychology: Iranian Psychologists – Vol. 17/ Issue 65/ Fall 2020

Tirrell, J. M., Geldhof, G. J., King, P. E., Dowling, E. M., Sim, A. T., Williams, K., & Lerner, R. M. (2019). Measuring spirituality, hope, and thriving among Salvadoran youth: Initial findings from the Compassion International Study of Positive Youth Development. Child & Youth Care Forum, 2(48), 241-268

Worker, S. M., Iaccopucci, A. M., Bird, M., & Horowitz, M. (2019). Promoting positive youth development through teenagers-as-teachers programs. Journal of Adolescent Research, 34(1),

4 years past baseline. Archives of Pediatrics &

of follow-up effects. Child Development, 88(4), .1156-1171

.

adolescents' aggressive and hostile behaviors: Randomized trial effects of a brief family intervention

Adolescent Medicine, 154(12), 1248-1257.
T Theokas, C., Almerigi, J. B., Lerner, R. M., Dowling, E. M., Benson, P. L., Scales, P. C., & von Eye, A. (2005). Conceptualizing and modeling individual and ecological asset components of thriving in early adolescence. The Journal of Early

Adolescence, 25(1), 113-143.
Taylor, R. D., Oberle, E., Durlak, J. A., & Weissberg,

R. P. (2017). Promoting positive youth development through school-based social and emotional learning interventions: A meta-analysis

.30-54