ارزیابی تاثیر شاخص های کیفیت محیط زندگی بر سلامت اجتماعی ( مورد مطالعه : شهروندان شهر مشهد )

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

مقاله 1، دوره 17، شماره 35، مرداد 1400، صفحه 1-19   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (کاربردی)

نویسندگان

یلدا پسندیده¹؛ ساسان ودیعه^{* 2}؛ ایرج ساعی ارسی³

¹دانشجوی دکتری گروه جامعه شناسی ،واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران ، ایران

²استادیار گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکز،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استادیار گروه جامعه شناسی ، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
در دهه های اخیر، شهرهای به سرعت رشدیافته وتحولات شهرسازی ناشی از آن، باعث بروز مسائل و مشکلات متعدد در محیط های شهری از جمله واحدهای مسکونی و محلات شده است. گسترش روزافزون جمعیت شهری و به تبع آن توسعه ناموزون و سریع شهرها، ارتباطات انسانی، همبستگی و انسجام جمعی را تهدید کرده و باعث کاهش پاسخگویی محیطی، بهم خوردن آرامش و سلامت افراد نیز شده است. این پدیده تقریبا در تمام کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از جمله ایران بروز یافته است. همچنین، نوعی رابطه پنهان ولی اثرگذار میان کیفیت محیط سکونت و سلامت اجتماعی ساکنان وجود دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی شاخص ها و مولفه های کیفیت محیط سکونت موثر بر سلامت اجتماعی ساکنان شهر مشهد و بارویکردی کمی انجام شده است. با استفاده از فرمول کوکران و شیوه نمونه گیری خوشه ای تصادفی ، 400 نفر از ساکنان محلات شهر مشهد که در مجتمع آپارتمانی زندگی میکردند، مورد بررسی قرار گرفتند.
بر اساس یافته‌های پژوهش، مهمترین مولفه های کیفیت محیط سکونت موثر بر سلامت اجتماعی، کیفیت کالبدی- فضایی محله، امنیت، سیمای ظاهری، امکانات ساختمان، ایمنی ساختمان، موقعیت در ساختمان و تسهیلات واحد مسکونی بودند. تمامی متغیرهای زیر مجموعه سازه‌های کیفیت زندگی شهری و سلامت اجتماعی از معناداری بالای 01/0 برخوردار می‌باشند. شاخص های کیفیت محیط سکونت، بیشتر بر مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی و پذیرش اجتماعی از زیر متغیرهای سلامت اجتماعی موثر بود. جنسیت، سطح تحصیلات و سطح برخورداری مهمترین پیش بین های فردی و هویتی پاسخگویان در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت اجتماعی بودند و میزان درک ساکنان از کیفیت محیط سکونتشان را تغییر میدادند. پژوهش نشان داد، 38 درصد از تغییرات واریانس در متغیر سلامت اجتماعی توسط متغیر کیفیت محیط سکونت و متغیرهای فردی تبیین شده است.

کلیدواژه‌ها

"کیفیت محیط زندگی"؛ "کیفیت محیط سکونت"؛ "سلامت اجتماعی"؛ ""رویکرد کمی"؛ "دیدگاه شناختی- ادراکی"؛ "ساکنان شهر مشهد"