سیمای زن در خمسه نظامی (با نگاهی به فرهنگ و ادب کُردی)

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 41، آبان 1399، صفحه 101-122   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

امیر عزیزان¹؛ خاور قربانی^{* 2}؛ شهباز محسنی^{* 3}

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران.

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران. (نویسنده مسؤول)

³استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران.

چکیده

نگرشمتفاوت نظامی برخلاف شعرای زمانه خود به شخصیت زن می‌تواند از نکات بارز آثارش به حساب آید. او زن را در خصوصیات مردپسند محدود نکرده بلکه لایق اعطای مسؤولیت‌های مهم در سطح اجتماعی می‌دانست و برای زن نه پایین‌تر از مردان که جایگاهی والا متصور بود تا با بروز خصلت‌های متعالی خویش بر تصور عامه مبنی برضعف جنسیتی خط بطلان کشد. نظامی اندیشه و تفکرات زن را ارج می‌نهد و همین تفکر بیانگر نگرش روشن و عالی اوست که در کمتر شاعری می‌توان یافت. در این مقاله، توجه نظامی به زن و به عبارتی «زن‌مداری» در آثارش بررسی می‌شود و مجموعۀ خصایص برتر زن آرمانی در شعر وی با استناد به مثنوی‌های پنج‌گانۀ او، خصوصاً خسرو و شیرین، لیلی و مجنون و هفت‌پیکر، ارائه می‌گردد در مسیر این بررسی نیز نیم‌نگاهی به ادبیات و فرهنگ کردی و جایگاه زن در ادبیات کردی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

فرهنگ؛ اشعار نظامی؛ منظومه‌های کردی؛ جایگاه زن؛ ادبیات کردی

مراجع