بررسی موانع نظریه‌پردازی علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه-های ایران

دانش شناسی

دوره 12، شماره 46، آبان 1398، صفحه 79-93   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

حمیدرضا محمودی^{* 1}؛ محمد حسن زاده²؛ فاطمه زندیان³

¹گروه آموزشی علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

²استاد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

³دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف: هدف از انجام این پژوهش تعیین میزان مانعیت موانع نظریه­پردازی در رشته علم اطلاعات و دانش­شناسی است. در حقیقت در این تحقیق به دنبال آن هستیم که بدانیم هر کدام از موانع نظریه­پردازی چه میزان مانعیت دارد.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات در زمره تحقیقات کتابخانه­ای و توصیفی-پیمایشی قرار می­گیرد. داده­ها به وسیله پرسشنامه محقق­ساخته گردآوری شد. اعضای هیات علمی رشته علم اطلاعات و دانش­شناسی دانشگاه­های ایران، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. در این پژوهش روش نمونه­گیری تلفیقی متوالی بود. پرسشنامه میان 60 نفر از اعضای هیات علمی رشته مزبور توزیع شد. از مجموع 60 پرسشنامه توزیع شده، تعداد 37 پرسشنامه عودت داده شد. داده­های گردآوری­شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. به منظور پاسخگویی به سوالات تحقیق، از آزمون تی تک نمونه استفاده شد. نرم افزار SPSS به منظور تحلیل داده­ها مورد استفاده قرار گرفت.
یافته ها: نتایج آزمون تی تک نمونه نشان داد موانع فردی، آموزشی، فرهنگی و مدیریتی تا حد بسیار زیاد، موانع اقتصادی و اجتماعی تا حد زیاد مانع نظریه­پردازی در علم اطلاعات و دانش­شناسی می­شوند. در میان موانع مزبور، موانع آموزشی با میانگین 18/4 بیشترین و موانع سیاسی با میانگین 66/3 کمترین مانعیت را دارند.
اصالت/ارزش: تاکنون موانع نظریه­پردازی علم اطلاعات و دانش­شناسی با رویکرد کمی مورد تحلیل قرار نگرفته است لذا تحقیق حاضر از نظر موضوع و شیوه تحلیل دارای اصالت است.

کلیدواژه‌ها

موانع نظریه‌پردازی؛ علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛ ایران

مراجع

آقاپور، ا.؛ فرخی، ن.ع.؛ دلاور، ع. (1398). موانع و مشکلات انجام پژوهش در مدارس دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان و مدیران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

پای­بست، ص.؛ بابایی، م.؛ نصری، ق. (1397). چالش های نظریه پردازی در علوم سیاسی و الگوی مطلوب آن در ایران مدرن از نگاه نخبگان سیاسی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، تهران.

پورعزت، ع.ا.؛ رضایی، پ.؛ یزدانی، ح. (1388). بررسی موانع نظریه‌پردازی در قلمرو علوم اجتماعی. مدیریت بازرگانی، 1 (2)، 47-62.

حافظ­نیا، م.ر. (1398). مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها(سمت).

حسن­زاده، م.؛ رسولی، ب.؛ کریمی، ا. (1398). بازدارنده­های فراسازمانی رشد ظرفیت پدیدۀ نظریه‌پردازی در دانشگاه­های ایران: موردکاوی دانشگاه تربیت مدرس. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات (در حال انتشار).

حسنی، م.ح. (1389). درآمدی به روش­شناسی تلفیقی در پژوهش­های میان­رشته­ای علوم اجتماعی. فصلنامه مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی، 4 (2)، 137-153.

دانایی­فرد، ح. (1389). تحلیلی بر موانع تولید دانش در حوزه علوم انسانی. فصلنامه سیاست علم و فناوری،2( 2)،1-17.

دلاور، ع. (۱۳۸۸). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد، چاپ هفتم.

رضادوست، ک.؛ نواح، ع.؛ ادیبزاده، ا. (1396). بررسی عوامل هنجاری و سازمانی مؤثر بر میزان تولید علمی اعضاء هیئت علمی (مورد مطالعه: اعضاء هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 2 ( 20)، 23-42.

زندیان، ف. (1397). موانع نظریه­پردازی در علم اطلاعات و دانش­شناسی[مصاحبه](تیر1397).

سعدی پور، ا. (۱۳۹۳). روشهای تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر دوران، جلد اول.

صیرفی، ا.؛ شریعتمداری، م. (1394). آسیب‌شناسی موانع پژوهش از دیدگاه اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان؛ (پردیس‌ها و مراکز آموزش عالی شهر تهران). پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی،  دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) ، تهران.

فضل الهی، س.ا. (1391). عوامل بازدارنده موثر بر پژوهش های دانشجویی. اسلام و پژوهش­های تربیتی، 4 (1)، 165-184.

قنادی­نژاد، ف.؛ حیدری، غ.ر. (1397). تبیین موانع و راهکارهای نظریه­پردازی در علوم انسانی و اجتماعی(مطالعه موردی: اعضای هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز). رهیافت، (71)، 19-31.

محمدی استانی، م.؛ شعبانی، ا. (1396). نظریه­پردازی در علم اطلاعات و دانش­شناسی با استفاده از روش­شناسی عمومی لینهام. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 28 (1)، 15-28.

محمودی، ح.؛ حسن­زاده، م.؛ زندیان، ف. (1399). مدلسازی موانع نظریه­پردازی علم اطلاعات و دانش­شناسی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه­های ایران. فصنامه مطالعات دانش­شناسی (درحال انتشار).

میرزایی رافع، م. (1390). بررسی موانع نظریه­پردازی در حوزه علوم انسانی از دیدگاه اعضای هیئت علمی رشته­های مختلف علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا همدان. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه بوعلی سینا، همدان.

هرسیج، ح. (1390). موانع نظریه‌پردازی، روش‌شناسی، تولید علم؛ موانع و راهکارها [مصاحبه] (مهر 1390).

یوسف­زاده، م.؛ میرزایی رافع، م.(1392). بررسی موانع معرفت­شناسی نظریه­پردازی در حوزه علوم انسانی از دیدگاه اعضای هیئت علمی. مجله پژوهش علوم انسانی، 14( 33)، 105-115.

Aghapour, A.; Farrokhi, N.A.; Delavar, A. (2019). Barriers and problems of conducting research in primary schools from the perspective of teachers and principals. Master Thesis, Allameh Tabatabai University, Faculty of Psychology and Educational Sciences.

Archambault E.(2010). 30 Years in Science - Secular Movements in knowledge Creation. Torento: Science-Metrix.

Ashrafi H.; Zarmehr F.; Ghazavi Khorasgani Z.; Kazempour Z.; Taebi Imani S. (2015). Barriers to Research Activities from the Perspective of the Student of Isfahan University of Medical Sciences. Acta Inform Med, 23 (3), 155-159.

Bland, C. J.; Center, B. A.; Finstad, D. A. and et. al. (2005). Theoretical, Practical, Predictive Model of Faculty and development Research Productivity. Academic Medicine, 8o (3), 225-237.

Fazlollahi S.(2012). Factors Affecting Student Research. Islam and Educational Research, 4 (1), 165-184.

Hafiznia MR. (2019). Introduction to research methodology in humanities. Tehran: Organization for the Study and Compilation of University Humanities Books (Position).

Hassani M.H. (2010). An Introduction to Integrated Methodology in Interdisciplinary Social Science Research. Quarterly Journal of Interdisciplinary Studies in Humanities, 4 (2), 137-153.

Hassanzadeh, M.; Rasooli, B.; Karimi E. (2019). Extraorganizational Inhibitors of Capacity Growth Theory Theory in Iranian Universities: A Case Study of Tarbiat Modares University. Library and Information Science Studies.

Hegde A., et. al. (2017). Attitudes, experiences, and barriers to research and publishing among dental postgraduate students of Bengaluru City: A cross-sectional study.  J Indian Assoc Public Health Dent [serial online] [cited 2019 Dec 10];15:157-61. Available from: http://www.jiaphd.org/text.asp?2017/15/2/157/207907.

Hersij H. (2011). Barriers to theorizing, methodology, science production; Obstacles and solutions [interview] (October 2011).

Kukko, M. (2013). Knowledge sharing barriers in organic growth: A case study from a software company. The Journal of High Technology Management Research, 24 (1), 18–29.

Mohammadi Ostani M.; Shabani A. (2017). Theorizing in information science and epistemology using Linham's general methodology. Quarterly Journal of National Library and Information Organization Studies, 28 (1), 15-28.

Noorden R. )2011(. 365 days: 2011 in review. Nature.

Olaussen A., et. al. (2017). Barriers to conducting research: A survey of trainees in emergency medicine: Emergency Medicine Research Barriers.  EMA 29 (2).

Payabast, S.; Babaei, M.; Nasri Q. (2017). Challenges of theorizing in political science and its favorable model in modern Iran from the perspective of political elites. Master Thesis, Kharazmi University, Faculty of Law and Political Science.

Poorezt A.A .; Rezaei P.; Yazdani H. (2009). Investigating the barriers to theorizing in the field of social sciences. Business Management, 1 (2), 47-62.

Saadipour A. (2014). Research methods in psychology and educational sciences. Tehran: Doran Publishing, Volume One.

Salaran, M. (2010). Research Productivity and Social Capital in Australian Higher Education. Higher Education Quarterly, 64 (2), 133-148.

Sirofi A.; Shariatmadari M. (2015). Pathology of research barriers from the perspective of faculty members of Farhangian University; (Campuses and higher education centers in Tehran). Master Thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Valiasr University Complex, Faculty of Psychology and Educational Sciences.

Sulo, T.; Kendagor, R.; Kosgei, D. and et. al. (2012). Factors Affecting Research Productivity in Public Universities of Kenya: The Case of Moi University, Eldoret. Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences (JETEMS), 3(5) 475-484.

Udo-Akang, D. (2012). Theoretical constructs, concepts, and applications. American International Journal of Contemporary Research, 2 (9), 89-97.

Zandian F. (2018). Barriers to Theorizing in Information Science [Interview] (July 2015).