ارزیابی توان بوم شناختی استان گیلان جهت فعالیت های بومگردی

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 20، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 51، تیر 1399، صفحه 663-676   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی حسام^{* 1}؛ امیررضا شابهرامی²

¹استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریز شهری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

²دانش اموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

یکی از مهمترین مراحل در برنامه ریزی فعالیتهای بومگردی، ارزیابی توان نواحی مختلف برای ایجاد و توسعه این فعالیتها می باشد. در این راستا و با توجه به اینکه استان گیلان یکی از مهمترین مقصدهای اصلی گردشگری در کشور می باشد، در این تحقیق ارزیابی توان بوم شناختی استان گیلان جهت فعالیت های بوم گردی پرداخته شده است. برای انجام این تحقیق ابتدا معیارهای اساسی برای فعالیتهای بومگردی از طریق مطالعه ادبیات تحقیق انتخاب شده و لایه های آن تهیه گردید. همچنین با توجه به نظرات 23 نفر از کارشناسان و متخصصان حوزه مربوطه، وزن هریک از معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی مشخص گردید. در نهایت نقشه لایه های مکانی در نرم افزار Arc Gis پس از اعمال ضریب اهمیت، روی هم گذاری و تلفیق شده و مناطق مستعد فعالیتهای بومگردی شناسایی شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که از کل مساحت استان گیلان 4907 کیلومتر مربع در طبقه بسیار مناسب، 7593 کیلومتر مربع در طبقه مناسب، 779 کیلومتر مربع در طبقه متوسط و 785 کیلومتر مربع در طبقه نامناسب جای می گیرند.

کلیدواژه‌ها

ارزیابی توان؛ بوم شناختی؛ بومگردی؛ استان گیلان

مراجع

احد نژاد، محسن، اصغر تیموری و دوستی یکتا، اکرم. (1399). امکان‌سنجی توسعه حمل و نقل محور (TOD) در نواحی شهر زنجان. مجله برنامه­ریزی شهری، انتشار آنلاین بهمن.

احدی، محمدرضا و شاه­حسینی، لیلا. (1400). اصول توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی در مناطق شهری (مطالعه موردی: منطقه 3 شهر قزوین). پژوهش­های جغرافیای انسانی، 53(2)، 672-653.

ایزدی، حسن و عباسپور، زهرا. (1399). شناسایی معیارهای موثر بر پیاده سازی پروژه­های توسعه حمل و نقل محور در ایران. مجله مطالعات مدیریت ترافیک، 56(1)، 144-115.  

بهزادفر، مصطفی. (1390). راهنمای برنامه‌سازی حوزه‌های شهری درچارچوب توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی. فصلنامه علمی-پژوهشی باغ نظر، مرکزپژوهشی هنرمعماری وشهرسازی نظر، 8(18)، 50- 39.

جعفری حقیقت­پور، پگاه و توانا، علیرضا. (1399). توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی (TOD)جهت تسهیل و توزیع بهینه خدمات شهری بامحوریت عابرین پیاده، هفتمین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم معماری و شهرسازی ایران، تهران.

خاکساری، علی و طهماسبی­تهرانی، شهرام. (1390). توسعه حمل و نقل همگانی محور. یازدهمین کنفرانس بین­المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک، تهران.

رفیعیان، مجتبی؛ عسگری تفرشی، حدیثه و صدیقی، اسفندیار. (1389). کاربرد رویکرد توسعة حمل و نقل محور (TOD) در برنامه ریزی کاربری زمین­های شهری نمونة مطالعه: ایستگاه مترو صادقیه. فصلنامه مدرس علوم انسانی-برنامه­ریزی و آمایش فضا، 14(3)، 295-312.

عبدی، محمدحامد و بهاری، مهدی. (1393). نقش رویکرد توسعه حمل و نقل محور (TOD) در کاهش آلودگی­های ناشی از ترافیک شهری. ششمین کنفرانس ملی برنامه­ریزی و مدیریت شهری با تاکید بر مولفه­های شهر اسلامی، مشهد.

عبدی، محمدحامد و علیزاده، هوشمند. (1392). تبیین عوامل مؤثر بر الگوی سفر شهروندان با استفاده از رویکرد توسعه حمل و نقل محور (مطالعه موردی مرکز شهر سنندج). فصلنامه مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای. 5(9)، 128-125.

فلاح منشادی، الهام؛ روحی، امیر و فلاح منشادی، افروز. (1394). تحلیل و بررسی اقدامات لازم برای اجرایی شدن حمل و نقل یکپارچه شهری در کلانشهرها؛ نمونه موردی: شهر تهران. مجله علمی - پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری، 6(20)، 98-83.

فیضی، بهرام و فیضی، پرویز. (1393). بررسی نقش حمل ونقل تهران در توسعه پایدار. اولین کنفرانس ملی شهرسازی، مدیریت شهری و توسعه پایدار،تهران.

متقی، افشین؛ امرایی، مهتاب؛ قربانی­سپهر، آرش و قربانی­سپهر، پریسا. (1400). نقش سیستم­های اطالعات جغرافیایی در توسعه امنیت پایدار شهر تبریز. دوفصلنامه توسعه پایدار محیط جغرافیایی، 3(5)، 86-67.

مطیعیان، حمید؛ سعدی­مسگری،  محمد و اصلان، محمد. (1398). ارائه شاخص توسعه حمل و نقل محور در مناطق شهری از طریق آنالیزهای مکانی و سیستم استنتاج فازی. مهندسی فناوری اطلاعات مکانی، 7(1)، 54- 37.

منتظرالحجه، مهدی و محمدی فرد، محمد. (1396). طراحی شهری پایدار با تاکید بر توسعه حمل و نقل محور (TOD) مورد مطالعه وطراحی: شهر اسلامشهر). سومین کنفرانس سالانه پژوهش های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، شیراز.

نوروزیان، پگاه، ایزدبخش، حمیدرضا و غنبرطهرانی، نسیم. (1398). پیش بینی تقاضای حمل و نقل پایدار شهری در راستای مدیریت و ارتقای ایمنی شبکه معابر با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم­ها. مجله شهر امین، 2(8)، 15-1.

هدایت، هما و رفیعیان، مجتبی. (1393). سنجش میزان اثربخشی تغییرات حاصل از اقدامات مدیریت شهری در ارتقا کیفیت فضاهای پیرامون ایستگاه های مترو شهری (ایستگاه مترو صادقیه). مطالعات مدیریت شهری، 6(2)، 14 -1.

هدایتی، جواد. (1381). توسعه با محوریت حمل و نقل عمومی. مجموعه مقالات همایش تهران با مترو، شرکت مترو، تهران.

هدایتی، حسن، مرتضی غلامزاده خادر و فهمیده، مهدی. (1393). بررسی توسعه حمل و نقل محور (TOD) و کاربری اراضی با تأکید بر توسعه پایدار، اولین کنفرانس ملی مهندسی عمران و توسعه پایدار ایران، تهران.

Bres, A. (2014). Train stations in areas of low density and scattered urbanisation: towards a specific form of rail oriented development. The Town Planning Review, 85(2), 261-272.

Calthrope, P. (1993). The Next American Metropolis (Ecology, Community and American Dream). Princeton, N.J: Princeton Architectural Press. 3rd edition, USA.

Cervero, R., Murphy, S., Ferrell, C., Goguts, N., & Tsai, Y. (2004). Transit-oriented development in the United States: Experiences. challenges, and prospects (Report No 102). Transit Cooperative Research Program, Washington..

Dittmar, H., & Poticha, Sh. (2004). Defining Transit-Oriented Development: The New Regional Building Block. The New Transit Town; Best Practices In Transit-Oriented Development, Washington, Covelo & London: Island Press.

Huang, R., Grigolon, A., Madureira, M., & Brussel, M. (2018). Measuring transit-oriented development (TOD) network complementarity based on TOD node typology. Journal of Transport and Land Use, 11(1), 304-324.

Institute for Transportation & Development policy. (2017). TOD Standard v1.0, newYork USA, PP 1-33.

Litman, T. (2017). Evaluating Public Transit Criticism: Systematic Analysis of Political Attacks on High Quality Transit, and How Transportation Professionals Can Effectively Respond. Victoria Transport Policy Institute, Report, PP. 1-95.

Loo, B., & Verle, F. (2016). Transit-oriented development in future cities: towards a two-level sustainable mobility strategy. International Journal of Urban Sciences, 21(1), 54-67.

Song, Y., Jong,M., & Stead, D. (2021). Bypassing institutional barriers: New types of transit-oriented development in China. Cities, 113(2), 45-62.

Yang, K., & Pojani, D. (2017). A decade of transit oriented development policies in Brisbane. Australia: development and land-use impacts. Urban Policy and research, 35(3(, 347-362.