بررسی مقایسه ای تاثیر ریزگردهای شهری بر سلول های خونی موش های نر صحرائی در شهرهای مختلف استان خوزستان

فصلنامه زیست شناسی جانوری

دوره 13، شماره 1، آذر 1399، صفحه 41-54   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

نویسندگان

نجمه سلیمانی¹؛ محمدرضا دایر²؛ حسن فریدنوری^{* 1}

¹گروه سلولی و ملکولی، دانشکده زیست شناسی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران، کد پستی 3671641167

²گروه بیوشیمی، دانشکده زیست شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران، کدپستی 6135713496

چکیده

ذرات موجود در ریزگردها رتبه نخست مواد سرطان زا را به خود اختصاص داده­اند که مطالعه آنها را ضروری می سازد. نتایج نشان داده است که ذرات با قطر آیرودینامیکی 2.5 و 10 میکرومتر نسبت به سایر ذرات نفوذپذیری بیشتری داشته و از فیلترهای تنفسی عبور کرده و عامل اصلی آسیب زایی هستند. در این مطالعه، تاثیر ریزگردها در شهرهای مختلف استان خوزستان بر سلول­های خونی در موش­های صحرائی نر مقایسه شد. تعداد 30 سر موش صحرائی بالغ نر در قالب شش گروه برابر، شامل گروه­های کنترل، اهواز، رامهرمز، اندیمشک، آبادان و سوسنگرد تقسیم شدند و به مدت دو ماه تحت تیمار قرار گرفتند. نتایج آنالیز سلول­های خونی، نشان از افزایش تعداد گلبول­های سفید به خصوص لنفوسیت­ها در گروه اهواز داشت، در حالی که حجم پلاکت­ها با کاهش معنی دار مواجه شد. در اکثر گروه­ها کاهش معنی داری در RDW مشاهده شد و مقدار هماتوکریت در دو گروه رامهرمز و سوسنگرد در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری را نشان داد. بنابراین ریزگردها به دلیل ترکیب متفاوتی که از نظر فلزات سنگین دارند، تاثیرات متفاوتی بر پارامترهای خونی دارند که این آثار بسته به مقدار و مدت مواجهه با آن متغیر می­باشد.

کلیدواژه‌ها

ریزگردها؛ ایران؛ خوزستان؛ سلول‌های خونی

مراجع

1. Barman T., Kalahasthi R., Rajmohan H., 2014. Effects of lead exposure on the status of platelet indices in workers involved in a lead-acid battery manufacturing plant. Journal of Exposure Science and Environmental Epidemiology, 24: 629-633.
2. Broomandi P., Dabir B., Bonakdarpour B., Rashidi Y., 2017. Identification of dust storm origin in South–West of Iran. Journal of Environmental Health Science and Engineering, 15: 1-14.
3. Du Y., Xu X., Chu M., Guo Y., Wang J., 2016. Air particulate matter and cardiovascular disease: the epidemiological, biomedical and clinical evidence. Journal of Thoracic Disease, 8: 8-19.
4. Faghihzadeh F., Adibi P., Rafiei R., Hekmatdoost A., 2014. Resveratrol supplementation improves inflammatory biomarkers in patients with nonalcoholic fatty liver disease. Nutrition Research, 34: 837-843.
5. Fiati Kenston S.S., Su H., Li Z., Kong L., Wang Y., Song X., 2018. The systemic toxicity of heavy metal mixtures in rats. Toxicology Research, 7: 396-407.
6. Gaber H.S., El-Kasheif M.A., Ibrahim S.A., Authman M., 2013. Effect of water pollution in El-Rahawy drainage canal on hematology and organs of freshwater fish. World Applied Science Journal, 21: 329-341.
7. Geravandi S., Goudarzi G., Mohammadi M.J., Taghavirad S.S., Salmanzadeh S., 2015. Sulfur and Nitrogen Dioxide Exposure and the Incidence of Health Endpoints in Ahvaz, Iran. Health Scope, 4: 1-6.
8. Golalipour M.J., Roshandel D., Roshandel G., Ghafari S., Kalavi M., Kalavi K., 2007. Effect of lead intoxication and D-penicillamine treatment on hematological indices in rats. International Journal of Morphology, 25: 717-722.
9. Han X., Lu X., Wu Y., 2017. Health risks and contamination levels of heavy metals in dusts from parks and squares of an industrial city in semi-arid area of china. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14: 1-12.
10. Kim J.W., Park S., Lim C.W., Lee K., Kim B., 2014. The role of air pollutants in initiating liver disease. Toxicological Research, 30: 65-70.
11. Li N., Xia T., Nel A.E., 2008. The role of oxidative stress in ambient particulate matter-induced lung diseases and its implications in the toxicity of engineered nanoparticles. Free Radical Biology and Medicine, 44: 1689-1699.
12. Manisalidis I., Stavropoulou E., Stavropoulos A., Bezirtzoglou E., 2020. Environmental and health impacts of air pollution: A review. Frontiers in public health, 8: 1-13.
13. Nikinmaa M., Huestis W.H., 1984. Adrenergic swelling of nucleated erythrocytes: cellular mechanisms in a bird, domestic goose, and two teleosts, striped bass and rainbow trout. Journal of Experimental Biology, 113: 215-224.
14. Okediran B., Biobaku K., Olaifa F., Atata A., 2017. Haematological and antioxidant enzyme response to Lead toxicity in male Wistar rats. Ceylon Journal of Science, 46: 31-37.
15. Poursafa P., Kelishadi R., Amini A., Amini A., Amin M.M., Lahijanzadeh M., 2011. Association of air pollution and hematologic parameters in children and adolescents. Journal de Pediatria, 87: 350-356.
16. Ray R.R., 2016. editor Haemotoxic effect of lead: A review. Proceedings of the Zoological Society, 161-172.
17. Seaton A., Soutar A., Crawford V., Elton R, McNerlan S, Cherrie J, et al.,1999. Particulate air pollution and the blood. Thorax, 54: 1027-1032.
18. Shah S.L., Altindağ A., 2005. Alterations in the immunological parameters of Tench (Tinca tinca L. 1758) after acute and chronic exposure to lethal and sublethal treatments with mercury, cadmium and lead. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29: 1163-1165.
19. Singh S., Kaur S., Singh D., 2017. Food toxicology-past, present, and the future (the Indian perspective).  Food Safety in the 21st Century: Elsevier, pp: 91-110.
20. Soleimani Z., Parhizgari N., Rad H.D., Akhoond M.R., Kermani M., Marzouni M.B., 2015. Normal and dusty days’ comparison of culturable indoor airborne bacteria in Ahvaz, Iran. Aerobiologia, 31: 127-141.
21. Wang Y., Tang Y., Li Z., Hua Q., Wang L., Song X., 2020. Joint toxicity of a multi-heavy metal mixture and chemoprevention in sprague dawley rats. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17: 1-15.
22. Zahir F., Rizwi S.J., Haq S.K., Khan R.H., .2005. Low dose mercury toxicity and human health. Environmental Toxicology and Pharmacology, 20: 351-360.