مسئولیت بین المللی در قبال حملات سایبری

فقه و تاریخ تمدّن

مقاله 1، دوره 5، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 1-5   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حمیدرضا اقاباباییان دامغانی^{* 1}؛ ابومحمد عسگرخانی²؛ سید باقر میرعباسی³

¹دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی دانشگاه آزاد واحد بین الملل قشم

²دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

³استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

جنگ سایبری یابه اصطلاح دیگر نبرد مجازی به نوعی ازجنگ اطلاق می شود که درآن مستقیما ملت ها باهم درجنگ نیستند بلکه رایانه وشبکه های اینترنت یک کشور درمقابل یک یاچند کشور قرار می گیرند ودرواقع این نبرد درفضای مجازی صورت می گیرد.فضایی که شایدامروزه به جرات بتوان گفت درآن اتفاقات و حوادث زودتر ازواقعیت پیش می رود.این نوع جنگ خود شیوه نوینی درمبارزات به شمار می رود و خود مظهر نوعی دگرگونی وانقلاب درشیوه جنگ بین دولتهاست که شامل جنگ روانی ، جنگ هکرها ،جنگ اقتصادی ، جنگ و... می شود. مبارزه باحملات وجنگ سایبری درواقع نشان دهنده اقتدارکشورهاست که به چه میزانی دراین عرصه قدرت دارند واین خودنوعی مسولیت بین المللی را به وجود می آورد. نباید از یاد برد که امکان جمع آوری اطلاعات و ترتیب دادن حملات اینترنتی در فضای سایبر، توانایی وارد آوردن خسارتهای بزرگ را برای کشورهای کوچک، گروه‌های تروریستی و حتی افراد معمولی فراهم میآورد.درواقع استفاده ازحملات سایبری بیشترتوسط جوامع توسعه یافته علیه جوامع جهان سومی یا کمتر توسعه یافته صورت می گیرد که این مساله خود به شکلی تبعیض و تهدید جوامع جهان اولی و توسعه یافته را علیه جوامع ضعیف وجهان سوم رانشان می دهد.درعصر حاضرشاید دولتهادیگر کمترازابزار نظامی برای نشان دادن قدرت خود استفاده کنند.چون راههای دیگری نیز برای اعمال قدرت وجوددادرد ازجمله حملات سایبری که به طور تفصیلی به آن اشاره کردیم که درحقیقت امر حملات سایبری خود به گونه ای فشار بین المللی محسوب می شود ..اما ذکراین مطلب نیز ضروری به نظر می رسد که با تمام این تفاسیر دولتها در حملات سایبری تا جایی که ممکن است سعی می کنند انتساب خود را به این موارد نفی کنند تا منافعشان به خطر نیفتد . مسئولیت بین‌المللی دولت در قبال حمله سایبری در درجه اول منوط به توصیف آن به عنوان عمل متخلفانه بین‌المللی و در درجه بعد انتساب آن به یک دولت مشخص است. در تبیین وضعیت دولت‌های زیان دیده از حملات سایبری نیز باید گفت که چنانچه این حملات در تناقض با تعهدات جمعی دولت‌ها یا به عبارت در دیگر در تعارض با منافع جامعه جهانی باشد، سایر دولت‌ها غیر از دولت قربانی نیز محق به طرح دعوای مسئولیت دولت پشتیبان حمله می-شوند.

کلیدواژه‌ها

فضای سایبری؛ مسئولیت بین المللی؛ شیوه نوین؛ مبارزات