بررسی نقش عنصرروی و کود نیتروژن بربرخی شاخص‌های کمی و کیفی گندم درشرایط کم آبیاری انتهای فصل رشد

پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 34، آبان 1397، صفحه 179-192   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

جواد حسن پور^{* 1}؛ منصوره خلعتبری²؛ لاله دهقان³

¹مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران

²پژوهشگر کشاورزی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا، ورامین – تهران، ایران

³کارشناس ارشد و محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران

چکیده

 به­منظوربررسیاثراتعدم آبیاریدرمراحلانتهاییرشدوبرگپاشیعنصرریز مغذیرویبرگندم،آزمایشی به­صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرحآماری بلوک­های کامل تصادفیدر سه تکرار درسالزراعی94-1393 درمزرعهتحقیقاتی مرکز تحقیقاتکشاورزی استان تهراناجراگردید. عامل اصلی تیمار آبیاریدر سه سطح شاملآبیاری معمول، آبیاری تا ابتدای مرحله پر شدن دانه و آبیاری تا ابتدای مرحله گلدهی و دو عامل کود نیتروژن(منبع اوره و سولفات آمونیوم) و عنصر روی (برگ­پاشی با آب خالص و برگ­پاشی عنصر روی)به­صورت فاکتوریل در کرت­های فرعی قرار گرفتند.نتایجاینآزمایشنشاندادکهقطعآبیاریدر هر دو مرحله گلدهی و پر شدن دانه سبب کاهش معنی­دار عملکردزیستی وعملکرددانهگردید. اما میزان کاهش برای تیمار قطع آبیاری در زمان گلدهی بیشتر بود. بیش­ترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری معمول و به­میزان 6667 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. قطع آبیاری در آغاز گلدهی و نیز آغاز پر شدن دانه به­ترتیب موجب کاهش عملکرد معادل 30 و 6/18 درصد گردید.کاهش میانگین وزن هزار دانه در اثر بروز تنش در زمان گلدهی و پر شدن دانه به­ترتیب معادل 5/35 و 7/29 درصد بود. بروز تنشباعثافزایشدرصد پروتئین و نیز درصد گلوتن مرطوب دانه گردید در حالی که میزان عنصر روی در دانه کاهش معنی­داری، نشان داد.بین تامین کود نیتروژن از دو منبع اوره و سولفات آمونیوم به جز برای ارتفاع بوته و طول پدانکل اختلاف معنی­داری مشاهده نشد.برگپاشیعنصررویموجب کاهش خسارت ناشی از تنش بر عملکرد دانه و نیز افزایش میزان روی دانه از 36 به 2/38 پی­پی­ام گردید. 

کلیدواژه‌ها

گندم؛ عملکرد؛ پروتئین؛ ریزمغذی روی؛ گلوتن

مراجع