شناسائی و ارزیابی مناطق مستعد ژئوتوریسم با رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: محدوده قله دماوند درحوضه آبخیزهراز)

سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 آذر 1399  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

کوردوان هدایتی پور¹؛ قربان وهاب زاده ²؛ سید رمضان موسوی³

¹دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

²دانشیار گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ، مازندران ، ایران

³استادیار، گروه آبخیزداری ، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ، مازندران ، ایران

چکیده

یکی از دلایل اصلی عدم یکپارچگی در شناخت و تعیین مناطق دارای پتانسیل‌های ژئوتوریسم، نبود معیار و شاخص‌های علمی جامع و مدون است. از آنجا که ژئوتوریسم، به عنوان یکی از زیرشاخه‌های گردشگری، روشی برای تبیین مفاهیم مختلف زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی است، از آن به عنوان یک صنعت در جهت ساخت و توسعه زمین شناسی اقتصادی می‌توان بهره برد. در این مطالعه با استفاده از ابزار سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) همچنین روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن دهی معیارهای مؤثر مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم در شعاع 20 کیلومتری قله دماوند انجام گرفت. در نهایت با روی هم اندازی 10 لایه (زمین شناسی، فاصله از منابع آبی، فاصله از شهر، فاصله از آبادی، فاصله ازجاده، ارتفاع منطقه، شیب و جهت شیب، بارندگی و دما) مناطق با قابلیت توسعه ژئوتوریسم شناسایی گردید. همچنین نقشه حاصل روی هم اندازی دو نقشه موانع و معیارهای مؤثر در توسعه، محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد مناطق در5 طبقه بسیار نامناسب(34/1 درصد) نامناسب(11/19 درصد) متوسط(44/56 درصد) مناسب(94/20 درصد) و بسیار مناسب(16/2 درصد) طبقه بندی گردید. در مرحله بعد پس از بازدید میدانی40 گزینه شناسایی گردید و‌ از نظر اهمیت پتانسیل توسعه در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی تعداد40 گزینه نشان می دهد که به ترتیب 25، 40 و 35 درصدگزینه ها دارای پتانسیل بسیار مناسب، مناسب و متوسط می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

پتانسیل ژئوتوریسم؛ ژئومورفولوژیکی؛ سلسله مراتبی؛ حوضه آبخیز هراز

مراجع