ارائه مدل نگرش کارآفرینانه بر اساس سرمایه فکری و اجتماعی با میانجی تعهد سازمانی

روانشناسی اجتماعی

دوره 8، شماره 56، آذر 1399، صفحه 99-110   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

آزاده مولایی¹؛ رقیه وحدت بوراشان^{* 2}؛ محمد حسنی³

¹دانشجوی دکتری مدیریت آموزش، گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

²استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

³استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل نگرش کارآفرینانه بر اساس سرمایه فکری و اجتماعی با میانجی تعهد سازمانی انجام شد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش کارکنان دانشگاه‌های جامع علمی کاربردی استان آذربایجان غربی در سال تحصیلی 98-1397 به تعداد 600 نفر بودند. با توجه به حجم جامعه و بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 234 نفر با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای بر اساس شهرستان محل خدمت به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های نگرش کارآفرینانه (رابینز و کالتر، 1989)، سرمایه فکری (بونتیس، 1996)، سرمایه اجتماعی (پاژاک، 2006) و تعهد سازمانی (آلن و مایر، 1990) استفاده شد. داده‌ها با روش معادلات ساختاری در سطح معناداری کوچک‌تر از 05/0 تحلیل گردید. یافته‌ها نشان داد که سرمایه فکری بر تعهد سازمانی و نگرش کارآفرینانه، سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی و نگرش کارآفرینانه و تعهد سازمانی بر نگرش کارآفرینانه تاثیر مستقیم و معنادار داشتند. همچنین، سرمایه فکری و اجتماعی با میانجی تعهد سازمانی بر نگرش کارآفرینانه تاثیر غیرمستقیم و معنادار داشتند (05/0p <). تعهد سازمانی میانجی مناسبی بین سرمایه فکری و اجتماعی با نگرش کارآفرینانه بود. بر اساس نتایج، برنامه‌ریزی برای بهبود سرمایه فکری و اجتماعی و تعهد سازمانی جهت بهبود نگرش کارآفرینانه ضروری است.

کلیدواژه‌ها

نگرش کارآفرینانه# سرمایه فکری# سرمایه اجتماعی#تعهد سازمانی

مراجع

اردلان، محمدرضا؛ قنبری، سیروس؛ بهشتی‌راد، رقیه و نویدی، پرویز. (1394). تاثیر سرمایه اجتماعی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی بر تعهد سازمانی (مطالعه موردی کارکنان دانشگاه رازی کرمانشاه). فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 5(10)، 132-109. ##

بصیرت، مهدی؛ اکبری، مرتضی؛ ایمانی، صاحب و دهقان نجم‌آبادی، عامر. (1395). تاثیر فرهنگ سازمانی بر تعهد سازمانی: نقش میانجی گرایش کارآفرینانه در شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب. مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، 14(3)، 647-625. ##

بیگی‌نیا، عبدالرضا؛ صفری، سعید و محمدی، محمد. (1389). بررسی تاثیر نوع نیاز بر تمایل کارکنان به کارآفرینی سازمانی (مطالعه موردی: ستاد مرکزی شرکت ملی نفت ایران). مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 4(13)، 36-7. ##

خلیل‌نژاد، شهرام؛ یوسفی طبس، حلیمه؛ گل‌محمدی، عماد و محمدی، نشاط. (1398). تاثیر سرمایه فکری بر گرایش‌های کارآفرینانه و نوآورانه: با تاکید بر نقش میانجی قابلیت‌های پویا. فصلنامه سیاست‌نامه علم و فناوری، 9(3)، 14-5. ##

توکلی، محمدمهدی؛ نصراصفهانی، علی؛ شیرویه‌زاد، هادی و جعفری، سعید. (1394). بررسی تاثیر مدیریت سرمایه انسانی بر تعهد سازمانی- مورد مطالعه: شرکت مهندسی بین‌المللی فولادتکنیک. مجله جامعه‌شناسی کاربردی، 26(2)، 196-181. ##

رحیمی، حمید؛ مدنی، سیداحمد و افتخار، هماسادات. (1396). تحلیل رابطه بین هوش اجتماعی با سرمایه اجتماعی و سازگاری اجتماعی دانشجویان دانشگاه کاشان. مجله روان‌شناسی اجتماعی، 12(44)، 72-59. ##

رستگار، عباسعلی؛ اکبرزاده صفوئی، مرتضی و حسن‌پور امیری، مطهره. (1397). تبیین تاثیر سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی بر قصد کارآفرینانه با در نظر گرفتن نقش تعدیل‌گری سبک شناختی (مورد مطالعه: دانشگاه تهران). مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 10(2)، 57-41. ##

رضایی، غلامرضا و رضایی، لیلا. (1392). بررسی اثرات تعهد سازمانی بر کارایی سرمایه فکری. فصلنامه روانشناسی صنعتی/ سازمانی، 4(15)، 17-9. ##

سجادی، سیدنصرالله؛ عبودی، عبدالرضا؛ زارع، فاطمه و علیدوست قهفرخی، ابراهیم. (1397). نقش ابعاد سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی اداره کل ورزش و جوانان استان فارس. پژوهش‌نامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 14(28)، 58-45. ##

طغرایی، محمدتقی؛ شریفی، سعید و دارابیان، سنیه. (1395). بررسی رابطه تعهد سازمانی با گرایش کارآفرینانه در سازمان‌های فرهنگی- هنری استان اصفهان. مجله پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، 6(1)، 187-163. ##

عبدالهی، معصومه؛ پیرزاد، علی‌اکبر؛ روانبخش، محمدعلی؛ شیرکوند، ناصر و عاشوری، جمال. (1395). رابطه سبک‌های مدیریتی و سرمایه اجتماعی با سازگاری اجتماعی مدیران. مجله روان‌شناسی اجتماعی، 10(39)، 12-1. ##

عسگری، پرویز و پورتراب، حدیث. (1387). رابطه کیفیت زندگی کاری، دلبستگی شغلی و سلامت سازمانی با تعهد سازمانی کارمندان بانک ملی اهواز. مجله یافته‌های نو در روان‌شناسی (روان‌شناسی اجتماعی)، 2(8)، 18-7. ##

مهدوی‌خو، مهدی؛ محمود ترابی، مریم و ختن‌لو، محسن. (1394). بررسی تاثیر اجزای سرمایه فکری بر ابعاد عملکرد مالی. مجله مدیریت، اقتصاد و حسابداری، 1(2)، 92-83. ##

نادری، نادر و رستمی، سحر. (1395). تاثیر سرمایه فکری بر کارآفرینی سازمانی (مطالعه موردی: سازمان جهاد کشاورزی شهرستان کرمانشاه). فصلنامه پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 9(3)، 64-55. ##

یادگار، نسیم؛ معماریانی، محمدمهدی و صدق‌آمیز، عبدالرضا. (1393). قصد کارآفرینانه اجتماعی: اثر متقابل نگرش کارآفرینانه اجتماعی، امنیت مالی و سرمایه اجتماعی. توسعه کارآفرینی، 7(1)، 152-133. ##

                                                                                     

Akuzum, C., & Tan, C. (2014). Social capital and job satisfaction as the predictor of the organizational commitment. International Journal of Social, Science & Education, 4(3), 729-742. ##

Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 63(1), 1-18. ##

Atshan, S., Bixler, R. P., Rai, V., & Springer, D. W. (2020). Pathways to urban sustainability through individual behaviors: The role of social capital. Environmental Science & Policy, 112, 330-339. ##

Beynon, M. J., Jones, P., & Pickemell, D. (2020). Country-level entrepreneurial attitudes and activity through the years: A panel data analysis using fsQCA. Journal of Business Research, 115, 443-455. ##

Bontis, N. (1996). There is a price on your head: managing intellectual capital strategically. Business Quarterly, 60(4), 40-47. ##

Chen, M. Y., Wang, Y. S., & Sun, V. (2012). Intellectual capital and organizational commitment: Evidence from cultural creative industries in Taiwan. Personnel Review, 41(3), 321-339. ##

Do, B., & Dadvari, A. (2017). The influence of the dark triad on the relationship between entrepreneurial attitude orientation and entrepreneurial intention: A study among students in Taiwan University. Asia Pacific Management Review, 22(4), 185-191. ##

Draghici, A., Albulescu, C. T., & Tamasila, M. (2014). Entrepreneurial attitude as knowledge asset: Its impact on the entrepreneurial activity in Europe. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 109, 205-209. ##

Einolander, J. (2015). Evaluating organizational commitment in support of organizational leadership. Procedia Manufacturing, 3, 668-673. ##

Gloss, A., Pollack, J. M., & Ward, M. K. (2017). A risky shift? An exploration of the measurement equivalence of entrepreneurial attitudes and entrepreneurial orientation across socioeconomic gradients. Journal of Business Venturing Insights, 7, 32-37. ##

Li, Y., & Liu, C. S. (2018). The role of problem identification and intellectual capital in the management of hotels’ competitive advantage-an integrated framework. International Journal of Hospitality Management, 75, 160-170. ##

Lu, N., & Peng, C. (2019). Community-based structural social capital and depressive symptoms of older urban Chinese adults: The mediating role of cognitive social capital. Archives of Gerontology and Geriatrics, 82, 74-80. ##

Mahfud, T., Triyono, M. B., Sudira, P., & Mulyani, Y. (2020). The influence of social capital and entrepreneurial attitude orientation on entrepreneurial intentions: the mediating role of psychological capital. European Research on Management and Business Economics, 26(1), 33-39. ##

Nielsen, C., Roslender, R., & Schaper, S. (2016). Continuities in the use of the intellectual capital statement approach: Elements of an institutional theory analysis. Accounting Forum, 40(1), 16-28. ##

Pajak, K. (2006). A tool for measuring bridging social capital. Proceedings of the research network for the sociology of culture conference. Ghent Belgium Het, 3, 15-17. ##

Robbins, S. P., & Coulter, M. (1989). Management. USA: Prince Hall. ##

Sanchez, E., Fernandez-Serrano, J., & Romero, I. (2018). Personal values and entrepreneurial attitude as intellectual capital: Impact on innovation in small enterprises. Amfiteatru Economic, 20(49), 771-787. ##

Sardo, F., Serrasqueiro, Z., & Alves, H. (2018). On the relationship between intellectual capital and financial performance: A panel data analysis on SME hotels. International Journal of Hospitality Management, 75, 67-74. ##

Singh, Kh. D., & Onahring, B. D. (2019). Entrepreneurial intention, job satisfaction and organisation commitment - construct of a research model through literature review. Journal of Global Entrepreneurship Research, 9(16), 1-18. ##

Wang, J., Keil, M., Oh, L., & Shen, Y. (2017). Impacts of organizational commitment, interpersonal closeness, and Confucian ethics on willingness to report bad news in software projects. Journal of Systems and Software, 125, 220-233. ##

Weiss, J., Anisimova, T., & Shirokova, G. (2019). The translation of entrepreneurial intention into start-up behaviour: The moderating role of regional social capital. Journal of Entrepreneurship, 37(5), 473-501. ##

Wu, C., & Chen, T. (2018). Collective psychological capital: Linking shared leadership, organizational commitment, and creativity. International Journal of Hospitality Management, 74, 75-84. ##

Yong, J. Y., Yusliza, M. Y., Ramayah, T., & Fawehinmi, O. (2019). Nexus between green intellectual capital and green human resource management. Journal of Cleaner Production, 215, 364-374. ##