دراسة البنیة فی شعر التوقیعات لعزالدین المناصرة

فصلیة دراسات الادب المعاصر

دوره 12، شماره 48، فروردین 2021، صفحه 57-79   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

عزیزه رحیمی؛ صادق ابراهیمی کاوری؛ رحیمه چولانیان

قسم اللغة العربیة وآدابها، فرع آبادان، جامعة آزاد الاسلامیة، آبادان، ایران

چکیده

یعد النقد البنیوی فی النقد الحدیث، أحد منهاج النقد الکثیرة الاستخدام حیث یقوم الناقد من خلاله بدراسة وتحلیل العناصر الأساسیة للنص. توجد صلة قویة وأهمیة فائقة بین دراسة وتحلیل بنیة النص والإتجاهات المعاصرة للشعر. علی هذا الأساس اتخذ المنهج الوصفی- التحلیلی فی دراسة أشعار عزالدین المناصرة القصیرة جداً(التوقیعات) شکلاً ولغةً. ففی هذه المحاولة الغایة أن نصل إلی الکشف عن القانون الذی ینتج نسق البنیة ویتحکم فی صمیم العلاقات الباطنیة بین عناصرها وهذا یتم حین یستطیع الباحث إنشاءالنموذج أو النماذج البنیویة التی یعمد علی طریقها إلی تبسیط الواقع وإحداث التغیرات التی تسمح لنا بإدراک البنیة للنص. تؤکد هذه الدراسة علی أن بنیة التوقیعات فی شعر المناصرة تفتح المجال لطرح السؤال أمام القارئ وتمنحه لذة الکشف من خلال أهم میزة فی شعر توقیعات المناصرة. و أهم نتیجة لهذه الدراسة هی أن هذا الانحراف عن المألوف اللغوی و القواعد العامة هو الرکن الأساس فی شعر توقیعات عزالدین المناصرة.

کلیدواژه‌ها

التوقیعة؛ التحلیل البنیویة؛ النص؛ عزالدین المناصرة

مراجع

بن أوذینة، إیمان. 2013م، التوقیعات عزالدین المناصرة، إبیجرامات شعریة مختارة، الأردن: الصایل للنشر والتوزیع.

بیاجة، جان. 1972م، البنیویة، ترجمة: عارف منیمنة، بیروت: منشورات عویدات.

تایشمن،‌ جنی و گراهام وایت، 1379ش، فلسفه اروپایی در عصر نو، مترجم: ‌محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: نشر مرکز.

داد، سیما. ۱۳۸۳ش، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید.

دوسوسور، فردینان. ۱۳۸۲ش، دوره زبان شناسی عمومی، ترجمه کوروش صفوی از انگلیسی، تهران: هرمس.

زرقانی، سید مهدی. 1384ش، چشم انداز شعر معاصر ایران، تهران: نشر ثالث.

الزمیلی، زکریا إبراهیم. 2009م، مشکلة البنیة، القاهرة: مکتبة مصر.

شاکر، مطلق. 1984م، معلقة کلکامش علی أبواب أوروک، حمص: دار الارشاد.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. ۱۳۸۱ش، موسیقی شعر، تهران: آگاه.

صفوی، کورش. ۱۳۷۳ش، از زبان شناسی به ادبیات، چ۲، تهران: انتشارات سوره مهر.

عبدالله، مازن. 2013م، شعریة التوقیعة: من طه حسین إلی المناصرة، موقع دنیا الرأی.

القیصری، فیصل صالح. ۲۰۰۶م، بنیة القصیدة فی شعر عزالدین المناصرة، عمان- الأردن: لا نا.

المناصرة، عزالدین. 2001م، الأعمال الشعریة، ط5، عمان: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.

المناصرة، عزالدین. ۲۰۰۲م، اشکالیات قصیدة النثر، عمان: مطبعة الجامعة الأردنیة.

المناصرة، عزالدین. ۲۰۰۶م، الأعمال الشعریة فی المجلدین الأول والثانی، الأردن: دار مجدلاوی للنشر والتوزیع.

المناصرة، عزالدین. 2007م، جمرة النص الشعری(مقاربات فی الشعر والشعراء والحداثة والفاعلیة)، ط1، عمان: دار مجدلاوی للنشر والتوزیع.

المناصرة، عزالدین. 2018م، توقیعات، إعداد غفار محمدی، ایران: لا نا.

نجفی، ابوالحسن. ۱۳۸۲ش، مبانی زبان‌ شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی، تهران: نیلوفر.

الورقی، سعید. ۱۹۸۴م، لغة الشعر العربی الحدیثة، بیروت: دار النهضة العربی.

 

المقالات

جیر الاسدی، عبدالستار. ۱۹۹۹م، «قصیدة النثر صوت الشاعر ام صوت اللغة»، الموقف الادبی: دمشق.

الخال، یوسف. 1978م، مجلّة الشعر(اخبار وقضایا)، بیروت، العدد الثالث، ط 5.