اثر بیوگوگرد و محلول‌پاشی روی بر خصوصیات رشد و تولید عملکرد گندم رقم بهاران

پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 36، آذر 1397، صفحه 231-246   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

جواد حسن پور^{* 1}؛ منصوره خلعتبری²؛ لاله دهقان³

¹مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران

²پژوهشگر کشاورزی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا، ورامین – تهران، ایران

³کارشناس ارشد و محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران

چکیده

این آزمایش به­منظور بررسی اثر محلول­پاشی روی و سطوح مختلف کود گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم بهاران در سال زراعی 96-1395 در مرکز تحقیقات کشاورزی استان تهران واقع در شهرستان ورامین انجام شد. قالب آماری طرح به صورت فاکتوریل در پایه بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار بود. عوامل طرح شامل کود گوگرد در سه سطح (صفر، 250 و 500 کیلوگرم در هکتار از منبع بیو­گوگرد یا کود حاوی تیوباسیلوس) و محلول­پاشی عنصر روی از منبع سولفات روی(ZnSo₄, 2H₂o) در سه سطح (محلول­پاشی با آب خالص، محلول­پاشی روی با غلظت 5/0 درصد و محلول­پاشی روی با غلظت 1 درصد) بود. سولفات روی مصرفی حاوی 34% روی خالص بود. نتایج نشان داد که مصرف بیو­گوگرد اثر معنی­داری بر عملکرد و اجزای کمی رشد گندم داشت. همچنین اثر مصرف این عنصر بر میزان گلوتن، پروتئین و میزان روی دانه معنی­دار بود. محلول­پاشی عنصر روی نیز بر صفات وزن هزار دانه، تعداد پنجه بارور، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و شاخص سطح برگ اثر معنی­دار داشت. همچنین کلیه صفات کیفی دانه تحت تاثیر معنی­دار این عنصر قرار­گرفت. بیشترین عملکرد دانه از تیمار مصرف 500 کیلوگرم گوگرد به همراه محلول­پاشی روی با غلظت یکدرصد و به­میزان 6789 کیلو گرم در هکتار به­دست آمد. کاربرد توام بیو­گوگرد و روی سبب افزایش 36 درصدی عملکرد دانه گندم گردید. بیش­ترین وزن هزار دانه از مصرف 500 کیلو­گرم در هکتار گوگرد و محلول­پاشی روی با غلظت یکدرصد و به­میزان 6/49 گرم به­دست آمد. حداکثر گلوتن دانه به­ترتیب از مصرف 500 کیلو­گرم در هکتار کود بیو­گوگرد و محلول­پاشی روی با غلظت یکدرصد حاصل شد. در شرایط مصرف گوگرد اثر مثبت محلول­پاشی روی بر این صفت افزایش یافت. مصرف روی سبب افزایش درصد پروتئین به­میزان 3/10 و 7/17 درصد به­ترتیب برای دو غلظت 5/0درصد و یکدرصد محلول­پاشی گردید. بیش­ترین درصد پروتئین در تیمار مصرف 500 کیلو­گرم در هکتار بیوگوگرد حاصل شد. بیش­ترین مقدار روی دانه از تیمار مصرف گوگرد به­میزان 500 کیلوگرم در هکتار به­همراه محلول­پاشی روی با غلظت یک درصد و به میزان 30/63 میلی­گرم بر کیلو­گرم ثبت شد. افزایش شاخص سطح برگ برای مصرف هر دو عنصر گوگرد و روی در مقایسه با شاهد معنی­دار بود.
 
 

کلیدواژه‌ها

گندم؛ گوگرد؛ محلول پاشی روی؛ گلوتن؛ عملکرد گندم

مراجع