اثربخشی آموزش تحلیل رفتار متقابل بر رضایت جنسی و تصویر بدنی مردان تحت درمان با متادون

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 11، شماره 42، آذر 1399، صفحه 13-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید جواد آرامی¹؛ غلامرضا ثناگوی محرر^{* 2}؛ محمود شیرازی³

¹دانشجوی دکتری روان شناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان ، ایران

²استادیار گروه روان شناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان ، ایران

³دانشیار گروه روان شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان ، زاهدان ، ایران

چکیده

هدف : هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش تحلیل رفتار متقابل بر رضایت جنسی و تصویر بدنی مردان تحت درمان با متادون بود. روش : پژوهش‌ حاضر نیمه‌ آزمایشی ‌از‌ نوع ‌‌پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری ‌با‌ گروه‌ کنترل‌ بود. جامعه آماری ،کلیه مردان مراجعه کننده به یکی از مراکز درمان سوء مصرف مواد تحت درمان با متادون بود. نمونه شامل 40 بیمار بود که به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (20 بیمار) و کنترل (20 بیمار) قرار گرفتند. گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای با روش تحلیل رفتار متقابل آموزش دیدند و گروه کنترل، آموزشی دریافت نکرد. هر دو گروه ‌پرسشنامه­رضایت جنسی لارسون (1998) و روابط چند بعدی خود- بدن کش (1990)‌ را در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند.داده ها با روش تحلیل کوواریانس چند و تک متغیری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد، آموزش تحلیل رفتار متقابل منجر به تفاوت معنادار رضایت جنسی و تصویر بدنی در بین گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون و پیگیری شد(01/0>P).نتیجه گیری : پیشنهاد می شود، درمانگران برای بهبود رضایت جنسی و تصویر بدنی بیماران مرد تحت درمان با متادون از آموزش تحلیل رفتار متقابل استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

تحلیل رفتار متقابل؛ رضایت جنسی؛ تصویر بدنی؛ متادون

مراجع

احمدوند، ا؛ سپهرمنش، ز؛ ساعی، ر؛ موسوی، س غ (1395). تاثیر درمان نگه‌دارنده با متادون بر عملکرد جنسی مردان مصرف‌کننده مواد. کومش. 17(4):۷۹۶-۸۰۲

افضلی گروه، ع؛ فرخزادیان، ع ا( 1397). بررسی اثربخشی درمان فراشناختی (MCT) در تغییر سطح رضایت جنسی، رضایت زناشویی و نگرانی از تصویر بدنی (BICI) در کارمندان زن متأهل مبتلا به افسردگی. روانشناسی بالینی و شخصیت. ۱۶ (۲) :۱۱۳-۱۲۱

 اکبری، ا ؛ پورشریفی، ح؛ زینب عظیمی، ز؛ فهیمی، ص؛ امیری پیچاکلایی، ا (1391). اثربخشی گروه درمانی تحلیل رفتار متقابل بر افزایش رضایتمندی، سازگاری، احساسات مثبت، و صمیمیت زوج‌های دارای تجربه طلاق عاطفی.دو فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده،2(4)8. 485-455

امیری، ح؛ امیریان، ک ( 1397)اثربخشی رفتاردرمانی شناختی بر شاخص توده بدنی، ادراک تصویر بدن و خودپنداره افراد دارای وزن بالا . آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. ۶ (۱) :۲۰-۲۸

باباخانی، خ؛ وزیری، شهرام؛ تاجری، ب؛ لطفی کاشانی، ف؛ رنجبری پور، ط(1398). اثر روان درمانی یکپارچه نگر بر تصویر بدنی، خوردن آگاهانه، رضایت از درمان و درمانگر در زنان چاق. مجله دانشگاه علوم پزشکی پارس جهرم. 17(3)،16-7

بهرامی، ن؛ یعقوب زاده، آ؛ شریف نیا، س ح؛ سلیمانی، م ع؛ حق دوست، ع ا( 1395). بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه رضایت جنسی لارسون در زوجین. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان. 20(3): 356-344.

بهزاد, س؛ خدابخشی کولایی, آ؛ تقوایی، د(1394) مقایسه تصویر بدنی، کیفیت خواب و رضایت زناشویی در زنان مصرف کننده و غیرمصرف کننده مواد.سلامت اجتماعی.3(1): 40-31

حدادی، م ر؛ رحیمی موقر، آ؛ فرهی، ف؛  فرهمندفر، م(1398). مقایسه اثرات متادون با بوپرنورفین بر پروفایل هورمون های تولید مثل جنسی و تجزیه مایع سمینال(باروری) در مردان تحت درمان نگهدارنده. تعالی بالینی. ۹0 (1):۴۸-۶۰

خدابخشی کولایی,آ؛  اسلامی,م؛ محمدی،ف(1395). اثر بخشی امید درمانی گروهی بر تصویر بدنی و رضایت جنسی مردان

رضایی فر ،ن؛ دوستی، ی؛  مییرزاییان، ب( 1397). اثربخشی روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل بر صمیمیت زناشویی و رضایت جنسی زنان مبتلا به افسردگی غیربالینی. روان پرستاری. ۶ (۱) :۳۵-۴۲

رقیبی، م؛ صنعت نما، م( 1398). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر کاهش دل‌زدگی زناشویی زوجین و تصویر بدنی زنان. مجله سلامت جامعه. 13(1)، 39. 32-21

روشن‌پژوه، م؛ خدایی، م ر؛ طافی، ا؛ رضایی، ا؛ ناظری‌آستانه، ع؛ باغستانی، ا ر؛ و همکاران (1390). تأثیر درمان نگهدارنده با متادون بر عملکرد جنسی مردان وابسته به مواد افیونی.  مجله توانبخشی. 12(4)، صص.  65-71.  

سادوک، ب. سادوک، و. روئیز، پ(1395). خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری/ روان پزشکی بالینی.ترجمه فردین رضاعی. چاپ اول. تهران. ارجمند.جلد دوم. صص، 196-195و 266.

صادقی، خ؛  غرایی، ب؛ فتی، ل؛ مظهری، س ض( 1389). اثربخشی رفتاردرمانی شناختی در درمان مبتلایان به چاقی . مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. ۱۶ (۲) :۱۰۷-۱۱۷

صرامی، ح؛ قربانی، م؛ مینویی، م(1393). بررسی چهار دهه تحقیقات شیوع شناسی اعتیاد در ایران. اعتیاد پژوهی.7(26): 52-29

شیخ الاسلامی، ع (1397).  نقش مهارت‌های شغلی در عدم بازگشت به مصرف مواد. سلامت اجتماعی و اعتیاد. 5(17)، صص. 37-56.

شیخ‌ الاسلامی، ع؛ کیانی، ا؛ احمدی، ش؛ سلیمانی، ا (1395). پیش‌بینی گرایش به مصرف مواد براساس سیستم های فعال ساز و بازدارنده‌ی رفتاری، انعطاف‌پذیری شناختی و تحمل آشفتگی در دانش‌آموزان. فصلنامه اعتیادپژوهی. 10(39)، صص.  109-128.

 عابدی پریجا، ح؛ صادقی، س؛ شلانی، ب؛ صادقی، ا (1396).  اثربخشی مداخلۀ شناختی‌رفتاری گروهی بر بهبود تصویر بدنی منفی در نوجوانان پسر. دانشور پزشکی. ۲۴ (۱) :۱۳-۲۰

عطادخت، ا؛ جعفریان دهکردی، ف؛ بشرپور، س؛ نریمانی، م( 1394). اثربخشی آموزش گروهی تحلیل رفتار متقابل در افزایش انعطاف پذیری شناختی و ارتقای عملکرد خانواده در زنان دارای اختلافات زناشویی. شخصیت و تفاوت های فردی. 4( 8): 25-44.

غلامی، م س؛ علیپور، ر؛ زارعی، ط؛ رضاییان، ف؛ هدایتی، آ (1394).  بررسی فراوانی عوارض ناشی از درمان نگه دارنده با متادون در مراجعه کنندگان به مرکز درمانگری بیمارستان دکتر شریعتی فسا.  مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا. 5(2)، 248-256.

فلسفی، ا؛ دشت بزرگی؛ ز ( 1398). تاثیر آموزش مثبت نگری بر نشخوار فکری، تصویر بدن و رضایت جنسی در زنان با سقط مکرر، آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران. 7( 2) : 210- 202.

نقیبی، س ح؛ خزائی، ا؛  خزائی، ف؛ رنجبر سودجانی، ی( 1396). اثربخشی گروه درمانی با رویکرد تحلیل ارتباط متقابل (TA) بر کاهش شدت اعتیاد بیماران زن تحت درمان با متادون. فصلنامه علمی-پژوهشی اعتیادپژوهی.11 (41):.۲۸۱-۲۹۸           

نوشادی، ش؛ معتمدی، ه(1394).اثربخشی آموزش گروهی تحلیل رفتار متقابل بر افزایش رضایت زناشویی . رفاه اجتماعی. ۱۵ (۵۷) :۷۳-۹۴

هالجین، ر؛ ویتبورن، س( 1387).آسیب شناسی روانی دیدگاههای بالینی درباره اختلالهای روانی. ترجمه یحیی سید محمدی. پنجم. نشر روان. جلد دوم. 334.

 

Alasty,  H. , Dolatshahi,  B. , Ekhtiari,  H.(2015).  Efficacy of Cognitive-Behavioral Interventions in                      Weight Loss of People with Body Mass Index of 30 or Above (Obesity). Practice in clinical psychology, 3(3):157-166.

Bell,  T, J., Panchal,  S, J. , Miaskowski,  C. , Bolge,  S, C. , Milanova, T., Williamson,  R.(2009). The                  prevalence, severity, and impact of opioid-induced bowel dysfunction: results of a US and                            European Patient Survey (PROBE 1). Pain medicine,10(1):35-42.

Body, M, A.(2002). Psychiatric nursing. New York. Lippincot , 586-587.

Booth, L. ,(2007). Observations and reflections of communication in health care – could Transactional                   Analysis be used as an effective approach. Journal of Radiography,13:135-141.

Cash, T. F. (1994b). The Situational Inventory of Body-Image Dysphoria: Contextual assessment of a negative body image.The Behavior Therapist, 17, 133–134.

Cash, TF.(2004). Body image: past, present, and future.Body image ,1(1):1-5. 

Christopher FS, Sprecher S. Sexuality in marriage, dating, and other relationships: A decade review. Journal of Marriage and Family 2000;62(4):999-1017.

Dehghani, M., Chehrzad, M., Jafari Asl, M., Soleimani, R. (2013). Evaluate the relationship between body image satisfactions with the socio-cultural patterns Teenage girls in Rasht. Journal of Hamadan Nursing and Midwifery, 20(3):26-34

Erdelyan, M, & Young, C.(2009). Methadone maintenance treatment: a community planning guide.                        Toronto: Centre for Addiction and Medical Health.

Fathi Aghdam G, Haghighat S, Dorri S, Nazeri N, Ajorbandian A. The Comparison of Sexual Satisfaction and Body Image between Women with Breast Cancer after Treatment and Healthy Women. ijbd. 2018; 11 (2) :46-55

Green, P. & Pritchard, M. (2003). Predictors of body image dissatisfaction in adult men and women. Social Behavior Personality. 31(3): 215-222

Hallinan R., Byrne A., Agho K., McMahon C., Tynan P., Attia J. (2008). Erectile dysfunction  in  men  receiving methadone and  buprenorphine maintenance treatment. The journal of sexual   medicine.5(3):684-692

Hayley A.OrtmanJessica A.Siegel(2019). The effect of methadone on the hypothalamic pituitary gonadal axis and sexual function: A systematic review.Drug and Alcohol Dependence.Volume 207, https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2019.107823

King, T. , Matacin,  M. , White,  K. , Marcus,  B, H.(2005). A prospective examination of body image and              smoking cessation in women. Body Image, 2:19-23.

Larson, J,  H., Anderson,  S, M., Holman, T, B., Nimann,  B, K.(1998) . A longitudinal study of the                       effects of premarital communication relationship stability and self-steam on sexual satisfaction in  the first year of marriage. J sex Marital Ther, 24(3):193-206.

Le Moal, M., & Koob, G, F. (2006).Drug addiction: pathways to the disease and pathophysiological                       perspectives. European Neuro psychopharmacology, 17(6):377-393.

Meade,  C, S. (2006). Sexual risk behavior among persons dually diagnosed with severe mental illness                   and substance use disorder. J Subst Abuse Treat,30:147-157.

Mei,  y. (2012). The relationship between teaching transactional analysis theory and college student's                     happiness: an empirical research. International Journal of Transactional Analysis                                            Research,1(1):412- 453.

Newel, R. (1991). Body image disturbance: Cognitive-behavioral formulation and intervention. Journal of Advanced Nursing. 16:1400-1405

Murakami, M. , Matsuno, T ., Koike, K. , Ebana, S. , Hanaoka,  K. , & Katsura, T.(2006).  Transactional                analysis and health promotion. International Congress Series ,1287:164– 167.

Offman,  A., Mattheson, K.(2005). Sexual compatibility and sexual functioning in intimate relationships.              The Canadian Journal of Human Sexuality, 149(1-2):31-39

Thomas,H N.Hamm,M.Borrero,S. Hess,R and Thurston,R C(2018). Body Image, Attractiveness, and Sexual Satisfaction Among Midlife Women: A Qualitative Study. Journal of Women's HealthVol. 28, No. 1. https://doi.org/10.1089/jwh.2018.7107

Traeen,B. Markovic,A. Lundin kvalem,I (2016). Sexual satisfaction and body image: a cross-sectional study among Norwegian young adults. Sexual and Relationship Therapy

Volume 31, 2016 - Issue 2 . Pages 123-137

Trudel, G.(2002). Sexuality and marital life: Result of survey. Journal of Sex Research, 28(3):229-249.

Usmiani S, Daniluk J.( 1997 ). Mothers and adolescent daughters: Relationship between self-esteem, gender role                 identity and body image. Journal of Youth and Adolescence, 26(1):45-62.

Vinella,  P.(2013).  Transactional Analysis Counseling Groups: Theory,Practice, and How They Differ                   from Other TA Group. Transactional Analysis Journal ,43(1):68-79.

Woertman L, Van den Brink F)2012). Body image and female sexual functioning and behavior: A review. Journal of Sex Research .49(2-3):184-211

Yee,Anne, Loh,Huai Seng. Loh,Huai Heng. Riahi,Shahrzad.Guan NG, Chong(2019). sulaimanAhmad Hatim bin. A comparison of sexual desire in opiate-dependent men receiving methadone and buprenorphine maintenance treatment. Annals of General Psychiatry volume 18. https://doi.org/10.1186/s12991-019-0249-z.

Zhang Y, Wang P, Ma Z, Xu Z, Li Y(2011).Sexual function of 612 male addicts treated by methadone. Journal of Central South University. Medical Sciences, 36(8):739-743