مقایسه اضطراب درد، تحمل پریشانی و ذهن‌آگاهی در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر و افراد عادی

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 11، شماره 42، آذر 1399، صفحه 71-81   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سعیده خاکی¹؛ هاجر ترکان^{* 2}؛ وحید سبقت الهی³

¹کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.

²استادیار گروه روان شناسی بالینی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

³فوق تخصص رشته گوارش بالغین، عضو هیئت علمی دانشگاه پزشکی اصفهان.

چکیده

هدف:سندرم روده تحریک‌پذیر سندرمی جدی است که فرایندهای­ روان­شناختی، ارتباطی، اجتماعی و هیجانی افراد را با آسیب مواجه می­سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف مقایسه اضطراب درد، تحمل پریشانی و  ذهن‌آگاهی در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر و افراد عادی انجام گرفت. روش: روش این پژوهش، علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری این پژوهش مردان و زنان مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر مراجعه کننده به متخصص­های گوارش و افراد عادی در شهر اصفهان در سال 1397 می‌باشند. حجم نمونه شامل 150 فرد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر و 150 فرد عادی شهر اصفهان بود که به روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس اضطراب درد (مک‌کراکن و دبنگرا، 1992)، مقیاس تحمل پریشانی هیجانی (سیمونز و گاهر، 2005) و پرسشنامه مهارت‌های ذهن‌آگاهی (بایر و همکاران، 2004) بود. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها و استخراج داده‌های خام، تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از این پژوهش توسط نرم افزار (SPSS) ویرایش 23 با استفاده تحلیل واریانس چندمتغیری صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که بین اضطراب درد، تحمل پریشانی و  ذهن‌آگاهی در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر و افراد عادی شهر اصفهان تفاوت معنادار وجود دارد(p < 0/001). بدین صورت که افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر از میزان اضطراب درد بالاتر و تحمل پریشانی و  ذهن‌آگاهی پایین تری نسبت به افراد عادی برخوردار هستند. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر، افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر به دلیل درگیری درمانی و روان شناختی با بیماری خود،  دارای اضطراب درد بالا و تحمل پریشانی و  ذهن‌آگاهی پایینی هستند که لازم است برای بهبود این مولفه ها، از درمان‌های مرتبط با این مولفه‌ها نظیر درمان‌های موج سوم روان شناسی (درمان  ذهن‌آگاهی و روان درمانی مثبت نگر) استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

اضطراب درد؛ تحمل پریشانی؛ ذهن‌آگاهی؛ سندرم روده تحریک‌پذیر

مراجع

اسماعیلی‌نسب، مریم؛ اندامی خشک، علیرضا؛ آزرمی، هاله؛ ثمررخی، امیر. (1393). نقش بینی کنندگی دشواری در تنظیم هیجان و تحمل پریشانی در اعتادپذیری دانشجویان. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، 8(29): 63-49.

جهانگیری، فرهاد؛ کریمی، جواد؛ امین افشاری، محمودرضا. (1396). نقش باورهای فراشناختی و مهارت‌های ذهن آگاهی در پیش بینی شدت علائم بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر، مجله علوم پزشکی رازی، 24(157): 35-25.

داوودی، ایران؛ زرگر، یدالله؛ مظفری‌پور سی‌سخت، الهام؛ نرگسی، فریدا؛ مولا، کریم.(1391). ذابطه فاجعه سازی درد، اضطراب درد، حمایت اجتماعی و راهبردهای مقابله ای با ناتوانی عملکردی در بیماران رماتیسمی، مجله روان‌شناسی سلامت، 1(1): 74-59.

دلاور، علی.(1388).  مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد.

دهقان منشادی، زبیده؛ تقوی، سیدمحمدرضا؛ دهقان منشادی، ماریه. (1391).  خصوصیات روان سنجی سیاهه مهارت ذهن آگاهی کنتاکی، فصلنامه اندیشه و رفتار، 7(25): 36-27.

ربیعی بابوکانی، زهرا.(1393). مقایسه مشکلات تنظیم هیجان، تحمل پریشانی و طرح واره‌های ناسازگار اولیه در بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر، بیماران مبتلا به رفلاکس معدی- مری و افراد غیرمبتلا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد.

عزیزی، علیرضا؛ میرزایی، آزاده؛ شمس، جمال. (1389). بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار. مجله پژوهشی حکیم، 11(1): 18-13.

محمدی، جواد؛ میردریکوند، فضل‌الله؛ عزیزی، امیر. (1394). اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی بر اضطراب و افسردگی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 130(45): 1673-1686.

مسائلی، نسرین؛ خیرآبادی، غلامرضا؛ افشار، حمید؛ مرآثی، محمدرضا؛ دقاق‌زاده، حمید؛ روح‌افزایی، حمیدرضا. (1392). بررسی ارتباط کیفیت زندگی و شدت علایم در بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 11(1): 39-45.

مظاهری، مینا.(1394). پیش‌بینی شدت، پذیرش درد و سطح کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر بر اساس ویژگی بخشودگی بین فردی. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 9(9): 26-34.

Aruna, P., Puviarasan, N., Palaniappan, B. (2005). An investigation of neuro-fuzzy system in       Psychosomatic disorders. Expert Syst, 28(4), 673-697.

Asmundson, G., Antony, M., McCabe, R. (2009). Pain relate anxiety and anxiety sensitivity across anxiety and depressive disorders. Journal of anxiety disorder, 23, 791-798.

Baer, R.A., Smith, G. T., & Allen, K. B. (2004). Assessment of mindfulness by self-reports the Kentucky inventory of mindfulness skills. Assessment, 11(3), 191-206.

Baer, R. A., Smith, G. T., Hopkins, J., Krietemeyer, J., Toney, L. (2006). Using selfreport assessment methods to explore facets of mindfulness. Assessment, 13, 27-45.

Banerjee, A., Sarkhel, S., Sarkar, R., Dhali, G.K. (2017). Anxiety and Depression in Irritable Bowel Syndrome. Indian J Psychol Med. 2017; 39(6), 741–745.

Bernstein, A., Ivolensky, M, J., Vujanovic, A. A., & Moos, R. (2009). Integrating anxiety sensitivity, distress tolerance, and discomfort intolerance: A hierarchical model of affect sensitivity and tolerance Behavior Therapy, 40(3), 291-301.

Boerma, K., Linton, S.J. (2006). Psychological processes underlying the development of a chronic pain problem: A prospective study of the relationship between profiles of Psychological variable in fear avoidance model in disability. Clinical Journal of pain, 22, 160-166.

Defrees, D.N., Bailey, J.(2017). Irritable Bowel Syndrome: Epidemiology, Pathophysiology, Diagnosis, and Treatment. Primary Care: Clinics in Office Practice; 44(4), 655-671.

Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: Past, present and future. Clinical psychological: Science & Practice, 10, 144-156.

Keng, S.L., Smoski, M.J., Robins, C.J. (2011). Effects of mindfulness on psychological health:A review of empirical studies.Clinical psychology review, 31(6),1041-1056.

Knowles, S., Austin, D., Sivanesan, S., Tye-Din, J., Leung, C., Wilson, J., Castle, D., Kamm, M., Macrae, F., Hebbard, G. (2016): Relation between symptom severity, illness perceptions, visceral sensivity, coping strategies and well-being in irritable bowel syndrome guided by the common sense model of illness. Psychology, Health & Medicine, 22(5), 1354-8506.

Laskaratos, F.M., Goodkin, O., Thoua, N.M., Murray, C.D.(2015). Irritable bowel syndrome. Medicine; 43(5), 266-270.

McCracken, L. M. & Dhingra, L. (2002), A short version of the Pain Anxiety Symptom Scale (PASS-20): Preliminary development and validity, Pain res mange, 7, 45-50.

Meerveld, B.G., Johnson, A.C.(2018). Mechanisms of Stress-induced Visceral Pain.  J Neurogastroenterol Motil; 24(1), 7–18.

Mitchell, M. A., Riccardi, C. J., Keough, M. E., Timpano, K. R., & Schmidt, N. B. (2013). Understanding the associations among anxiety sensitivity, distress tolerance, and discomfort intolerance: A comparison of three models. Journal of Anxiety Disorders, 27(1), 147-154.

O’Cleirigh, C., Ironson, G., & Smits, J.A. (2007). Does distress toleraqnce moderate the impact of major life events on psychosocial variables and behaviors important in the management of HIV?. Behavior therapy, 38(3), 314-323.

Siegel, R.D. (2010). The mindfulness Solution(every day practices for every day problems, New York: Guilford.

Simons, J.S., Gaher, R. M. (2005). The distress tolerance scale: Development and validation of a self report measure. Motivation and Emotion, 20 (9), 83-102.

Singh, R., Salem, A., Nanavati, J., Mullin, G.E.(2018). The Role of Diet in the Treatment of Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review. Gastroenterology Clinics of North America; 47(1): 107-137.

Thabane, M., Kottachchi, D.T., Marshall, K.J.(2007).Systematic review and meta- analysis: The incidence and prognosis of post- infectious irritable bowel syndrome. Alimentary Pharmacology and Therapeutics, (26)4, 535-544.

Tosic-Golubivic, S., Miljkovic, S., Nagorni, A., Lazarevic, D., Nikolic, G.(2010). Irritable bowel syndrome, anxiety, depression and personality charcteristics. Psychiatry Danub, 22(3),418-24.

Vicario, M., Alonso, C., Guilarte, M., Serra, J., Martinez, C., Gonzalez- Castro, A.M.(2012). Chronic Psychosocial Stress Induces reversible mitochondrial damage and corticotropin-releasing factor receptor type-1 upregulation in the rat intestine and IBS-Iike gut dysfunction. Psychoneuroendocrinology; 37: 65-77.

Wu, M., Yang, Y., Chen, Y.(2017). The effect of anxiety and depression on the risk of irritable bowel syndrome in migraine patients. Journal of Clinical Neuroscience; 44: 342-345.