طراحی مدل تبیینی عوامل فرهنگی موثر براحساس امنیت اجتماعی در شهر کرمان

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

دوره 14، شماره 40، آذر 1398، صفحه 39-72   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): DOR:20.1001.1.17358663.1398.14.40.2.4

نویسندگان

لیلا عشاق خسروشاهی^{* 1}؛ مهرداد نوابخش²؛ ابراهیم متقی³؛ نوروز هاشم زهی⁴

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استاد جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استاد علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ایران

⁴استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد تهران شرق،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

     بسیاری از انسان­ها در جوامعی زندگی می کنند که «امنیت» را در راس هرم نیازهای بشری قرار می­دهند و آن را ضروری­ترین شرط رسیدن به نیازهای مادی و معنوی می­دانند. سئوال اصلی پژوهش حاضر آن است که با تعیین عوامل فرهنگی موثر بر شهروندان کرمانی بالای 20 سال، میزان اثرپذیری بر احساس امنیت اجتماعی آنان به چه میزانی است؟ عوامل و عناصر متعددی بر احساس امنیت اجتماعی مؤثرند که شناسایی آنها مستلزم اتخاذ رویکردی نظام­مند می­باشد. روش پژوهش مطالعه حاضر از دیدگاه هدف، کاربردی؛ از نظر ماهیتی کمی- پیمایشی و از نظر تاریخی پس رویدادی است که با مراجعه به اسناد علمی چارچوب نظری تحقیق تدوین شد و سپس با استفاده از پرسشنامه به عنوان روش گردآوری داده­ها پیمایش صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 632163  نفر از افراد بالای 20 سال شهر کرمان در سال 1398 بودند که از روش نمونه گیری خوشه­ای تعداد 385 نفر با احتساب 10 درصد امکان عدم برگشت نهایی پرسشنامه­ها (400 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. فرضیه­های مربوط به مولفه­های عوامل فرهنگی مشتمل بر پایبندی مذهبی، احساس آزادی، امنیت و هویت اجتماعی- فرهنگی اثرگذار بر احساس امنیت اجتماعی شهروندان کرمانی در راستای تدوین مدل مد نظر قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده­های گردآوری شده از آزمون­های رگرسیون، T و تحلیل مسیر و در نهایت جهت طراحی

کلیدواژه‌ها

هویت ملی؛ تاریخ؛ فرهنگ؛ جغرافیا؛ سرزمین؛ ایران

مراجع

افراسیابی، حسین؛ پورخرم، یاسین، ممبینی، سجاد (1394). «عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با احساس امنیت در فضای خانواده»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره نهم، شماره یک، 24 – 4 .

الماسی، مسعود (1395). «بررسی عوامل مرتبط با احساس امنیت اجتماعی زنان (مورد مطالعه: زنان ساکن مجتمعهای مسکونی مهر شهر ایلام)»، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، سال چهاردهم، شماره یک، 127 – 103 .

بوزان، باری (1390). مردم، دولتها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ سوم.

بیرو، آلن (1380). فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران: انتشارات مؤسسه کیهان، چاپ چهارم.

پوراحمد، احمد، عیوضلو، محمود، حامد، محبوبه، عیوضلو، داود، رضایی، فرشته (1391). «بررسی رابطه دین داری و احساس امنیت در فضاهای شهری و روستایی، (مطالعه موردی: شهرستان کوهدشت)»، پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال اول، شماره اول، 20-1 .

ترابی، یوسف، گودرزی، آیت (1383). «ارزشها و امنیت اجتماعی»، فصلنامه دانش انتظامی، سال ششم، شماره دوم، 46-31 .

حاتمی، علی، احمدی، بختیار، اسمعیلی، عطاء (1394). «بررسی عوامل مرتبط با میزان احساس امنیت اجتماعی شهروندان مورد مطالعه زنان شهر کرمانشاه»، فصلنامه پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال چهارم، شماره سوم، 121 - 103 .

حداد عادل، غلامعلی (1385). «نظری بر منظرة آزادی»، مجله فلسفه، شماره دو.

جعفری، خدیجه، مسگرزاده، سجاد، میرزاخانی، محمد (1397).«عوامل تأثیر گذار بر امنیت اجتماعی شهروندان تبریز»، فصلنامه مطالعات جامعه شناسی، سال دهم، شماره سی و هشتم، 83 -61 .

خواجه نوری، بیژن، کاوه، مهدی (1392). « مطالعه رابطه بین مصرف رسانه ای و احساس امنیت اجتماعی»، پژوهشهای راهبردی نظم و امنیت اجتماعی، سال دوم، شماره 6 ،78 -57 .

دشتی، محمد (1381). نهج البلاغه، حضرت امیر المومنین (ع)، تهران:

دانش هوشیار. رفیع پور، فرامرز (1378 ). آنومی یا آشفتگی اجتماعی، پژوهشی در زمینه پتانسیل آنومی در شهر تهران، تهران: انتشارات صدا و سیما، سروش.

ساروخانی، باقر، هاشم نژاد، فاطمه (1390). «رابطه بین سرمایه اجتماعی(مولفه های آن) و حساس امنیت اجتماعی در بین جوانان شهر ساری»، فصلنامه جامعه شناسی مطالعات جوانان، سال دوم، شماره دوم، 94 -81 .

سلیمانزاده، علی، نوابخش، مهرداد، ساروخانی، باقر (1396). «نقش شبکه های اجتماعی نوین در توسعه فرهنگی شهرستان ملکان»، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال دهم، شماره اول، 59- .47

شمشیری، بابک (1387). درآمدی بر هویت ملی، تهران: انتشارات نوید، چاپ اول.

طاهری، زهرا، نعمت الهی، زهرا، هاشمیان، سیدعلی (1395 ). امنیت و احساس امنیت، تهران: انتشارات جامعه شناسان.

غفاری، غلامرضا (1390 ). سرمایه اجتماعی و امنیت انتظامی، تهران: انتشارات جامعه شناسان.

کریمی، فاروق، نوابخش، مهرداد (1396). «قانون گریزی و عوامل فرهنگی اجتماعی مؤثر بر آن جوانان 29 -18 ساله شهر مریوان»، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، سال سیزدهم، شماره سی و ،ششم .97 -118

کوزر، لوئیس، روزنبرگ، برنارد (1393). نظریه های بنیاد جامعه شناختی، ترجمه فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی، چاپ ششم.

کوئن، بروس (1390). مبانی جامعه شناسی، ترجمه غلام عباس توسلی و رضا فاضل، چاپ بیست و سوم، تهران: انتشارات سمت.

گروسی، سعیده، میرزایی، جلال، شاهرخی، احسان (1386). «بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و احساس امنیت (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد جیرفت)»، فصلنامه دانش انتظامی، سال نهم، شماره دوم، 39 -26 .

گیدنز، آنتونی (1377). پیامدهای مدنیت، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.

ماندل، رابرت (1377). چهره متغیر امنیت ملی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.

محمدی، جمال، مرادی پادوک، مریم (1392). « بررسی احساس امنیت زنان در مناطق مختلف شهری نمونه موردی مناطق 5 و13 اصفهان»، مطالعات جامعه شناختی شهری، سال سوم، شماره نهم، .155 – 172

نادری، محمد (1394). «بررسی تأثیر فرهنگ اسلامی بر امنیت اجتماعی»، فصلنامه پژوهشهای دانش انتظامی، سال هفدهم، شماره شصت ونهم، 129 -113

نبوی، سید عبدالحسین، حسین زاده، علی حسین، حسینی، سیده هاجر (1389). «بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر احساس امنیت اجتماعی»، جامعه شناسی کاربردی، سال بیست و یکم .  شماره 4 ، 73 – 96

نویدنیا، منیژه (1388). امنیت اجتماعی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

نیازی، محسن؛ فرشادفر، یاسمن (1390). «بررسی رابطه بین میزان سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در بین زنان مناطق شمال (2 و 1 ) و جنوب شهر (20 و 19 ) تهران»، فصلنامه جامعه شناسی مطالعات جوانان، سال دوم، شماره 3 ،147 -178

Chong.kwon kim, Sihyun Jeong Jaehoon Lee & Junhyun Park (2017). The Social Relation Key: A new paradigm for security, Information Systems 71, pag 68-77.

Jackson, J (2004). Experience and expression. Social and cultural significance in the fear of crime, The British Journal of Criminology, (44): 946 -966.

Moller, Bgorn (2000). The united nations, as a security political actor with a special fpcus on Africa.