تحلیل و بررسی نسخة اساس استاد فروزانفر در تصحیح دیوان کبیر مولوی

فصل نامه علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 دی 1399  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شیرین رزمجو بختیاری¹؛ الهام خلیلی جهرمی ²؛ محمد یوسف نیری³

¹استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه،ارومیه، ایران.

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

³استاد گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

دیوان کبیر مولوی از متون محوریِ پژوهش‌های عرفانی است. از حدود نیم قرن پیش تا به امروز تمام تحقیقاتی که در زمینة غزلیات مولوی انجام شده‌، براساس کلیّات شمسِ تصحیح استاد فروزانفر بوده‌است؛ امّا از زمان تصحیحِ این متن تا کنون نقدهایی دربارة اصالت متن و شیوة تصحیح انجام گرفته‌است. شیوة تصحیح استاد فروزانفر و انتخاب نسخة قونیة 770 به عنوان نسخة اساس یکی از مسائلی است که باید به صورت علمی و انتقادی بررسی شود. در مورد نسخة مذکور دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. در این پژوهش ضمن آوردن نقدهایی که دربارة آن انجام شده‌، به طور دقیق و مفصّل به معرّفی غزل‌هایی پرداختیم که در هیچ یک از نسخ – حتّی در نسخه‌های پرحجم - نیامده‌اند و تنها در نسخة قونیة 770 (=فذ) آمده‌اند، در بین این غزل‌ها، به غزل‌هایی برخوردیم که مطمئناً از آنِ مولوی نیستند و هم چنین به غزل‌هایی برخوردیم که نباید آن‌ها را غزلی مستقل به حساب آورد. بررسی این غزل‌ها می‌تواند مبیّن این امر باشد، که نسخة قونیة 770 (=فذ) نسخة معتبر و اصیلی نیست و برای تصحیح دیوان کبیر مولوی نباید آن را نسخة اساس قرار داد.

کلیدواژه‌ها

دیوان‌کبیر؛ مولوی؛ نسخة قونیة 770؛ تصحیح؛ فروزانفر

مراجع