بررسی تأثیر عدم تقارن اطلاعات و اثر مقیاس بر ساختار بازار در بورس اوراق بهادار تهران

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

مقاله 22، دوره 11، شماره 45، دی 1399، صفحه 518-543   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

منیرالسادات میرجمالی مهرآبادی¹؛ عباس نجفی زاده^{* 1}؛ مجید زنجیردار²؛ پیمان غفاری آشتیانی³

¹گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی اراک، ایران

²گروه مدیریت مالی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

³گروه مدیریت بازرگانی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

چکیده

نقش اطلاعات در اقتصاد، از زیر سؤال بردن یکی از فرض‌های نظریه رقابت کامل در بازار شروع شده است. در بازار سهام، اطلاعات نقش مهمی در تعیین میزان رقابت‎پذیری دارد. در این پژوهش سعی شده با استفاده از معادلات درآمدی و در حضور عدم تقارن اطلاعات میزان رقابت‌پذیری شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران سنجیده شود. در این راستا ابتدا با استفاده از معادلات درآمدی و روش GLS، به بررسی تأثیر متغیرهای مختلف بر عایدی سهام در شرکت‌های منتخب پرداخته شده است. نتایج بیانگر این است که معادلات بدون اثر مقیاس تصریح بهتری از شرایط شرکت‌های مذکور ارائه می‌کنند. همچنین با وجود عدم تقارن اطلاعات زیاد و تأثیرپذیری عایدی سهام از آن، میزان این تأثیرپذیری اندک است. شاخص رقابت‌پذیری (H)، نشان می‌دهد در معادلات عایدی حاصل از تغییر قیمت سهام، رقابت انحصاری و در معادلات عایدی حاصل از سود تقسیمی و انباشته، رفتار انحصاری بهترین توصیف از شرایط بازار است.

کلیدواژه‌ها

عدم تقارن اطلاعات؛ اثر مقیاس؛ ساختار بازار؛ بورس اوراق بهادار تهران و پانل GLS

مراجع

1- اکبری روشن، مهدیه، شاکری، عباس، 1393، اثر مخارج دولت، نقدینگی و ساختار بازار بر توسعه مالی بازار سهام، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 14، شماره 53، 142-109.

2- پندیک، رابرت اس، رابینفیلد، دانیل آل، اقتصاد خرد، ترجمه‌ی احمد ذیحجه زاده، تهران: انتشارات سمت، 82-1381.

3- پیرویان، افسانه، زراء نژاد، منصور، 1391، بررسی ارتباط ساختار بازار بر عملکرد صنعت بیمه در ایران، تازه‌های جهان بیمه، شماره 176، 17-4.

4- جهان‌خانی، علی، عبده تبریزی، 1372، حسین، نظریه بازار کارآی سرمایه، تحقیقات مالی، دوره 1، شماره 1.

5- حقایقی، ثریا، (1394)، رابطه بین ساختار سرمایه، عملکرد شرکت و رقابت بازار در بورس اوراق بهادار تهران، استاد راهنما: آرش تحریری، استاد مشاور: عزت‌اله عباسیان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته حسابداری، دانشگاه تهران، پردیس البرز.

6- خداداد کاشی، فرهاد، اقتصاد صنعتی (نظریه و کاربرد)، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سمت، 1393.

7- زمانیان، غلامرضا، جلالی، ام‌البنین، کردی تمندانی، علی، 1396، رهیافت مدل احتمال مبادله آگاهانه در بررسی اثر عدم تقارن اطلاعات بر بازده سهام و حجم معاملات در شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران، اقتصاد مالی، دوره 11، شماره 41.

8- سبحانی، حسن، رزم آهنگ، مهدی، 1397، تبعات ریسک‌پذیری و رقابت بانک‌ها در جذب سپرده در شرایط عدم تقارن اطلاعات؛ مطالعه موردی نظام بانکی ایران، راهبرد اقتصادی، دوره 7، شماره 26، 197-169.

9- شمس‌الدینی، مصطفی، شهیکی تاش، محمدنبی، خداداد کاشی، فرهاد، 1396 سنجش ضریب عدم تقارن اطلاعاتِ شرکت‌های فعال در صنعت مواد غذایی و آشامیدنی بورس اوراق بهادار تهران، اقتصاد و توسعه کشاورزی، دوره 31، شماره 1.

10- صدرایی جواهری، احمد، هادی زادگان، معصومه، 1393، اعتبار نظریه‌های ساختار کارا و قدرت بازار در صنعت داروسازی ایران، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، دوره 22، شماره 69، 48-25.

11- کیامهر، علی، ولی‏ئی، محمد، ۱۳۹۴، بررسی تأثیر رقابت بازار محصول بر رابطه بین ساختار سرمایه و عملکرد شرکت، دومین همایش ملی و دومین همایش بین‌المللی مدیریت و حسابداری ایران، همدان.

12- مهرآرا، محسن، حاجی کریمیان، پانیذ، 1396، تأثیر تمرکز بازار بر عملکرد سیستم بانکداری در ایران، اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره 20، 48-33.

13- Akerlof, G.A., 1970, The Market for “Lemons” Quality Uncertainty and the Market Mechanism, The Quarterly Journal of Economics, 84(3).

14- Alhaj-Yaseen, Y. S., Barkoulas, J. T., and Ouandlous, A., 2020, Liberalization and Asymmetric Information Flow Dynamics in the Chinese Equity Markets, the Journal of Economic Asymmetries, 21, e00151.

15- Al-Muharrami, S., Matthews, K., & Khabari, Y., 2006, Market Structure And Competitive Conditions In The Arab GCC Banking System, Journal of Banking & Finance, 30(12), 3487-3501.

16- Apergis, N., Fafaliou, I. and Polemis, M.L., 2016, New Evidence on Assessing the Level of Competition in the European Union Banking Sector: a Panel Data Approach, International Business Review, 25(1).

17- Balakrishnan, K., Vashishtha, R., and Verrecchia, R. E., 2019, Foreign Competition for Shares and the Pricing of Information Asymmetry: Evidence from Equity Market Liberalization, Journal of Accounting and Economics, 67(1), 80-97.

18- Bessembinder, H., 2003, Trade Execution Costs and Market Quality after Decimalization, Journal of Financial and Quantitative Analysis, 38(4).

19- Bikker, J.A. and Groeneveld, J.M., 2000, Competition and Concentration in the EU Banking Industry, Kredit und Kapital, 33.

20- Bikker, J.A. and Haaf, K., 2002, Competition, Concentration and their Relationship: An Empirical Analysis of the Banking Industry, Journal of banking and finance, 26(11).

21- Bikker, J.A., Shaffer, S. and Spierdijk, L., 2012, Assessing Competition with the Panzar-Rosse Model: The Role of Scale, Costs, and Equilibrium, Review of Economics and Statistics, 94(4).

22- Billett, M.T., Garfinkel, J.A. and Yu, M., 2017, The Effect of Asymmetric Information on Product Market Outcomes, Journal of Financial Economics, 123(2).

23- Capron, L. and Shen, J.C., 2007, Acquisitions of Private Vs. Public Firms: Private Information, Target Selection, and Acquirer Returns, Strategic Management Journal, 28(9).

24- Claessens, S. and Laeven, L., 2004, What Drives Bank Competition? Some International Evidence, Journal of Money, Credit and Banking, 36.

25- Clarke, J. and Shastri, K. 2000, On Information Asymmetry Metrics, Social Science Research Network Electronic Paper Collection, and Available at http: //ssrn.com/abstract=251938 (visited 8 May 2016).

26- Cohen, B.D. and Dean, T.J., 2005, Information Asymmetry and Investor Valuation of Ipos: Top Management Team Legitimacy as a Capital Market Signal, Strategic Management Journal, 26(7).

27- Crawford, G.S., Pavanini, N. and Schivardi, F., 2018, Asymmetric Information and Imperfect Competition in Lending Markets, American Economic Review, 108(7).

28- Fang, H. and Wu, Z., 2018, Multidimensional Private Information, Market Structure, and Insurance Markets, the RAND Journal of Economics, 49(3).

29- Glosten, L.R. and Harris, L.E., 1988, Estimating the Components of the Bid/Ask Spread, Journal of Financial Economics, 21(1).

30- Kaplanski, G. and Levy, H., 2015, Trading Breaks and Asymmetric Information: the Option Markets, Journal of Banking and Finance, 58.

31- Laussel, D., 2018, Complementary Monopolies with Asymmetric Information: A Private Common Agency Model, SSRN Electronic Journal.

32- Lee, C.M. and Ready, M.J., 1991, Inferring Trade Direction from Intraday Data, the Journal of Finance, 46(2).

33- Maddala, G.S, Dobson. S., Miller, E., 1995, Microeconomics: The Regulation of Monopoly, Chapter. 10, Press Mc Grawhill Book Company, 189-195.

34- Mas-Colell, A., Whinston, M.D. and Green, J.R., 1995, Microeconomic Theory: Oxford University press, New York.

35- Molyneux, P., Lloyd-Williams, D.M. and Thornton, J., 1994, Competitive Conditions in European Banking, Journal of banking and finance, 18(3).

36- Myers, S. C., & Majluf, N. S., 1984, Corporate Financing and Investment Decisions When Firms Have Information That Investors do not Have, Journal of Financial Economics, 13(2), 187-221.

37- Panzar, J.C. and Rosse, J.N., 1987, Testing for "Monopoly" Equilibrium, The journal of industrial economics.

38- Schaeck, K., Cihak, M. and Wolfe, S., 2009, Are Competitive Banking Systems more Stable?, Journal of Money, Credit and Banking, 41(4).

39- Shaffer, S., 1982, Competition, Conduct and Demand Elasticity, Economics Letters, 10(1-2).

40- Shephard, W.G., 1990, the Economics of Industrial Organization, Prentice HALL.

41- Spence, M., 1976, Informational Aspects of Market Structure: an Introduction, the Quarterly Journal of Economics, 90.

42- Spindler, M., W, J. and Hagmayer, S., 2014, Asymmetric Information in the Market for Automobile Insurance: Evidence from Germany, Journal of Risk and Insurance, 81(4).

43- Stiglitz, J. and Greenwald, B., 2003, Towards a New Paradigm in Monetary Economics, Cambridge University Press.

44- Stiglitz, J.E. and Weiss, A., 1981, Credit Rationing in Markets with Imperfect Information, The American Economic Review, 71(3), 393-410.

45- Stiglitz, J.E., 2000, the Contributions of The Economics of Information to Twentieth Century Economics, The Quarterly Journal of Economics, 115(4).

46- Wang, K.T. and Wang, W.W., 2017, Competition in the Stock Market with Asymmetric Information, Economic Modelling, 61.

47- Xanthos, F., 2014, A Note on the Equilibrium Theory of Economies with Asymmetric Information, Journal of Mathematical Economics, 55.

48- Yildirim, H.S. and Philippatos, G.C., 2007, Restructuring, Consolidation and Competition in Latin American Banking Markets, Journal of Banking and Finance, 31(3).

49- Zajac, E.J., 1990, CEO Selection, Succession, Compensation and Firm Performance: a Theoretical Integration and Empirical Analysis, Strategic Management Journal, 11(3).