بررسی بازتاب واژه های عربی و هندی در فرهنگ بحر عجم

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 2، دوره 16، شماره 62، شهریور 1401، صفحه 15-28   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2022.679127

نویسندگان

ژاله شفیعی¹؛ ابوالقاسم رادفر^{* 2}؛ حمید طبسی³

¹گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد جیرفت،دانشگاه آزاد اسلامی ،جیرفت،ایران

²گروه زبان و ادبیات فارسی ،واحد جیرفت،دانشگاه آزاد اسلامی ،جیرفت ،ایران

³عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد جیرفت

چکیده

یکی از مسائل مهم در پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، واکاوی بازتاب واژگان و ساختارهای زبانی در ادبیات ملّت‌های مختلف است. بدون شک روابط بین ملّت‌های مختلف در طول قرن‌های گذشته، موجب تبادلات فرهنگی گردید. چنین روابطی در میان سرزمین ایران از یک سو و کشورهای عربی و شبه قارّۀ هند از سوی دیگر موجب ورود کلمات فارسی به زبان عربی و هندی شد. یکی از مهمترین گروههای زبانی، هند و اروپایی است که همۀ زبان های شبه قارّۀ هند، ایران و نیز اروپایی را شامل می‌شود که تحت تأثیر عوامل گوناگونی مانند تسلط حاکمان مسلمان، مهاجرت ادیبان ایرانی، فتوحات، خویشاوندی دو زبان و فرهنگ و ... تبادل واژگانی میان آن‌ها صورت پذیرفته است. در این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای به واکاوی بازتاب برخی واژگان عربی و هندی در فرهنگ «بحر عجم» پرداخته شد و چنین استنتاج گشت که واژگان فارسی دخیل در زبان هندی عبارتند از: کلماتی که از عربی گرفته شده-اند و در زبان هندی یا دقیقاً به همان معنا به کار می‌روند، یا تلفّظ، معنا، مفهوم و یا ساختار آن‌ها تغییر یافته است.

کلیدواژه‌ها

زبان شناسی؛ زبان عربی؛ بحر عجم؛ واژگان شناسی؛ ایران

مراجع

باطنی، محمد رضا.1385ش،پیرامون زبان و زبانشناسی، تهران، انتشارات آگاه،.

تونکی، آبرو.1384ش، ایوب ماوراءالنهری، «دانش‌نامه زبان و ادب پارسی در شبه قاره»، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران.

جلالی نائینی، محمدرضا.1365ش، زبان و ادب فارسی در شبه قاره هند، نامواره دکتر محمود افشار، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشار یزدی.