مسئولیت مدنی نقض حق برحریم خصوصی در فضای مجازی از منظر موازین فقهی و حقوقی

فقه و مبانی حقوق اسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 بهمن 1399  

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مینا نوروزی¹؛ سید علی ربانی موسویان ²

¹دانشجوی دکتری رشته فقه و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین

²گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران

چکیده

امروزه فضای مجازی نه به عنوان یک ابزار بلکه به عنوان یک سیستم فراگیر ارتباط جمعی در تمام کشورها در حال رشد و پیشرفت است. گسترش فضای مجازی به حدی است که حریم خصوصی افراد را مورد تهدید قرار داده و به واسطه برخی زیرساختهای شهری و شهروندی تا حدود زیادی حقوق شهری و شهروندی را تحت تاثیر خود قرار داده است. از سوی دیگر، فضای مجازی با قابلیت توسعه بخش روابط میان اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی ، بحث مسئولیت مدنی ناشی از این روابط را خواه به صورت قراردادی و خواه به صورت خارج از قرارداد، نمایان ساخته است. بررسی قواعد مربوط به مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در فضای مجازی نشان می دهد که مبنای مسئولیت برای شخص خاطی در حقوق ما عمدتاً، ((تقصیر)) و در برخی موارد نظریه خطر است و نقض کننده حق حریم خصوصی شهروندی در فضای مجازی، ملزم به جبران خسارت وارده بوده و قواعد عمومی مسئولیت مدنی بر فضای مجازی نیز حاکم است. از منظر موازین فقهی نیز، مسئولیت مدنی نقض حریم خصوصی ثابت و قابل انطباق با مصادیق روز از جمله فضای مجازی است و مبتنی بر برخی قواعد فقهی و احکام تکلیفی دال بر حرمت ورود به حریم خصوصی دیگران و افشا و انتشار اطلاعات و اسرار افراد بدون اذن از جانب آنها می باشد.

کلیدواژه‌ها

مسئولیت مدنی؛ فضای مجازی؛ حریم خصوصی؛ تقصیر؛ تجسس