درد بر گرفتن؛ بازتاب آیینی اسطوره ای در متون عرفانی نقشبندیه

ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 بهمن 1399  

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

سید محسن حسینی

عضو هیات علمی

چکیده

یکی از خوارق عاداتی که در متون متصوفه به چشم می خورد شفابخشی است که به گونه های متفاوتی بروز و ظهور یافته است. در این میان به نظر می‌رسد مقوله «درد برگرفتن» یا به تعبیر شاعرانه ترش «درد برچیدن» بازمانده آیین و رسمی اسطوره ای باشد که اسطوره شناسان، از آن با عنوان «بلا گردانی» یاد کرده اند. بلا گردان های اسطوره ای عمدتاً با هدف راندن بیماری، عوارض وآثار گناه، مصیبت قحطی و خشکسالی و به طورکلی هر نوع شر از شخصی یا مردمی عمل می کردند. یکی از این بلاگردان ها وقتی به کار می آمده که می خواستند بیماری یا مرضی را از وجود بیمار بیرون برانند. بر این اساس بلا گردان با پذیرش بیماری فرد مذکور به خود، موجب شفا یا بهبود آن شخص می شده است. این شیوه از شفابخشی در قالب نوعی کرامت عرفانی در برخی از متون متصوفه نیز دیده شده است . مساله اصلی در این پژوهش که به شیوه تحلیلی- توصیفی صورت گرفته بررسی کرامتِ درد برچیدن در متون عرفانی نقشبندی و مقایسه آن با آیین های اسطوره ای است. در این پژوهش برخی نمونه ها از این رسم و آیین بررسی شده است. به نظر می رسد متون طریقت نقشبندیه بیشتر از سایر متون صوفیانه ، از این باور اسطوره ای تاثیر پذیرفته باشند.

کلیدواژه‌ها

بلاگردان؛ درد بر گرفتن؛ نقشبندیه؛ خواجه احرار؛ شفابخشی

مراجع