اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر شرم درونی شده زنان بدسرپرست

زن و مطالعات خانواده

دوره 14، شماره 52، شهریور 1400، صفحه 57-68   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jwsf.2021.1908695.1494

نویسندگان

پریسا امینی¹؛ رمضان حسن زاده^{* 2}

¹کارشناس ارشد ، روانشناسی شخصیت، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری ، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

²استاد،گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری ، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail]

چکیده

زنان بد سرپرست به عنوان قشر بسیار شکننده و آسیب خورده و همچنین آسیب پذیر جامعه چه از نظر جتماعی، اقتصادی، عاطفی و هیجانی دارای مشکلات بسیاری هستند. یکی از مشکلاتی که کم تر مورد توجه قرار گرفته شرم درونی شده این افراد می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر شرم درونی شده در زنان بد سرپرست بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه زنان بدسرپرست مراجعه‌کننده به سمن‌های شهر تهران در سال ۱۳۹۸ بود. برای انتخاب نمونه پژوهش، پس از اجرای پیش‌آزمون‌های متغیرهای وابسته (شامل شرم درونی شده) بر روی ۱۰۰ نفر از زنان بدسرپرست تحت پوشش کانون کارآفرینان مهر تهران، ۳۰ نفر از افرادی که بالاترین نمرات را دریافت کرده بودند،به صورت داوطلبانه انتخاب، سپس به‌طور تصادفی به دو گروه 15 نفره، آزمایشی و گواه تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه شفقت خود ، پرسشنامه شرم درونی شده کوک و پرسشنامه دل‌زدگی زناشویی پاینز بود. یافته‌های این پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر شرم درونی شده در زنان بدسرپرست به طور معناداری مؤثر است. نتیجه برنامه اکت می تواند موجب کاهش شرم درونی شده در زنان بد سرپرست خانوار شود.

کلیدواژه‌ها

پذیرش و تعهد؛ زنان بد سرپرست؛ زنان

مراجع

بابایی فرد، اسداله. (1392). سنجش تأثیرات اشتغال زنان بر خانواده و روابط اجتماعی (مطالعۀ موردی شهر آران و بیدگل). زن در توسعه و سیاست 11(3)، 427-451.

بساک نژاد، فوارق وداودی، سودابه. (1397). رابطه شرم درونی شده، رفتارهای ایمنی‌بخش و راهبردهای اجتناب شناختی با ابعاد اضطراب اجتماعی در دانشجویان علوم پزشکی. روان‌شناسی بالینی، 10(4)، 35-44.‎

جوکار، بهرام و کمالی، فاطمه. (1394). بررسی رابطه معنویت و احساس شرم و گناه. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 5(1)، 3-21.

حجت‌خواه، سیدمحسن و مصباح، ایمان. (1395). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد بر سازگاری اجتماعی و احساس شرم درونی شده مادران دارای کودک کم‌توان ذهنی. روانشناسی افراد استثنایی، 6(24)، 153-180.

رجبی، غلام رضا و عباسی، قدرت اله. (1390). بررسی رابطه خودانتقادی، اضطراب اجتماعی و ترس از شکست باشرم درونی شده در دانشجویان. روانشناسی بالینی و مشاوره 1(2)، 171-182.

سعیدی، ضحی، قربانی، نیما، سرافراز، مهدی‌رضا و شریفیان، محمدحسین. (1392). اثر القای شفقت خود و حرمت خود بر میزان تجربه شرم و گناه. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 8(1)، 91-102.

فتح اله زاده، نوشین، مجلسی، مظاهری، رستمی و نوابی نژاد، شکوه. (2017). اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر شرم درونی شده و خود انتقادی زنان آزاردیده عاطفی. مطالعات روان‌شناختی، 13(2)، 151-168.‎

کبیری‌نسب، یوسف و عبداله‌زاده، حسن. (1397). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر شرم درونی شده و عزت‌نفس جنسی زنان مبتلابه سرطان پستان پس از جراحی ماستکتومی. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت، 7(4)، 184-199.

کرملو، سمیرا، متقی‌پور، یاسمن، برجعلی، احمد، صادقی، منصوره‌السادات و خانی‌پور، حمید. (1395). عوامل موثر بر تجربه شرم در خانواده‌های بیماران با اختلال روان پزشکی: نقش انگ، حساسیت به طرد و ارزیابی شناختی. مطالعات روان شناسی بالینی، 6(23)، 25-39.‎

Bach, P. & Hayes, S. C. (2002). The use of acceptance and commitment therapy to prevent the rehospitalization of psychotic patients: A randomized controlled trial. Journal of consulting and clinical psychology, 70(5), 1129-1139.

Barlow, M. R., Turow, R. E. G., & Gerhart, J. (2017). Trauma appraisals, emotion regulation difficulties, and self-compassion predict posttraumatic stress symptoms following childhood abuse. Child abuse & neglect, 65, 37-47.

Bricker, J., & Tollison, S. (2011). Comparison of motivational interviewing with acceptance and commitment therapy: a conceptual and clinical review. Behavioural and cognitive psychotherapy, 39(5), 541-559.

Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 84(4), 822.

Claesson, Katja, & Sohlberg, Staffan. (2002). Internalized shame and early interactions characterized by indifference, abandonment and rejection: Replicated findings. Clinical Psychology & Psychotherapy: An International Journal of Theory & Practice, 9(4), 277-284.

Cook, DR. (1993). The internalized shame scale manual. Menomonie, WI: Channel Press.

Eifert, G. H. & Forsyth, J. P. (2005). Acceptance and commitmenttherapy for anxiety disorders: A practitioner’s treatment guide tousing mindfulness, acceptance, and values-based behavior changestrategies. New York: Guilford Press.

Hale, Michelle A, & Clark, David A. (2013). When good people have bad thoughts: Religiosity and the emotional regulation of guilt-inducing intrusive thoughts. Journal of Psychology and Theology, 41(1), 24-35.

Harris, R. (2006). Embracing your demons: An overview of acceptance and commitment therapy. Psychotherapy in Australia, 12(4), 70.

Hayes, S. C. (1987). A contextual approach to therapeutic change. In N. S. Jacobson (Ed.), Psychotherapists in clinical practice: Cognitive and behavioral perspectives.New York, NY, US: Guilford Press, 327-387.

Hayes, S. C. Strosahl, K. D. & Wilson, K. G. (2009). Acceptance and commitment therapy. American Psychological Association.

Larmar, S. Wiatrowski, S. & Lewis-Driver, S. (2014). Acceptance & Commitment Therapy: An Overview of Techniques and Applications. Journal of Service Science and Management, 7(03), 216.

Lee, Jeeyon, Kim, Mijin, & Park, Miran. (2014). The Impact of Internalized Shame on Social Anxiety in Adolescence: The Mediating Role of Experiential Avoidance. Journal of Asia Pacific Counseling, 4(1), 65-81.

Matos, Marcela, Pinto-Gouveia, José, Gilbert, Paul, Duarte, Cristiana, & Figueiredo, Cláudia. (2015). The Other as Shamer Scale–2: Development and validation of a short version of a measure of external shame. Personality and Individual Differences, 74, 6-11.

Tesh, M., Learman, J., & Pulliam, R. M. (2015). Mindful self-compassion strategies for survivors of intimate partner abuse. Mindfulness, 6(2), 192-201.

Thomas, N., Shawyer, F., Castle, D. J., Copolov, D., Hayes, S. C., & Farhall, J. (2014). A randomised controlled trial of acceptance and commitment therapy (ACT) for psychosis: study protocol. BMC psychiatry, 14(1), 198.

Vanderheiden, Elisabeth, & Mayer, Claude-Hélène. (2017). An introduction to the value of shame—exploring a health resource in cultural contexts The Value of Shame. Berline: Springer.

Zettle, R. D. (2005). The evolution of a contextual approach to therapy: from comprehensive distancing to ACT. International Journal of Behavioural and Consultation Therapy, 1, 77–89.