پارامتر‌های فلورسانس کلروفیل و انتخاب برترین ژنوتیپ‌ها در برنج (Oryza sativa L.) براساس شاخص‌های BLPSI و LPSI

فیزیولوژی محیطی گیاهی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 بهمن 1399  

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مهناز کاتوزی¹؛ سعید نواب پور²؛ حسین صبوری ³؛ علی اکبر عبادی⁴

¹دانشگاه علوم کشاورزی گرگان

²دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³Gonbad Kavous University, Iran

⁴استادیار و عضو هیات علمی‌موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ‏ترویج کشاورزی، رشت، ایران ‏

چکیده

به منظور انتخاب برترین افراد حاصل از آمیزش لاین‌های برنج طارم بومی و موتانت با استفاده از ویژگی‌های فلورسانس کلروفیل و براساس شاخص‌های BLPSI و LPSI، آزمایشی با استفاده از 350 فردF2 در سال 1396 اجرا شد. والدین، نسل اول و دوم در سال زراعی 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد‌کاووس کشت شدند. خصوصیات فلورسانس کلروفیل Fo، F'o ، Fm، F'm ، F'، ETR، Fv، Fv/Fm، F'v/F'm، NPQ، qP، (Y (II، qN، qL و وزن 100 دانه، تعداد ساقه، تعداد دانه پر، تعداد دانه‌های پوک، ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد خوشچه، قطر ساقه، طول دانه، عرض دانه، شکل دانه، وزن کاه، طول دوره رسیدگی، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، نیز ثبت شدند. سرعت انتقال الکترون از طریق فتوسیستم 2، عرض برگ پرچم، فلورسانس پایه در حالت‌های سازگار شده به تاریکی، تعداد پنجه بارور، فلورسانس حداکثر در حالت‌های سازگار شده به تاریکی، تعداد خوشچه اولیه، سطح برگ پرچم، تعداد دانه پر، طول برگ پرچم، طول خوشه اصلی و وزن بوته به ترتیب بیشترین تاثیر را روی عملکرد دانه داشتند. بالاترین پاسخ به انتخاب در هر دو شاخص BLPSI و LPSI به وزنه ‌اقتصادی نهم (وراثت پذیری) تعلق داشت. بعد از این ضریب، ضریب ششم (همبستگی) دارای بالاترین پاسخ به انتخاب بود. نتایج نشان داد که وراثت پذیری پارامتر‌های فلورسانس کلروفیل می‌توانند به طور کارایی به عنوان وزنه اقتصادی در انتخاب بهترین افراد مورد استفاده قرار گیرند. ژنوتیپ‌های 3، 6، 17، 24 و 30 براساس شاخص LPSI و ژنوتیپ‌های سه و شش براساس BLPSI به عنوان ژنوتیپ‌های برتر انتخاب شدند.

کلیدواژه‌ها

برنج؛ ژنوتیپ؛ سرعت انتقال الکترون؛ فتوسیستم 2؛ وزنه اقتصادی

مراجع