ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب حوضه آبریز لار با استفاده از مدل SWAT و مقایسه نتایج آن با شبکه‌های بیزین و مدل‌های هوشمند هیبریدی

جغرافیای طبیعی

دوره 13، شماره 50، زمستان 1399، صفحه 61-79  

نوع مقاله: مقاله های پژوهشی

نویسندگان

مهسا سلیمانی‌پور¹؛ امیرپویا صراف ²

¹دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

²استادیار گروه مهندسی عمران، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

چکیده

قرار گرفتن ایران بر کمربند خشک و نیمه‌خشک دنیا و همچنین سوء مدیریت منابع آبی، سبب ایجاد وضعیت هشدار دهنده کمبود آب در بسیاری از مناطق کشور شده است. پژوهش حاضر آثار ناشی از تغییر اقلیم را بر دما، بارندگی و رواناب در دوره‌های آتی با کمک مدل آماری LARS-WG و مدل مفهومی هیدرولوژیکی SWAT برای حوضه آبریز لار مورد ارزیابی قرار می‌دهد. برای تخمین میزان دبی جریان رودخانه، به بررسی قابلیت عملکرد شبکه بیزین و مدل ترکیبی موجک - شبکه عصبی هم پرداخته می‌شود. پس از واردکردن اطلاعات بارش و دمای منطقه، نسبت به شبیه‌سازی رواناب برای دو ایستگاه هیدرومتری گزلدره و پلور اقدام شده و رواناب خروجی ایستگاه پلور به‌عنوان نقطه کنترل بین سال‌های (۱۹79-۲۰۱8) مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. به‌منظور ارزیابی کارایی از معیارهای ضریب تبیین و نشر - سا تکلیف استفاده شده است. طبق پیش‌بینی مدل‌های اقلیمی، بیشترین افزایش دما در دوره انتهایی و تحت سناریوی اقلیمی RCP8.5 حدود ۱۰ درصد افزایش دما در فصل بهار و زمستان را نشان می‌دهد. در نهایت از بین این مدل‌ها، مدل فیزیکی با پیش‌بینی متوسط سالیانه 6.04 مترمکعب بر ثانیه با توجه به دوره مشاهداتی، کاهش رواناب را نشان داد.

کلیدواژه‌ها

تغییر اقلیم؛ مدل LARS-WG؛ مدل SWAT؛ شبکه‌های بیزین؛ مدل موجک - شبکه عصبی مصنوعی؛ آنالیز حساسیت

مراجع