نقش واسطه ‌ای نظم جویی هیجانی در رابطه بین روان ‌سازه‌های سازش نایافته اولیه و نشانه ‌های اضطراب

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

دوره 17، شماره 66، دی 1399، صفحه 117-130   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

زهرا خانی¹؛ محمدعلی بشارت^{* 2}؛ حجت اله فراهانی³

¹کارشناس ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه تهران

²استاد دانشگاه تهران

³استادیار دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه‎ای نظم‎جویی هیجان در رابطه‎ بین روان‌سازه‌های سازش‎نایافته اولیه و نشانه‎های اضطراب انجام شد. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی، 300 دانشجو (158 زن، 142 مرد) با روش دردسترس از بین دانشجویان دانشگاه تهران انتخاب شدند و پرسشنامه‎ روان‎سازه‎ یانگ‌ـ فرم کوتاه (یانگ، 1998)، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (لاویباند و لاویباند، 1995) و مقیاس دشواری نظم‎جویی هیجان (گرتز و رومر، 2004) را تکمیل کردند. نتایج این پژوهش نشان داد بین روان‌سازه‌های سازش‎نایافته اولیه، دشواری نظم‎جویی هیجان و نشانه‎های اضطراب رابطه‎ مثبت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون تحلیل مسیر نشان‌دهنده نقش واسطه‌ای دشواری نظم‎جویی هیجان در رابطه بین روان‎سازه‎های سازش‎نایافته اولیه و نشانه‌های اضطراب بود.‎ بر اساس یافته‎های پژوهش می‎توان نتیجه گرفت که رابطه‎ روان‎سازه‎های سازش‎نایافته اولیه و نشانه‌های اضطراب، خطی و ساده نیست و روان‎سازه‎های سازش‎نایافته اولیه از طریق دشواری نظم‎جویی هیجان، نشانه‎های اضطراب را تحت ‎تأثیر قرار می‎دهند. بنابراین به‌منظور پیشگیری از ایجاد نشانه‌های اضطراب، افزون بر کاهش ویژگی‎های منفی روان‎سازه‎های سازش‎نایافته اولیه، لازم است زمینه‎های بازسازی فرایندهای نظم‎جویی هیجان با هدف افزایش سطح سلامت روانی فراهم شود.

کلیدواژه‌ها

اضطراب؛ نظم‎جویی هیجان؛ روان‎سازه

مراجع

آهی، ق.، محمدی‎فر، م. و بشارت، م. ع. (1386). اعتبار و اعتبار فرم کوتاه پرسش‎نامه طرحواره یانگ. مجله روان‎شناسی و علوم تربیتی، 3، 20 -5.

بشارت، م. ع. (1384). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس افسردگی اضطراب استرس (DASS-21) در نمونه‌های بالینی و جمعیت عمومی. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع. (1385). اعتبار و اعتبار مقیاس سلامت روانی (MHI). فصلنامه‎ دانشور رفتار، 16، 16 -11.

بشارت، م. ع. (1386). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس دشواری نظم‌جویی هیجان. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع. (1388). اعتبار و روایی فرم 28 سؤالی مقیاس سلامت روانی در جمعیت ایرانی. مجله پزشکی قانونی ایران، 15، 91 -87.

بشارت، م. ع. (1397). مقیاس دشواری نظم‌جویی هیجان. فصلنامه اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی، 47، 92 -89.

بشارت، م. ع. و فرهمند، ه. (1396). نقش واسطه‎ای دشواری نظم‌جویی هیجان در رابطه بین آسیب‎های دلبستگی و نشانه‎های افسردگی و اضطراب. فصلنامه اندیشه و رفتار، 44، 16 -7.

بشارت، م. ع.، خلیلی خضر‎آبادی، م. و رضازاده، س. م. ر. (1395). نقش واسطه‎ای دشواری نظم‌جویی هیجان در رابطه‎ بین روان‎سازه‎های سازش‌نایافته اولیه و مشکلات زناشویی. فصلنامه روان‎شناسی خانواده، 2، 44 -27.

بشارت، م، ع. (۱۳۹۲). نقش واسطه‎ای راهبردهای نظم‎دهی شناختی هیجان در رابطه بین سبک‎های دلبستگی و ناگویی هیجانی. فصلنامه‎ روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 10(۳۷)، 16 -5.

بشارت، م، ع.، هدایتی، م. و کردمیرزا نیکوزاده، ا. (۱۳۹۳). نقش واسطه‌ای مشکلات بین شخصی در رابطه بین آسیب‌های دلبستگی و نشانه‌های اضطراب. فصلنامه‎ روان‎شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 10(39)، 236 -225.

 

Antony, M. M., Bieling, P. J., Cox, B. J., Enns, M. W., & Swinson, R. P. (1998). Psychometric properties of the 42-item and 21-item versions of the Depression Anxiety Stress Scales in clinical groups and a community sample. Psychological Assessment, 10(2), 176-181.

Baranoff, J., Oei, T. P., Cho, S. H., & Kwon, S. (2006). Factor structure and internal consistency of the Young Schema Questionnaire (Short Form) in Korean and Australian samples. Journal of Affective Disorders, 93(1-3), 133-140.

Bardeen, J. R. (2015). Short-term pain for long-term gain: The role of experiential avoidance in the relation between anxiety sensitivity and emotional distress. Journal of Anxiety Disorders, 30, 113-119.

Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., & Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56(6), 893-897.

Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F., & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York: Guilford Press.

Blalock, D. V., Kashdan, T. B., & Farmer, A. S. (2015). Trait and daily emotion regulation in social anxiety disorder. Cognitive Therapy and Research, 40(3), 416-425.

Borjali, A. Bahramizadeh, H. Eskandai, A. Farrokhi, N. (2016). Psychological flexibility mediate the effect of early maladaptive schemas on psychopathology. International Journal of Applied Behavioral Sciences, 3(4), 9-17.

Brenning, K., Soenens, B., Petegem, S. V., & Vansteenkiste, M. (2015). Perceived maternal autonomy support and early adolescent emotion regulation: A longitudinal study. Social Development, 24(3), 561-578.

Brown, T. A., Chorpita, B. F., Korotitsch, W., & Barlow, D. H. (1997). Psychometric properties of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) in clinical samples. Behaviour Research and Therapy, 35(1), 79-89.

Brumariu, L. E. (2015). Parent-child attachment and emotion regulation. New Directions for Child and Adolescent Development, 2015(148), 31-45.

Calvete, E., Orue, I., & Hankin, B. L. (2014). A longitudinal test of the vulnerability-stress model with early maladaptive schemas for depressive and social anxiety symptoms in adolescents. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 37(1), 85-99.

Chang, Y. (2012). Lifetime history of depression and anxiety disorders as a predictor of quality of life in midlife women in the absence of current illness episodes. Archives of General Psychiatry, 69(5), 484-492.

Daza, P., Novy, D. M., Stanley, M. A., & Averill, P. (2002). The Depression Anxiety Stress Scale-21: Spanish translation and validation with a Hispanic sample. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 24(3), 195-205.

El-Gabalawy, R., Mackenzie, C. S., Pietrzak, R. H., & Sareen, J. (2014). A longitudinal examination of anxiety disorders and physical health conditions in a nationally representative sample of U.S. older adults. Experimental Gerontology, 60, 46-56.

Fassbinder, E., Schweiger, U., Martius, D., Brand-de Wilde, O., & Arntz, A. (2016). Emotion regulation in schema therapy and dialectical behavior therapy. Frontiers in Psychology, 7, 1373.

Garnefski, N., & Kraaij, V. (2006). Cognitive emotion regulation questionnaire-development of a short 18-item version (CERQ-short). Personality and Individual Differences, 41(6), 1045-1053.

Gratz, K. L., & Roemer, L. (2004). Multidimensional Assessment of Emotion Regulation and Dysregulation: Development, Factor Structure, and Initial Validation of the Difficulties in Emotion Regulation Scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26(1), 41-54.

Gratz, K. L., & Tull, M. T. (2010). Emotion regulation as a mechanism of change in acceptance-and mindfulness-based treatments. In R. A. Baer (Ed.), Assessing mindfulness and acceptance: Illuminating the processes of change (pp. 107-133). Oakland, CA: New Harbinger Publications.

Gratz, K. L., Rosenthal, M. Z., Tull, M. T., Lejuez, C. W., & Gunderson, J. G. (2006). An experimental investigation of emotion dysregulation in borderline personality disorder. Journal of Abnormal Psychology, 115(4), 850-855.

Haugh, J. A., Miceli, M., & Delorme, J. (2016). Maladaptive parenting, temperament, early maladaptive schemas, and depression: A moderated mediation analysis. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 39(1), 103-116.

Hayes, S. C., Wilson, K. G., Gifford, E. V., Follette, V. M., & Strosahl, K. (1996). Experiential avoidance and behavioral disorders: A functional dimensional approach to diagnosis and treatment. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64(6), 1152-1168.

Hofmann, S. G., Sawyer, A. T., Fang, A., & Asnaani, A. (2012). Emotion dysregulation model of mood and anxiety disorders. Depression and Anxiety, 29(5), 409-416.

Hu, L., & Bentler, P. (1999). Cutoff criteria for fit indices in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.

Jacka, M. J., Mitchell, N., & Perez-Parada, J. (2016). Incidence and prevalence of anxiety, depression, and Post-Traumatic Stress Disorder among critical care patients, families, and practitioners. Journal of Anesthesia & Intensive Care Medicine, 1(1), 1-4.

Kanwar, A., Malik, S., Prokop, L. J., Sim, L. A., Feldstein, D., Wang, Z., & Murad, M. H. (2013). The association between anxiety disorders and suicidal behaviors: A systematic review and meta-analysis. Depression and Anxiety, 30(10), 917-929.

Kessler, R. C., Aguilar-Gaxiola, S., Alonso, J., Chatterji, S., Lee, S., Ormel, J., ... Wang, P. S. (2009). The global burden of mental disorders: An update from the WHO World Mental Health (WMH) Surveys. Epidemiologia e Psichiatria Sociale, 18(1), 23-33.

Khadem, H., Haghi, S. A., Ranjbari, T., & Mohammadi, A. (2017). The moderating role of resilience in the relationship between early maladaptive schemas and anxiety and depression symptoms among firefighters. Practice in Clinical Psychology, 5(2), 133-140.

Klemanski, D. H., Curtiss, J., Mclaughlin, K. A., & Nolen-Hoeksema, S. (2016). Emotion regulation and the transdiagnostic role of repetitive negative thinking in adolescents with social anxiety and depression. Cognitive Therapy and Research, 41(2), 206-219.

Kline, R. B. (2005). Principles and practices of structural equation modeling (2nd ed.). New York: Guilford Press.

Lai, H. M., Cleary, M., Sitharthan, T., & Hunt, G. E. (2015). Prevalence of comorbid substance use, anxiety and mood disorders in epidemiological surveys, 1990-2014: A systematic review and meta-analysis. Drug and Alcohol Dependence, 154, 1-13.

Leahy, R. L., Tirch, D. D., & Napolitano, L. A. (2011). Emotion regulation in psychotherapy: A practitioners guide. New York: Guilford Press.

Lovibond, P. F. (1998). Long-term stability of depression, anxiety, and stress syndromes. Journal of Abnormal Psychology, 107(3), 520-526.

Lovibond, P. F., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour Research and Therapy, 33(3), 335-343.

Maina, G., Mauri, M., & Rossi, R. (2016). Anxiety and depression. Journal of Psychopathology, 22, 236-250.

Martin, K. P., Blair, S. M., Clark, G. I., Rock, A. J., & Hunter, K. R. (2017). Trait mindfulness moderates the relationship between early maladaptive schemas and depressive symptoms. Mindfulness, 9(1), 140-150.

Mennin, D. S., Heimberg, R. G., Turk, C. L., & Fresco, D. M. (2005). Preliminary evidence for an emotion dysregulation model of generalized anxiety disorder. Behaviour Research and Therapy, 43(10), 1281-1310.

Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2006). Applied multivariate research: Design and interpretation. Thousand Oaks: Sage Publications.

Moroz, M., & Dunkley, D. M. (2019). Self-critical perfectionism, experiential avoidance, and depressive and anxious symptoms over two years: A three-wave longitudinal study. Behaviour Research and Therapy, 112, 18-27.

Mousavi, S. E., & Low, W. Y. (2015). The Relationships between Perceived Parental Rearing Style and Anxiety Symptoms in Malaysian Adolescents: The Mediating Role of Early Maladaptive Schemas. Journal of Depression and Anxiety, S2: 009.

Norton, P. J. (2007). Depression Anxiety and Stress Scales (DASS-21): Psychometric analysis across four racial groups. Anxiety, Stress & Coping,20(3), 253-265.

Roth, G., Assor, A., Niemiec, C. P., Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2009). The emotional and academic consequences of parental conditional regard: Comparing conditional positive regard, conditional negative regard, and autonomy support as parenting practices. Developmental Psychology, 45(4), 1119-1142.

Schäfer, J. Ö., Naumann, E., Holmes, E. A., Tuschen-Caffier, B., & Samson, A. C. (2016). Emotion regulation strategies in depressive and anxiety symptoms in youth: A meta-analytic review. Journal of Youth and Adolescence, 46(2), 261-276.

Schmidt, N. B., Joiner, T. E., Young, J. E., & Telch, M. J. (1995). The schema questionnaire: Investigation of psychometric properties and the hierarchical structure of a measure of maladaptive schemas. Cognitive Therapy and Research, 19(3), 295-321.

Schneider, R. L., Arch, J. J., Landy, L. N., & Hankin, B. L. (2016). The longitudinal effect of emotion regulation strategies on anxiety levels in children and adolescents. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 47(6), 978-991.

Shorey, R. C., Elmquist, J., Anderson, S., & Stuart, G. L. (2015). The relationship between early maladaptive schemas, depression, and generalized anxiety among adults seeking residential treatment for substance use disorders. Journal of Psychoactive Drugs, 47(3), 230-238.

Tandetnik, C., Hergueta, T., Bonnet, P., Dubois, B., & Bungener, C. (2017). Influence of early maladaptive schemas, depression, and anxiety on the intensity of self-reported cognitive complaint in older adults with subjective cognitive decline. International Psychogeriatrics, 29(10), 1657-1667.

Thompson, R. A. (1994). Emotion regulation: A theme in search of definition. Monographs of the Society for Research in Child Development, 59(2/3), 25-52.

Veit, C. T., & Ware, J. E. (1983). The structure of psychological distress and well-being in general populations. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 51(5), 730-742.

Watson, D., Clark, L. A., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scales.Journal of Personality and Social Psychology, 54(6), 1063-1070.

Yan, Y., Wang, J., Yu, W., He, L., & Oei, T. P. (2018). Young Schema Questionnaire: Factor structure and specificity in relation to anxiety in Chinese adolescents. Psychiatry Investigation, 15(1), 41-48.

Young, J. E. (1998). Young Schema Questionnaire-short form (YSQ-S) (On-line). New York: Cognitive Therapy Centre. (Available: http://www.schematherapy.com).

Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitionerʹs guide. New York: The Guilford Press.

Zhang, X., Norton, J., Carrière, I., Ritchie, K., Chaudieu, I., & Ancelin, M. L. (2015). Risk factors for late-onset generalized anxiety disorder: results from a 12-year prospective cohort (the ESPRIT study). Translational Psychiatry, 5(3), e536.