تحلیل مقولۀ زیبایی در غزلیات فیض کاشانی

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

دوره 16، شماره 23، مهر 1399، صفحه 12-22   

نویسندگان

محمدیوسف پورموسی¹؛ کورس کریم پسندی^{* 2}؛ احمد کریمی²؛ سید حسن سیدترابی³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی ،چالوس، ایران.

³استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

چکیده

یکی از مباحث بنیادین در غزلیات فیض کاشانی، مقولۀ زیبایی است. فیض، با نگرش هستی شناسانه، زیبایی را امری بیرونی و عینی و با نگرش معرفت شناسانه، زیبایی را امری درونی و ذهنی می داند که منبع و منشأ آن ها زیبایی خداوند می باشد که موجبات انگیزش درونی سالکِ طالب را برای رسیدن به جمال الهی فراهم می سازد. این مقاله به روش تحلیلی به واکاوی و تبیین مقولۀ زیبایی در غزلیات ناب فیض کاشانی می پردازد و نیز سیری است در کند و کاوهای کشف و شهودی این عارفِ واصلِ جمالِ الهی دربارۀ تعریف زیبایی، منشأ زیبایی، انواع زیبایی و ... با این برآیند که سالکِ طالب باید از مظاهر جمال و زیبایی های ظاهری و مجازی عبور کند و از آن برای رسیدن به زیبایی حقیقی و شهودِ جمالِ شاهد مقصود پلی بسازد تا آن گاه با زیبایی شگفت آوری روبرو شود که پاینده و جاودانه است، نه به وجود می آید و نه از میان می رود، و آن زیبایی مطلق خداوندی است که آیینۀ دل به تمام و کمال آن را نشان می دهد.

کلیدواژه‌ها

فیض کاشانی؛ زیبایی؛ جمال الهی؛ مکاشفه؛ دل