(تاثیر معمای امنیت بر رقابت میان ایران و عربستان سعودی)

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

دوره 12، شماره 43، تیر 1399، صفحه 81-96   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/pir.2020.679936

نویسندگان

ابراهیم ارم^{* 1}؛ امین روان بد²

¹دانشجوی دکتری تخصصی علوم سیاسی،گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی،لامرد،ایران

²گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران

چکیده

نگارندگان تلاش کرده اند تا ضمن تلاش برای شناخت بهتر مفهوم معمای امنیت، به این پرسش پاسخ دهند که معمای امنیت چه تاثیری بر رقابت میان ایران و عربستان سعودی داشته است؟ فرضیه اصلی پژوهش حاضر این است که تشدید و وخامت معمای امنیت میان ایران و عربستان سعودی سبب تشدید رقابت و تنش میان دو کشور شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با بهره گیری از آخرین توسعه های مفهومی در خصوص معمای امنیت، جایگاه تبیینی مشخص معمای امنیت و میزان تاثیرگذاری آن در رقابت دو کشور در برهه پیش و پس از انقلاب اسلامی تعریف شود. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر تحلیل نظریه پردازانه مبتنی بر نظریه عقلانی روابط بین الملل به این نتیجه رسیده است که وخامت معمای امنیت میان ایران و عربستان سعودی پس از انقلاب اسلامی بسیار بیشتر از سطح معمای امنیت میان دو کشور پیش از وقوع انقلاب اسلامی است اما سطح متوسط معمای امنیت پیش از انقلاب اسلامی تعیین کنندگی بیشتری در عدم شکل گیری همکاریهای جدی و عمیق میان دو طرف داشت. سطح شدید معمای امنیت پس از انقلاب اسلامی نقش تسهیل کننده رقابت میان دو کشور را ایفا کرده است.

کلیدواژه‌ها

معمای امنیت؛ نظریه عقلانی روابط بین الملل؛ رقابت؛ ایران؛ عربستان سعودی

مراجع

 آجیلی، هادی؛ رضایی، نیما (1397)، «رئالیسم تدافعی و تهاجمی (چارچوبی تئوریک برای تحلیل وقایع و رخدادهای حوزة خلیج فارس)»، فصلنامه امنیت ملی، سال هشتم، شمارة 27، 165 198.

اخوان کاظمی، بهرام (1379)، «واگرایی‌ها و همگرایی‌ها در روابط ایران و عربستان»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، سال هفتم، شمارة 22، 115 146. 

برزگر، کیهان (1382)، «تعاملات سیاسی ایران ـ عربستان پس از یازده سپتامبر»، راهبرد، شمارة 27، 229 195. 

تاجیک، محمدرضا؛ دهقانی فیروزآبادی، جلال (1382)، «الگوهای صدور انقلاب در گفتمان‌های سیاست خارجی ایران»، راهبرد، شمارة 27، 61 80. 

رمضانی، روح‌الله (1380)، چارچوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ترجمة علیرضا طیب، تهران: نشر نی. 

ساعی، احمد؛ علیخانی، مهدی (1392)، «بررسی چرخه تعارض در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی با تأکید بر دورة 1392-1384»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال نهم، شمارة 22، 103 129.

صالحی، علیرضا؛ محسنی، سجاد (1392)، «دستاوردهای نظامی ایران و معمای امنیت در خاورمیانه (با تأکید بر اعضای شورای همکاری خلیج فارس)»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 27، شمارة 1، 49 70. 

غرایاق زندی، داود (1391)، «دفاع غیرتحریک‌آمیز: راهبرد جمهوری اسلامی ایران برای کاهش معمای امنیتی غرب آسیا»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شمارة 3 (پیاپی 57)، 71 92.

Badeeb, S. M. (1993). Saudi – Iranian Relations, 1932 – 1982, London: Center for Arab and Iranian Studies. 

Fearon, J.D. (1997). “Signaling Foreign Policy Interests: Tying Hands versus Sinking Costs”, Journal of Conflict resolution, 41(1). 

Glaser, C.L. (2010). Rational Theory of International Politics, Princeton University Press. 

Glaser, C.L. and Kaufmann,C. (1998). “What is the offense-defense balance and can we measure it? (Offense, Defense and International Politics)”, International Security, 22(4). 

Herz,J.H. (1950). “Idealist Internationalism and the Security Dilemma”, World Politics, 2(2).

Jervis,R. (1978). “Cooperation Under the Security Dilemma”, World Politics, 30(2).

Kydd, A.H. (2005). Trust and Mistrust in International Relations, Princeton: Princeton University Press.

Levy, J.S. (1984). “The Offensive/Defensive Balance of Military Technology: A Theoretical and Historical Analysis”, International Studies Quarterly, 28(2). 

Palmer, M. A. (1992). Guardians of the Gulf and History of America’s Expanding Role in the Persian Gulf, 1833 – 1992, New York: Palgrave. 

Taliaferro, J.W. (2000/01). “Security Seeking under Anarchy: Defensive Realism Revisited ”, International Security, 25(3).

Van Evera, S. (1998). “Offense, Defense and the Causes of War”, International Security, 22(4).

Wezeman, D. P., A. Fleurant, A. Kuimova, N. Tian and S. T. Wezeman (2019). Trends in International Arms Transfers, 2018, SIPRI Fact Sheet, Available at http://sipri.org/sites/default/files/2019-03/fs_1903_at_2018.pdf  Impact of Security Dilemma on Rivalry between Iran and Saudi Arabia