معرفی نسخه خطی «تحریر ترجمه درّالنّثیرفی النصیحه و التحذیر»

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 5، دوره 12، شماره 45، اسفند 1399، صفحه 44-66   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه حاجی قاسملو¹؛ آیت شوکتی(نویسنده مسئول)^{* 2}؛ مجتبی صفرعلیزاده³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، خوی. ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی. دانشگاه آزاد اسلامی خوی. ایران

³استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، خوی. ایران

چکیده

نسخ خطّی از مهمّ‌ترین ارکان فرهنگی بشر و نشانگر تاریخ و تمدّن یک سرزمین و وسیلۀ تعمّق و ژرف‌نگری در شناسنامۀ ملّی ایران است که موجب رونق و غنای پیشینه‌ی علمی، ادبی و تاریخی و... میشود. دبیر اعلم فرزند رئیس محمّد منشی از سخنوران و نویسندگان قرن 14، خوشنویس، شاعر و نویسنده عصر قاجار، است. «تحریر ترجمه درّالنّثیر »، یکی از چند آثار قلمی وی می‌باشد. این اثر در ادب تعلیمی، شامل16 حکایت به زبان حیوانات است که هر کدام مشتمل بر یک یا چند اصل اخلاقی است که دبیراعلم در اثنا یا در پایان به آن میپردازد. روش کار در این جستار بر مبنای مطالعه کتابخانه‌ای، توصیفی و تحلیلی و اسنادی می‌باشد. بررسی تضامین در این اثر بازگوی این امر است که وی به آثاری نظیر کلیله و دمنه، گلستان، مثنوی و... نظر داشته است. در اثر فوق هر حکایت ابتدا به زبان عربی و سپس به زبان فارسی قید شده است. از بررسی بخش عربی و فارسی حکایت چنین بر می‌آید که حجم حکایات در قسمت فارسی طولانی‌تر است؛ دبیراعلم با تسلطی که به مباحث ادبی و حکمی دارد به بسط داستان پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

نسخه خطی؛ تصحیح؛ دبیراعلم؛ تحریر ترجمه درّالنّثیر

مراجع