مطالعه سیاست‌خارجی دولت دونالدترامپ بر اساس مدل بازیگر عقلایی

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 3، دوره 12، شماره 44، مهر 1399، صفحه 131-152   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/pir.2020.680007

نویسندگان

مهدی محمدنیا^{* 1}؛ معصومه پاپی²؛ رشید رکابیان³

¹دکترای مطالعات استراتژیک، استادیار علوم سیاسی، دانشگاه ایت ا... العظمی بروجردی

²کارشناس ارشد روابط بین الملل از دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین

³استادیار علوم سیاسی و عضو هیات علمی دانشگاه آیت ا... العظمی بروجردی (ره)،

چکیده

درمیان مدل‌های مختلف تصمیم‌گیری، مدل بازیگر عقلایی که مبتنی بر منطق هزینه-فایده است، چارچوب مناسبی را برای درک بهتر رفتار‌های سیاست‌خارجی ترامپ فراهم می کند که می‌تواند مورد توجه تصمیم‌گیرندگان کشور قرر گیرد. پیش‌فرض اصلی مدل بازیگر عقلایی، انسان اقتصادی با مشخصه بنیادین عقلانیت است که تلاش ‌می‌کند با تبعیت از منطق هزینه – فایده، مطلوب‌ترین راه را در رسیدن به هدف بر‌گزیند. سوال اصلی پژوهش این است که «چگونه می-توان سیاست‌‌خارجی دونالد ‌ترامپ در خروج از موافقت‌نامه‌های بین‌المللی و نوع رویکرد وی نسبت به مسأله امنیت بین‌الملل را در یک چارچوب تئوریک تحلیل نمود ؟» در پاسخ به سؤال مذکور، این فرضیه ارائه شده است: «رفتار‌های سیاست‌خارجی ترامپ در خروج از موافقت‌نامه‌های بین‌المللی و نوع رویکرد اقتصاد‌محور وی نسبت به مسأله امنیت‌بین‌الملل‌، بر اساس مدل عقلایی تصمیم‌گیری و بیشینه‌سازی سود قابل توضیح است.» در این راستا، طرح شعار «نخست آمریکا» از سوی ترامپ، به خوبی بیانگر فایده‌گرایی و ناسیونالیسم اقتصادی در سیاست‌خارجی آمریکا است.
این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد بازیگر‌عقلایی به مطالعه سیاست‌خارجی آمریکا پرداخته است. جمع‌‌وری داده‌ها به صورت کتابخانه‌ای، مجلات علمی و استفاده از سایت‌های معتبر اینترنتی بوده‌است.

کلیدواژه‌ها

دونالد ترامپ؛ سیاست‌خارجی؛ بازیگر عقلایی؛ موافقت‌نامه‌های بین‌المللی؛ فایده‌گرایی

مراجع

 احمدیان، قدرت؛ رستمی، فرزاد؛ چراغی، حمیدرضا (۱۳۹۸)، «آثار رشد اقتصادی چین بر تقویت حمایت‌گرایی اقتصادی در ایالات متحده»، فصلنامه سیاست جهانی، دورة هشتم، شماره اول.

امینیان، بهادر (۱۳۹۶)، «به‌کارگیری زور به‌عنوان ابزار سیاست خارجی امریکا، معضل فراروی ترامپ»، سیاست دفاعی، سال بیست‌وپنجم، شمارة ۹۹.

بیگدلی، محمدرضا، خیبری بابک (۱۳۹۶)، «تأثیر سیاست ‌خارجی دولت ترامپ بر مکانیزم امنیت دسته‌جمعی»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال دهم، شمارة ۴۰. 

پوستین‌چی، زهره (۱۳۹۶)، «چندجانبه‌گرایی تهاجمی ترامپ در کنش راهبردی ناتو»، فصلنامه سیاست جهانی، دورة ششم، شمارة اول. 

جمشیدی، محمد (۱۳۹۴)، «تأثیر فرایند توافق هسته‌ای بر ادراک امریکا از عقلانیت راهبردی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال چهارم، شمارة ۱۵. 

حسینی متین، سید مهدی (۱۳۹۸)، «ترامپ و ضرورت بازسازی نظم بین‌المللی لیبرال دموکراسی»، فصلنامه سیاست‌ خارجی، سال سی‌وسوم، شمارة ۱. 

دیلم صالحی، بهروز؛ صائبی، غلامرضا (۱۳۹۶)، «تحلیل سیاست خارجی ایالات متحده امریکا در قبال پروندة هسته‌ای ایران با رویکرد سیستمی»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال ششم، شمارة 21. 

رستمی، فرزاد؛ احمدیان، قدرت؛ کریمی، حمیدرضا (۱۳۹۸)، «تحلیلی بر مناسبات راهبردی اتحادیه اروپا و امریکا در پرتو توافق هسته‌ای ایران؛ سناریوهای پیش‌رو»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال هفتم، شمارة 28.

زمانی، محسن؛ نیاکویی، سید امیر (۱۳۹۸)، «واکاوی عوامل مؤثر بر خروج ایالات متحدة امریکا از برجام»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال دوازدهم، شمارة ۴۵. 

سلیمان‌زاده، سعید؛ امیدی، علی؛ براتی، سحر (۱۳۹۷)، «راهبرد سیاست خارجی ترامپ: هیبرید نوانزواگرایی ـ واقع گرایی»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی، دورة ۸، شمارة ۲۸. 

سلیمانی، غلامعلی (۱۳۹۰)، «نقد و بررسی مدل عقلایی تصمیم‌گیری در سیاست خارجی از گونه‌های تعدیل‌شدة الگوی عقلانی تا مدل جایگزین»، فصلنامه سیاست ‌خارجی، سال بیست‌وپنجم، شمارة 2. 

طباطبایی، سید محمد؛ آجیلی، هادی؛ رضایی، مهدی (۱۳۹۶)، «تأثیر الگوی اقتصاد نولیبرالی بر فرایند توسعه در مکزیک (۱۳۹۴-۲۰۱۶)»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال دهم، شمارة ۳۷. 

قاسمی، فرهاد (۱۳۹۱)، اصول روابط بین‌الملل، تهران: میزان. 

قنبرلو، عبداله (۱۳۹۷)، «مبانی نظری تحریم‌های مربوط به برنامة هسته‌ای ایران: مقایسه دیپلماسی دولت‌های ترامپ و اوباما»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیست‌ویکم، شمارة دوم. 

قوام، سید عبدالعلی، ۱۳۹۰.اصول سیاست‌خارجی و سیاست بین الملل.چاپ ۱۷. تهران. سمت 

قوام، سید عبدالعلی (1393)، روابط بین‌الملل نظریه‌ها و رویکردها، تهران: سمت، چاپ ۸.

کریمی‌فرد، حسین (۱۳۹۷)، «سیاست خارجی ترامپ و واقعیت‌های نظام بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دورة ۸، شمارة ۲۸. 

کوچک‌زاده، تهمتن؛ مهناز گودرزی، رضا (۱۳۹۷)، «نظریة انتخاب عقلانی: دخالت روسیه در سوریه و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران»، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال شانزدهم، شمارة ۷۳. 

محمدنیا، مهدی؛ پورحسن، ناصر (۱۳۹۸)، «ژئوپلتیک احساس و روابط ایران و امریکا (با تأکید بر بحران گروگان‌گیری)»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال دوازدهم، شمارة ۴۷. 

محمدنیا، مهدی (۱۳۹۷)، «بازخیز مجتمع نظامی صنعتی: بحران‌آفرینی و جنگ علیه تروریسم بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی، دورة ۸، شمارة ۲۸. 

نوری، وحید؛ حسینی، سید حسن (۱۳۹۸)، «فردگرایی در سیاست خارجی امریکا در دورة دونالد ترامپ: نتایج و پیامدها»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال دوازدهم، شمارة ۴۶. 

یزدان‌فام، محمود (۱۳۹۵)، «سیاست خارجی ترامپ و جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال نوزدهم، شمارة چهارم.

. Allison ,Graham T. 1969. “Conceptual Models and the Cuban Missile Crisis.”The American Political Science Review,Vol.63,No,http://www3.nccu.edu.tw/~lorenzo/Allison%20Conceptual%20Models.pdf 

Bendor, Jonathan and Thomas H. Hammond. 1992. “Rethinking Allison's Models.”The American Political Science Review,Vol. 86,No.2, https://lacc.fiu.edu/events/2017/homefront-radicalization-in-america/iii-rethinking-allison-models.pdf 

Binart, Peter. 2018. “The Iran Deal and the Dark Side of American Exceptionalism.the atlantic.”The Atlantic, https://www.theatlantic.com/international/archive/2018/05/iran-deal-trump-american-exceptionalism/560063/

Bown.Chad P. 2019. “Trump's Fall 2019 China Tariff Plan: Five Things You Need to Know.”Peterson Institute for International Econmics, https://www.piie.com/blogs/trade-and-investment-policy-watch/trumps-fall-2019-china-tariff-plan-five-things 

Chase, Peter. 2017. “What next after the US withdrawal from the TPP?” European Parliament's Committee on International Trade,https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/167b1b98-3d43-11e8-b5fe-01aa75ed71a1 

Chow,Daniel C.K., Ian M. Sheldon and William McGuire. 2020. “The Revival of Economic Nationalism and the Global Trading System.”Cardozo Law Review,Vol.40,No.5,http://cardozolawreview.com/the-revival-of-economic-nationalism-and-the-global-trading-system you-need-know/ 

“Ditching deals has bacome Trump’s main foreign policy.”Washington Post,Oct. 13, 2017,https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2017/10/13/ditching-deals-has-become-trumps-main-foreign-policy/ 

“Exclusive: Defense firms see only hundreds of new U.S. jobs from Saudi mega deal.”Reuters,Oct30,2018,https://www.reuters.com/ article/us-saudi-arms-jobs-exclusive/exclusive-defense-firms-see-only-hundreds-of-new-u-s-jobs-from-saudi-mega-deal-idUSKCN1N40DM 

Farrell, stephen. 2018. “Why is the U.S. moving its embassy to jerusalem?”Reuters,May 7,https:/www.reuters.com article/us-usa-israel-diplomacy-jerusalemexplai/why-is-the-u-s-moving-its-embassy-to-jerusalemidUSKBN1I811N

Gillespi,Patric.(2016)“Trump hammers America's 'worst trade deal'.”CNN,September 27,https://money.cnn.com/2016/09/27/news/economy/donald-trump-nafta-hillary-clinton-debate/

Jones, Bryan. 1999. "Bounded Rationality",Annual Review of Political Science, Vol.2,https://www.annualreviews.org/doi/pdf/10.1146/annurev.polisci.2.1.297 

Krstic, Bojan, Krstic, Milos. 2015. "Rational Choice Theory And Random Behaviour",ЕКОНОМИКА,Vol.61,No.1,https://ageconsearch.umn.edu/record/200267/

Noland, Marcus. 2019. “Protectionism under Trump: Policy, Identity, and Anxiety.”Peterson Institute for International Economics,July2, https://www.piie.com/blogs/trade-investment-policy-watch/protectionism-under-trump-policy-identity-and-anxiety

“Press conference by NATO Secretary General Jens Stoltenberg at the conclusion of the Brussels Summit.”,Nato.INT,July12,2018, https://www.nato.int/cps/en/natohq/opinions_156738.htm-climate-accord 

Seligman, Lara and Robbie Gramer. 2019. “Trump Presses Japan to PayUP for U.S. Troops.”Foreign Policy, November 18, https://foreigenpolicy.com/2019/11/18/trump-japan-south-Korea-pay-united-states-troops-billions-asia-pacific/

“Statement by President Trump on the Paris Climate Accord.”June1,2017,Whitehouse,https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/statement-president-trump-paris 

Swanson, Ana and Paul Mozur. 2019 “Trump Mixes Economic and National Security, Plunging the U.S. Into Multiple Fights.”New York Times,June8,https://www.nytimes.com/2019/06/08/business/trump-economy-national-security.html 

Trends in world military expenditure, 2018.Sipri,https://www.sipri.org/sites/default/files/2019-04/fs_1904_milex_2018.pdf

Trends in world military expenditure.2019,Sipri, https://www.sipri.org/sites/default/files/2020-04/fs_2020_04_milex_0.pdf

Trump, Donald. 2017 “The Inaugural Address.The White House.”January 20,https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/the-inaugural-address/ 

Trump, Donald. 2018. “Remarks by President Trump on the Joint Comprehensive plan of Action.The White House,May8, https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/remarks-president-trump-joint-comprehensive-plan-action/

“Trump said to be reviewing Trans-Pacific Partnership in trade U-turn.”The Guardian,12 Apr 2018,https://www.theguardian.com/world/2018/apr/12/trump-trans-pacific-partnership-trade-deal-reversal3 

“Trump: Saudi Arabia paid the US $1 billion for noore troops”Vox, Jan 14, 2020,https://www.vox.com/2020/1/14/21065432/trump-laura-ingrahaminterview-saudi-arabia-troops 

“Trump says Saudi arabia's king Salman 'would not last two weeks' without US support.”Independent,Oct3,2018, https://www.‌-independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/trump_saudi-arabia-King-us-military-support-mbs-salman-yemen-a8566556.html 

https://twitter.com/realdonaldtrump/status/1017093020783710209?lang=fa-

Walker, Scott. 2019. “Why moving the U.S. Embassy to Jerusal emwas smart.” Washingtont Times,June13, https://www.washingtontimes.com/news/2019/jun/13/why-moving-the-us-embassy-to-jerusalem-was-smart/ times.com/news/2019/jun/13/why-moving-the-us-embassy-to-jerusalem-was-smart/ 

Zeitz, Joshua. 2018. “How Trump Is Making Us Rethink American Exceptionalism”.Politico Magazine.January 7, https://www.politico.com/magazine/story/2018/01/07/trump-american-exceptionalism-history-216253